ژاپن در کنار نویسندگان بزرگ، معماران بزرگ و سنت شکنی دارد که توانسته‌اند تاثیر مهمی در کشور خود و دنیا بگذارند. یکی از این معماران تاثیر گذار که مایه غرور ژاپنی‌ها است، کنزو تانگ است. کنزو پدیده‌ای از دنیای مشرق زمین، سرزمین آفتاب، ژاپن است و فردی است که توانست معماری و شهرسازی ژاپن را کمی از دنیای سنتی خود جدا کرده و مدرنیته را با خلق آثاری نوین به این کشور وارد کند.

به همین دلیل، می‌توان او را پدر مدرنیته ژاپن نامید. کنزو تانگ آثار متعددی از خود به جای گذاشته است که در این میان سعی می‌کنیم دو مورد از آثارش را بررسی کنیم و دیدگاه و جهان‌بینی او را کمی تحلیل کنیم.

جایگاه و ماهیت ذهنی کنزو تانگ در معماری ژاپن

کنزو تانگ Kenzo Tange، متولد 4 سپتامبر 1913 در ساکایی ژاپن است و در 22 مارس سال 2005 دیده از جهان فرو بست. او یکی از مهم‌ترین معماران قرن 20 است که تحت تاثیر لوکوبوزیه مدرنیست سوئیسی بود و همین موضوع، دیدگاه او را نسبت به ایجاد فضایی مدرن در ژاپن ترغیب می‌کرد و در واقع عامل مهمی در جذب کنزو به سمت جنبش متابولیست به عنوان یکی از افراد تاثیرگذار این جنبش بود.

جنبش متابولیست که بعد از جنگ پاگرفت، یک جنبش بیومیمیتیک یا الهام از طبیعت بود که با هدف ایجاد سازه‌ها و ابرساختارها با ایدئولوژی ارگانیک جان گرفته بود. نام این جنبش نیز از یکی از واژگان موجود در زیست شناسی برگرفته شده است که به فرایندهای شیمیایی که در بدن موجود زنده رخ می‌دهد اشاره می‌کند.

او سعی کرد سبک سنتی معماری ژاپنی را با سبک مدرن ترکیب کند و در عین حفظ هویت ژاپنی، مدرنیسم را به طراحی‌های خود اضافه کند تا ژاپن هم همتراز شهرهای دیگر دنیا به پیش برود.

بیشتر بدانید: معماران چگونه از طبیعت برای طراحی الهام می‌گیرند؟

زمزمه‌های معروف شدن کنزو تانگ در عرصه جهانی در سال 1949 با ارائه طرحی برای یادبود کشته شدگان هیروشیما شنیده می‌شد و همین عوامل رفته رفته او را در بین معماران تاثیرگذار دنیا قرار داد و عامل دریافت جوایز بسیاری همچون جایزه بین‌المللی The Pritzker Prize در سال 1987 برای او شد. تانگو یکی از افراد الهام بخش برای جوانان ژاپن است. از آثار مهم او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• معماری کلیسای سینت ماری، Cathedral of Saint Mary
• معماری بنای یادبود کشته شدگان هیروشیما، Hiroshima Peace Memorial Park
• معماری Town Hall Kurashiki
• معماری Tokyo Olympic arenas
• Supreme court Building of Pakistan
• Shizuoka Tower
• Cocoon Tower
• سفارت کویت در ژاپن
• متروپلیتن توکیو Tokyo Metropolitan Government Building
• Singapore Indoor Stadium

تحلیلی بر معماری Mode Gakuen Cocoon Tower

برج Mode Gakuen Cocoon Tower همانطور که از نامش پیدا است، دقیقا شبیه به یک پیله بیضی وار است. این برج که در منطقه Nishi-Shinjuku توکیو واقع شده است، به خاطر شکل متمایز و نوآورنه و نوع برش‌های بنا، به عنوان اثری منحصربه‌فرد و به جا مانده از کنزو تانگ تبدیل شده است.

برج کوکون در فضایی به مساحت 3541 مترمربع در سال 2008 بنا شده است که شامل سه مدرسه مد (Fashion)، آی تی و محتوای دیجیتال (IT & Digital Contents) و درمان و مراقبت‌های پزشکی (Medical treatments and care) است. به جای در نظر گرفتن  یک فضای سنتی و مدرسه‌ای به شکل افقی، محوطه این موسسه به صورت عمودی بوده و گنجایش آن در حدود 10،000 دانشجو بوده است.

