کانسپت و توضیحات به بیان معمار طرح – مدرسه سرمد، مجموعه‌ای آموزشی برای پسران و دختران از مقطع ابتدایی تا دبیرستان در جزیره مینو است. جزیره‌ مینو، محصور بین دو شاخه اروندرود، به لحاظ موقعیت جغرافیایی و مرزی لایه‌های هویتی و به تبع آن نمادین عمیقی دارد. حیات مدنی این جزیره در ترکیب با دو کانونِ شهری خرمشهر و آبادان تعریف می‌شود. بااین‌حال، سایت مدرسه، به‌رغم برخورداری از دسترسی مناسب، از این دو کانون پرهیاهو فاصله دارد، اما در مکانی واقع‌شده که به واسطه‌ی دید به نخلستان‌های شرق، به گوش رسیدن صدای آب انهار کوچک و بزرگ جاری در سطح جزیره و میان دو رود، و آبی بی‌کران آسمان، هنوز نسبتی با نام بهشت‌گون جزیره دارد.
انتخاب این نقطه‌ی بخصوص از سرزمین، در تلاشی از پایین به بالا برای توسعه‌‌ی فرهنگی و حرکت به‌سوی عدالت اجتماعی، بی‌تردید بستری مستعد برای تبدیل‌شدن این پروژه‌ معماری به یک پروژه‌ پرچم‌دار و تأثیرگذار را فراهم آورده است. از طرف دیگر، مفهوم و کارکرد مدرسه، ایجاب می‌کند که معماری این بنا نیز در خدمت خلق فضایی خودمانی و دسترس‌پذیر، امن و زیست پذیر، و در ستایش ارزش‌های منحصربه‌فرد اما کمتر قدردیده‌ بومی و محلی باشد.
اقلیم گرم و مرطوب جزیره مینو با آسایش نسبی حضور غیرمسلح در فضای باز در جنگ است. در مقایسه مؤلفه‌های اقلیمی، محافظت در برابر تابش و به‌تبع آن دما به مهم‌ترین دغدغه طراحی در خصوص مسائل اقلیمی بدل می‌شود. در طراحی مجموعه آموزشی سرمد، مواجهه با تابش و تمهید برای کنترل آن مسئله اصلی و اثرگذار در سازمان‌دهی فضا، و کنترل و محافظت در برابر شن‌بادها، بادهای نامطلوب و رطوبت و … به‌عنوان مسائل با اولویت کمتر و مؤثر در سازمان‌دهی لایه‌های طرح ازجمله کمربند سبز حفاظتی موردتوجه قرارگرفته است.
برای رسیدن به مجموعه آموزشی سرمد، اگر مبدأ سفر را خارج از جزیره در نظر بگیریم، دو ورودی اصلی وجود دارد. از پل کابلی امام رضا با سرویس مدرسه ۳ دقیقه و پیاده کمتر از ۲۰ دقیقه فاصله و از پل امام حسین با سرویس مدرسه ۵ دقیقه و پیاده نزدیک ۴۰ دقیقه راه است. و به‌این‌ترتیب اولویت انتخاب مسیر برای پیاده‌ها، بولوار امام رضا است و برای سواره هم حداقل ازنظر زمانی، تفاوت چندانی ندارد. دسترس‌پذیری مجموعه آموزشی سرمد در خوش‌مسیر بودن و نزدیکی فاصله خلاصه نمی‌شود. فعالیت‌هایی که در این مجموعه برای آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان و نحوه گذران وقت آن‌ها پیش‌بینی‌شده این مدرسه را به مکانی برای آموختن و تمرین سبک زندگی تبدیل کرده و از همین طریق ارتباط معنایی و فرهنگی مستقیمی با جامعه محلی برقرار می‌کند.
جزیره مینو زمینه پررنگی از طبیعت درآمیخته با زیست روزمره ساکنان و مراجعان است که با ارجاعات و نشانه‌های متواضع تاریخی و فرهنگی این بوم هم‌نشین شده و بقای آن نشان می‌دهد که در برابر عمده فرایندهای طبیعی و غیرطبیعی فرساینده و کاهنده، پایدار بوده است. گرامیداشت و فراخوانی این عناصر طبیعی در طرح یکی از اصلی‌ترین ابزارها در راستای ایجاد کیفیت زیست‌پذیری و پایداری این مجموعه است.
سایت منتخب برای طراحی و ساخت مجموعه آموزشی سرمد در ناحیه‌ای واقع است که خود موضوع بازآفرینی و توسعه مجدد است. مطابق هر دو طرح راهبردی- تفصیلی جزیره و طرح جامعی که برای منطقه آزاد تدوین‌شده است، سهم قابل‌توجهی از ارزش‌های اکولوژیک پیکره کلی منطقه، مختص جزیره شناسایی‌شده است. به همین دلیل، در برنامه‌ریزی توسعه، بیش از نیمی از سطح جزیره ۱۸کیلومترمربعی مینو در پهنه‌های سبز نیازمند حفاظت (مطلق و مشروط) در نظر گرفته‌شده است. لازم به توضیح است به دلیل حساسیت و آسیب‌پذیری اکولوژیک این محدوده، محور اصلی توسعه و رونق کار و فعالیت و همچنین سایر پهنه‌های مختلط و سکونت در چارچوب ارائه خدمات گردشگری پیش‌بینی‌شده است. موضوع و موقعیت ویژه سایت مجموعه آموزشی سرمد به لحاظ ارتباط با مبادی ورودی جزیره و واقع‌شدن در تقاطع شریان‌های اصلی که در وضعیت آتی توسعه محورهای اصلی و مجهز شهری خواهند بود، ظرفیت نشانه‌ای بودن این توسعه را دوچندان می‌کند. به همین دلیل از این دید این گروه طراحی، روحیه جستجوگری مداوم در ارزش‌های زیستی و فرهنگی جزیره و پیوند آن با تلاش پایین به بالای بنیاد سرمد در جهت اعتلای سبک زندگی و تحقق عدالت اجتماعی، مهم‌ترین بارزه‌هایی است که می‌بایست در طرح منعکس‌شده است.

مشخصات طرح:
• طراح: مهندسان مشاور نگین شهر آینده (نشا)
• معمار مسئول: علی نقوی نمینی
• رده: آموزشی، فرهنگی
• کارفرما: بنیاد سرمد
• محل پروژه: مینوشهر
• سال: ۱۴۰۲

تهیه و تنظیم: معمارنیوز
سایت مرتبط: www.nesha.co
منبع خبر: www.MemarNews.com
مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.

Follow Memarnews
share Memarnews content