با اجرای قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات غیرمنقول» و استفاده از شیوه‌های جدید انتقال املاک، می‌توان از کلاهبرداری‌ها در این زمینه جلوگیری کرد.

به گزارش صما، قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات غیرمنقول» در سی اردیبهشت ماه سال جاری توسط ریاست مجلس به دولت ابلاغ شد و از سوم تیر ماه ۱۴۰۳ لازم الاجرا خواهد بود. براساس این قانون، تمامی معاملات اموال غیرمنقول باید به‌صورت رسمی انجام شوند. سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک می‌گوید این قانون باعث کاهش کلاهبرداری‌ها و مانع از فریب‌کاری در معاملات املاک می‌شود.

برای بررسی بیشتر این موضوع و آشنایی با کارکرد این قانون، صفدر کشاورز، معاون املاک و سخنگوی سازمان ثبت اسناد کشور در یک برنامه تلویزیونی توضیحاتی ارائه داد.

کشاورز در ابتدا پیرامون قانون و اعتبار اسناد قدیمی صحبت کرد و گفت که با تصویب این قانون، شرایط جدیدی ایجاد شده و اسناد قدیمی همچنان معتبر هستند. قبل از اجرای این قانون، مردم می‌توانستند املاک را به‌صورت عادی یا رسمی انتقال دهند. اما از سوم تیر ماه امسال، تمامی معاملات باید به‌صورت رسمی انجام شوند. برای این منظور دو پیش‌شرط وجود دارد: راه‌اندازی سامانۀ «ساماندهی اسناد عادی» تا یک سال آینده و امکان استعلام برخط موارد لازم برای نقل و انتقال ملک.

کشاورز توضیح داد: «با اجرای این قانون در مالکیت و سند تفاوتی ایجاد نمی‌شود؛ بلکه نحوۀ نقل و انتقال باید رسمی باشد. اسناد مالکیتی که بعد از سوم تیر ماه ۱۴۰۲ تنظیم می‌شوند، دیگر به رنگ زرد نیستند و سبزرنگ خواهند شد.»

وی افزود که معامله عادی املاکی که پس از این تاریخ برایشان سند رسمی صادر می‌شود، دیگر امکان‌پذیر نیست.

سه راه انتقال مالکیت در شرایط جدید

سخنگوی سازمان ثبت درباره شرایط انتقال ملک در قانون جدید توضیح داد: پس از اجرای این قانون، سه راه برای انتقال مالکیت وجود دارد. راه اول، انتقال مالکیت در دفاتر اسناد رسمی است. براساس ماده ۲ قانون، این دفاتر به درخواست طرفین معامله، اسناد مربوط به قراردادهای خصوصی مانند تعهد به بیع، قولنامه، و مبایعه‌نامه را تنظیم و ثبت می‌کنند.

راه دوم، اتصال مشاورین املاک به سامانه ثبت الکترونیک اسناد است. براساس ماده سه قانون، مشاورین املاک به‌عنوان واسطه نقل و انتقال عمل می‌کنند. زمانی که طرفین قرارداد به توافق رسیدند، مشاور املاک مفاد قرارداد را در سامانه ثبت می‌کند و سامانه این اطلاعات را به دفاتر اسناد رسمی ارسال می‌کند تا قرارداد تنظیم شود.

راه سوم، براساس تبصره ۲ ماده سه، دستگاه‌های مربوطه موظف به تعریف قالبی یکسان برای قراردادها هستند. پس از تعریف این قالب، مردم می‌توانند به‌صورت خودکاربری و بدون نیاز به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی یا مشاورین املاک، خودشان قرارداد را تنظیم کنند. البته این امکان نیازمند دو شرط است: استفاده از قالب تعریف شده و پاسخگویی برخط دستگاه‌های دولتی برای استعلامات لازم.

افزایش امنیت معاملات با قانون الزام به ثبت رسمی معاملات غیرمنقول

در بخش پایانی گفت‌وگو، کشاورز درباره افزایش امنیت معاملات توضیح داد و گفت: در گذشته مالکان ممکن بود ملک خود را به چند نفر پیش‌فروش کنند. برای جلوگیری از این اتفاق، قانون «پیش‌فروش» تصویب شد اما شهرداری‌ها همکاری نکردند. بنابراین قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات غیرمنقول» تصویب شد. این قانون باعث می‌شود که امکان کلاهبرداری در پیش‌فروش‌ها از بین برود و یک ملک به چند نفر فروخته نشود.

کشاورز اضافه کرد: «اگر نقل و انتقالی در کشور نسبت به مال غیرمنقول بخواهد انجام شود، باید رسمی باشد. با رسمی شدن معاملات، خریدار مطمئن می‌شود که مالک اصلی ملک کیست و بعد از فروش، مالکیت به‌صورت برخط از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.» به این ترتیب، امنیت معاملات افزایش یافته و مالکیت افراد تثبیت می‌شود.