کنزو تانگو باور داشت که یک محیط آموزشی مثل مدرسه یا دانشگاه باید بتواند علاوه بر کار آموزش، اهداف مختلفی را دنبال کند و چیزی بیش از چند کلاس درس باشد. این دانشگاه باید فضایی را برای تعامل بیشتر دانشجویان فراهم کند تا در کنار هم و با به اشتراک گذاشتن افکار و فرهنگ‌های مختلف به صروت طبیعی به پیشرفت جامعه کمک کند. با این ایده سه طبقه از برج را به فضایی برای تعامل دانشجویان اختصاص داد که به آن Student Lounge یا سالن اجتماع دانشجویان گفته می‌شود.

طبقه اول برج فضای ساده‌ای دارد. سه کلاس مستطیلی شکل در این مجموعه 120 درجه حول مرکز می‌چرخند و از اولین طبقه تا طبقه پنجاه، کلاس‌ها منحنی وار هستند. آسانسور و راه‌پله‌ای در مرکز برج قرار دارد و بخش سالن اجتماع دانشجویان دقیقا جایی در وسط کلاس‌ها قرار گرفته و مشرف به سه جهت شرق، جنوب غربی و شمال غربی است.

شکل بیضوی این سازه چشم انداز بهتری را از طبقات بالا نسبت به فضای پایین ایجاد می‌کند و به دلیل فضای شیشه‌ای نزدیکی به آسمان را خواهید داشت.

بیشتر بدانید: آثاری الهام بخش از ژان گنگ، معمار طبیعت گرا

تحلیل مرکز رادیویی Shinzuoka Press and Broadcasting Center

یکی دیگر از آثار کنزو تانگو، مرکز رادیویی Shinzuoka Press and Broadcasting Center است که یکی دیگر از نمادهای ژاپن مدرن به حساب می‌آید. این مرکز در منطقه گینزا توکیو ساخته شده است و فرصتی طلایی برای کنزو تانگو بود تا بتواند ایده‌های متابولیستی خود را در آن به اجرا درآورد.

فضای مثلثی شکل باریکی به وسعت 17.5 مترمربع محل جولان و نشاندن افکار کنزو بود تا بتواند این سازه عمودی را به یک ابرساختار شهری تبدیل کند. زیربنای این سازه استوانه‌ای به قطر 7.7 متر و به ارتفاع 57 متر بود که شامل پله، دو آسانسور، آشپزخانه و سرویس بهداشتی در هر طبقه است.

بخش وسطی ساختمان دقیقا محور دسترسی واحدهای مختلف به هم است. به‌طوری‌که، کنسول‌های شیشه‌ای و جعبه‌های فولادی در ابعاد 3.5 متری به صورت متناوب در اطراف هسته مرکزی قرار می‌گیرند. در مجموع 13 دفتر مجزا در پنج گروه دو یا سه بخشی و نامتقارن در این ساختمان تعبیه شده است.

بالکن‌هایی بین هر بخش وجود دارد که امکان اتصال به برق را برای بخش‌های مختلف ساختمان فراهم می‌کند. نکته مهم اینجا است که ایده اصلی ساختمان خوشه‌بندی‌های بیشتری داشت که به واقعیت تبدیل نشد. به علاوه ساختمان این بنا از سال 1967 که توسط کنزو تانگه ساخته شد تا به امروز به همان شکل باقی مانده است و چیزی به آن اضافه یا از آن کم نشده است.

بیشتر بدانید: دکوراسیون داخلی به سبک ژاپنی؛ عمیق، دوستدار طبیعت و مینیمال

کلام آخر

هر معمار برجسته دیدگاه و جهان بینی دارد که به کمک آن توانسته است در بین تمامی افراد جامعه برجسته و متفاوت باشد. با به کار گیری ایده‌های مختلف و تحقق آن‌ها می‌توان آثار ایده‌آلی را از خود به جای گذاشت. کنزو تانگو معماری از سرزمین آفتاب توانست به شهرتی جهانی دست پیدا کند و در واقع منبع الهام بسیاری از جوانان ژاپنی باشد. او آثار بسیار زیادی را از خود به جای گذاشته است که در این میان سعی کردیم دو نمونه از آثارش را بررسی کنیم.