طبق لایحه بودجه 1403، وزارت راه و شهرسازی موظف شده عوارض آزادراهی را در سال جدید بر اساس نوع خودرو و مسافت طی شده از کلیه وسایل نقلیه اخذ کند.

دولت بخش اول لایحه بودجه 1403 را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد. در چند روز گذشته شاهد انتشار بخش‌هایی از این لایحه بودیم. یکی از بندها و تبصره‌های لایحه بودجه 1403 به عوارض آزادراهی مربوط می‌شود و ظاهرا در سال آینده قرار است به شیوه جدیدی از خودروها عوارض گرفته شود.

بر اساس این طرح پیشنهادی، وزارت راه و شهرسازی موظف شده از کلیه وسایل نقلیه که در بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها تردد می‌کنند، بر اساس میزان مسافت طی شده به ازای هر کیلومتر و همچنین بر اساس نوع خودرو، عوارض دریافت کند. این عوارض به حساب سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود.

در متن تبصره شش این لایحه و بخش عوارض و مالیات آمده است:

وزارت راه و شهرسازی مکلف است با استفاده از ابزارهای هوشمند از کلیه وسایل نقلیه (به استثنای وسایل نقلیه عمومی دارای صورت وضعیت و بارنامه با پلاک عمومی) که در بزرگراه‌های شریانی تردد می‌کنند، بر مبنای میزان پیمایش به ازای هر کیلومتر و بر اساس نوع خودرو با تصویب هیات وزیران، عوارض دریافت کرده و به حساب سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کند تا در قالب بودجه سالانه، پس از مبادله موافقت‌نامه با سازمان برنامه و بودجه کشور، صرف توسعه، بهسازی، نگهداری، ایمن‌سازی و هوشمندسازی جاده‌های کشور کند. در عین حال، صدور مفاصا حساب جرایم رانندگی موکول به تسویه این عوارض است.

به این ترتیب احتمالا در سال آینده، قرار است به شیوه جدید و عجیبی از خودروهایی که در بزرگراه‌های شریانی کشور تردد می‌کنند، عوارض گرفته شود. طبق اطلاعات و اخبار منتشر شده، دولت در بودجه سال آینده، حساب ویژه‌ای روی درآمد خود از مالیات و عوارض باز کرده است و احتمالا شاهد افزایش چشمگیر این هزینه‌ها خواهیم بود.

عوارض آزادراهی در سال 1403 چگونه محاسبه می‌شود؟

با توجه به تبصره منتشر شده، وزارت راه و شهرسازی باید ابزارهای هوشمندی را در بزرگراه‌های شریانی کشور نصب کند که احتمالا با این ابزارها به محاسبه دقیق مسافت طی شده توسط خودروها خواهد پرداخت. هنوز مشخص نیست میزان پیمایش خودروها دقیقا به چه صورت محاسبه می‌شود و باید منتظر اطلاعات بیشتر درباره این طرح پیشنهادی باشیم؛ اما هر چه که هست، قطعا هر چه مسافت بیشتری را طی کرده باشید، باید عوارض بیشتری پرداخت کنید.

همچنین نوع خودروها نیز در محاسبه عوارض آزادراهی، تاثیرگذار خواهد بود. فعلا مشخص نشده منظور از نوع خودروها چیست؟ می‌توان این‌گونه پیش‌بینی کرد که دولت قصد دارد از خودروهای گران‌قیمت‌تر عوارض بیشتری دریافت کند. همچنین این احتمال وجود دارد که خودروهای فرسوده و آلاینده نیز باید عوارض بیشتری را پرداخت کنند.

در قسمت آخر این تبصره نیز ذکر شده که رانندگان فقط در صورتی می‌توانند مفاصا حساب جرایم رانندگی خود را دریافت کنند که بدهی عوارض آزادراهی خود را بپردازند. در هر صورت، این‌ها تمام اطلاعاتی هستند که تاکنون از این طرح پیشنهادی داریم و تا زمان انتشار جزئیات بیشتر درباره این تبصره، نمی‌توان اظهارنظر دقیق‌تری کرد. اما قطعا باید منتظر باشیم تا عوارض آزادراهی در سال آینده با افزایش چشمگیری مواجه شود.

مدیر کل دفتر امور مجریان آزادراه‌ها نیز مدتی پیش طی اظهارنظری، شرایط را برای افزایش عوارض آزادراه‌های کشور محیا کرده بود. وی در این رابطه گفت نرخ عوارض آزادراه‌های کشور از ابتدای خردادماه 25 درصد افزایش پیدا کرد. این افزایش نرخ عوارض به‌صورت مرحله‌ای اعمال و به مرور به آزادراه‌های کشور ابلاغ می‌شود.

محمود ملازینل در ادامه افزود نرخ عوارض آزادراه‌های کشور بعد از سه سال 25 درصد افزایش پیدا کرده که این میزان افزایش قیمت بسیار ناچیز است؛ چرا که پاسخگوی هزینه‌های نگهداری و جاری برای مرمت آزادراه‌های کشور نخواهد بود. وی تاکید کرد با توجه به رشد چشمگیر ساخت و توسعه آزادراه‌های کشور برای نگهداری و مرمت آنها به تامین منابع مالی نیاز داریم تا بخش خصوصی نیز برای حضور در این بخش، انگیزه بیشتری داشته باشد.