همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: وقتی سامانه ۱۳۷ شهر قزوین با هوش مصنوعی بومی «کالیا» جان می‌گیرد، به شهری‌کوچک اما پرشور بدل می‌شود؛ به آزمایشگاه بزرگی برای فناوری ایرانی در خدمت مردم.
 

رونمایی از نسخه جدید سامانه ۱۳۷ شهرداری قزوین

در نخستین نمایشگاه هوش مصنوعی قزوین، لحظه‌ای تاریخی ثبت شد: رونمایی از نسخه جدید سامانه ۱۳۷ شهرداری قزوین که برای نخستین‌بار به طور کامل با فناوری ایرانی «کالیا» تجهیز شده است. سامانه‌ای که تماس‌های مردمی را فقط ثبت نمی‌کند، بلکه می‌شنود، تحلیل می‌کند، احساسات پشت کلام تماس‌گیرنده را درمی‌یابد و آن را به زبان فناوری تبدیل می‌کند تا پاسخ داده شود؛ آن هم به‌صورت هوشمند، خودکار، با لهجه‌های مختلف فارسی و با یادگیری هر تماس. این گامی بزرگ برای مدیریت شهری هوشمند است، اما فراتر از آن؛ سندی است از توان فنی ایرانیان، از اراده‌ ملی برای ساختن فناوری هم ‌قد جهان و از کاری که شاید در شهری چون قزوین آغاز می‌شود، اما می‌تواند افق همه شهرهای کشور را دگرگون کند.

ورود به عصر جدید مدیریت شهری

شهر قزوین، شهری که همیشه به‌خاطر تاریخ و معماری‌اش شناخته می‌شد، این بار به‌عنوان میزبان اولین نمایشگاه هوش مصنوعی این استان، خوابیده بود تا بیدار شود به صدای فناوری. در این بستر، نسخه جدید سامانه ۱۳۷ شهرداری قزوین رونمایی شد؛ سامانه‌ای که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی ایرانی «کالیا» آماده است تا نحوه‌ ارتباط میان شهروندان و مدیریت شهری را از مسیر سنتی به مسیر هوشمند ببرد.

کالیا چگونه کار می‌کند؟

اباذر کریمی پنابندانی، مدیر پروژه و عضو کمیسیون ملی هوش مصنوعی می‌گوید سامانه ۱۳۷ جدید «تنها تماس‌های مردمی را ثبت نمی‌کند؛ بلکه به‌صورت هوشمند تحلیل، دسته‌بندی و حتی پاسخ‌دهی خودکار انجام می‌دهد». این یعنی وقتی یک شهروند تماس می‌گیرد، کالیا می‌تواند:

گفتار طبیعی انسان را بفهمد، نه فقط کلمات کلیدی؛

احساسات پشت تماس را تشخیص دهد؛ آیا تماس‌گیرنده عصبی است؟ خسته؟ امیدوار؟

گزارش شهری را به‌صورت بلادرنگ به واحد مسئول ارسال کند؛

با لهجه‌های مختلف فارسی ارتباط برقرار کند و کم‌کم از هر تماس یاد بگیرد؛

اهمیت بومی‌سازی ابزارهای فناوری

درحالی‌که بسیاری از کشورها تکنولوژی‌های آماده وارد می‌کنند، قزوین با این اقدام نشان داد می‌توان فناوری را از داخل ساخت. سامانه ۱۳۷ بر پایه الگوریتم‌های کاملاً ایرانی، محصول شرکت فناور وبکام (فرتاک راهکار آراد ایمن) است و به‌عنوان «نخستین کال سنتر هوشمند کاملاً ایرانی» معرفی شده است. این موضوع فقط افتخار فنی نیست؛ بلکه پیام بزرگ‌تری را به همراه دارد: اینکه ایران توان دارد نیازهای خود را هوشمندانه پاسخ دهد، نه صرفاً مصرف‌کننده فناوری باشد.

بیشتر بخوانید:

قزوین؛ از شهر تاریخی به قطب هوش مصنوعی

کریمی پنابندانی با نگاه به آینده گفت: «قزوین امروز تنها یک شهر تاریخی نیست؛ بلکه در حال تبدیل‌شدن به مهد هوش مصنوعی ایران است؛ شهری که باتکیه‌بر استعدادهای جوان و دانشگاه‌های فعال خود، مسیر تحول دیجیتال کشور را هموار می‌سازد». در واقع، سامانه ۱۳۷ با کالیا فقط یک پروژه نیست؛ نمادی است از اراده‌ای ملی برای تحول. اگر این پروژه موفق شود می‌تواند الگویی شود برای دیگر شهرها، الگویی که هم‌نیازهای شهری را پاسخ می‌دهد و هم ظرفیت فنی داخلی را به نمایش می‌گذارد.

چالش‌ها و فرصت‌ها در مسیر پیش رو

گرچه این سامانه امیدبخش است، اما مسیر بدون چالش نیست. موضوعاتی چون حفظ حریم خصوصی افراد، اطمینان از کیفیت و صحت پاسخ‌ها، پذیرفتن این فناوری توسط شهروندان که ممکن است به سیستم سنتی عادت داشته باشند، همه برای تحقق کامل منافعش ضروری‌اند. از سوی دیگر، فرصت‌های بزرگی در پیش است: کاهش زمان رسیدگی به درخواست‌های مردم، افزایش شفافیت در مدیریت شهری، صرفه‌جویی در منابع و ارتقای کیفیت زندگی شهری تنها بخشی از دستاوردهای ممکن‌اند.

نمادسازی توان فنی و اراده ملی ایران

پروژه سامانه ۱۳۷ مجهز به هوش مصنوعی «کالیا» در شهر قزوین، گامی مترقی نه‌تنها در حوزه مدیریت شهری، بلکه در نمادسازی توان فنی و اراده ملی ایران به شمار می‌آید. این پروژه نشان می‌دهد شهروند نیست صرفاً نیازمند خدمات، بلکه طرف گفت‌وگویی است که فناوری باید با او هم‌زبان شود و او را بشنود، تحلیل کند و پاسخ دهد. وقتی تماس شما با شهرداری دیگر یک کیلومتر مکالمه تلفنی نباشد، بلکه یک گفت‌وگوی هوشمند با «کالیا» شود، شهر دیگر فقط مصرف‌کننده خدمات نیست؛ شریک تصمیم و تحول است. حالا قزوین با این گام، ثابت می‌کند به شهری پیشرو در هوش مصنوعی امروز تبدیل می‌شود.