همشهری آنلاین – گروه سیاسی: پایگاه نشریه انگلیسی اکونومیست در گزارشی به ابهامات پرشمار درگیری‌ها در خاورمیانه پرداخته است.

گزارش کامل این نشریه را می‌خوانید:

چه زمانی ممکن است جنگ در خاورمیانه متوقف شود؟ این منطقه در چنگال جنگ‌های سه‌گانه ای است که به هم مرتبط هستند، اما تا حدی مستقل و به‌طور خطرناکی غیرقابل پیش‌بینی هستند. اسرائیل احتمالا در روزهای آینده به تلافی حمله موشکی اول اکتبر، به ایران حمله می‌کند.

با وجود حذف کردن یحیی سنوار، مغز متفکر حماس در حملات ۷اکتبر، خشونت در غزه همچنان ادامه دارد و جنگ اسرائیل در لبنان ادامه دارد: در ۲۱اکتبر، فرستاده آمریکا گفت که (شرایط) از کنترل خارج شده است.

این ۳تئاتر در برابر عامل چهارم بازی می کنند: انتخابات آمریکا. برخی در دولت بایدن ممکن است امیدوار باشند که فشار لحظه آخری برای دستیابی به توافق‌های آتش‌بس قبل از باز شدن مراکز رای‌گیری، می‌تواند از افزایش بیشتر تعداد کشته‌ها در خاورمیانه جلوگیری کند و در نتیجه به چشم‌انداز انتخاباتی کامالا هریس کمک کند.

با این حال، اسرائیل نیز ممکن است انگیزه‌ای برای ادامه جنگ داشته باشد: پیروزی ترامپ احتمالا پشت صحنه استراتژیک را با فضا دادن بیشتر به جنگ تغییر می‌دهد.

جنگ اسرائیل با ایران پتانسیل بزرگترین تخریب را در سراسر منطقه دارد. از اول اکتبر (۱۰مهرماه) که ایران ۱۸۱موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد – که دومین حمله از این نوع در ۶ماه گذشته بود – اسرائیل در حال آماده شدن برای پاسخ دادن به ایران با نیروی بزرگی است. اسرائیل در پاسخ به حمله قبلی ایران تنها یک رادار ایرانی را حذف کرد.

تحریک آمیزترین بخش چنین جنگی، هدف قرار دادن سایت‌های هسته‌ای ایران یا پایانه‌های نفتی آن خواهد بود. آمریکا در تلاش است تا اسرائیل را متقاعد کند که اهدافی با حساسیت استراتژیک کمتر مانند کارخانه‌های موشک‌سازی و پهپادهای ایران را هدف قرار دهد.

در ۱۸اکتبر، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا «درک درستی» از برنامه‌های اسرائیل دارد، پاسخ مثبت داد، اما از توضیح بیشتر خودداری کرد. مقامات اسرائیلی و آمریکایی بر این باورند که بایدن و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، توافق کرده‌اند که اسرائیل جای اهداف هسته‌ای یا انرژی، عمدتا بر اهداف نظامی تمرکز کند، اما حتی این پاسخ نیز احتمالا ایران را وادار به انجام یک حمله دیگر می‌کند. برای آماده شدن برای این رویارویی، آمریکا یک آتشبار از موشک‌های زمین به هوای تاد خود را نیز برای تقویت دفاع موشکی اسرائیل ارسال کرده است.

جزئیات آماده‌سازی نیروی هوایی اسرائیل برای یک حمله دوربرد ممکن است در اسناد فوق سری اطلاعاتی آمریکا که در کانال‌های تلگرامی طرفدار ایران منتشر شده است، فاش شده باشد.

طراحی هرگونه حمله – طوری که به ایران آسیب بدی بزند اما نه آنقدر بد که احساس کند مجبور به تشدید تنش است – دلهره‌آور است. و دامنه اهداف محتمل آن ممکن است همچنان در حال تغییر باشد.

در ۱۹اکتبر یک پهپاد مملو از مواد منفجره در نزدیکی ویلای آخر هفته نتانیاهو در قیساریه منفجر شد. این موشک توسط حزب الله، شبه‌نظامی مورد حمایت ایران، از لبنان پرتاب شد. ایران رسما هرگونه دست داشتن در حمله مستقیم به جان نخست وزیر اسرائیل را رد کرده است.

با این حال، اسرائیل چیزها را جور دیگری می‌بیند و ممکن است از آن به‌عنوان توجیهی برای هدف قرار دادن باارزش‌ترین اهداف ایران از جمله مقاماتش استفاده کند.

در غزه، آتش‌بس همچنان مبهم باقی مانده است، حتی با وجود افزایش تلفات به بیش از ۴۰هزار نفر. برای یک سال فرض دیپلمات‌ها این بوده است که آتش‌بس در غزه کلید جلوگیری از آتش‌سوزی منطقه‌ای است. این فرض شامل آزادی گروگان ها و عقب‌نشینی اسرائیل می‌شد که منجر به کاهش تنش در سراسر خاورمیانه می‌شد.

دولت بایدن امیدوار بود که پس از آن بتواند یک معامله بزرگ برای تغییر شکل منطقه انجام دهد که در آن عربستان سعودی و سایر کشورهای سنی مسئولیت بازسازی غزه را بر عهده بگیرند و اسرائیل و فلسطینی‌ها به راه حل ۲کشوری متعهد شوند.

تا کنون مرگ سنوار در درگیری مسلحانه با یک گشتی اسرائیلی در ۱۶ اکتبر هیچ‌یک از این موارد را به میزان قابل توجهی بیشتر نکرده است. در حالی که حماس در حال ضربه دیدن است، اسرائیل برای افزایش امتیاز خود عجله دارد، احتمالا می‌خواهد از به‌رسمیت شناختن مابقی این گروه شبه‌نظامی به‌عنوان طرف مقابل در هر توافق بر سر حکومت غزه اجتناب کند. نهاد امنیتی اسرائیل، از جمله یوآو گالانت، وزیر دفاع، می‌گوید که آتش‌بسی را در نظر خواهد گرفت که به اسرائیل اجازه می‌دهد به تدریج کنترل غزه را به یک نیروی فلسطینی که با حماس همسو نیست، واگذار کند.

اما نتانیاهو همچنان هرگونه توافقی که شامل عقب‌نشینی از کریدور فیلادلفی در مرز غزه و مصر باشد را رد می کند. او ماه‌ها اصرار داشت که جلوی قاچاق سلاح به حماس و تکرار ۷اکتبرهای متعدد را بگیرد. مقامات اسرائیلی گفته‌اند که ممکن است در یک معامله فرصتی برای نجات برخی از گروگان‌ها وجود داشته باشد، اما به نظر می‌رسد نخست‌وزیر می‌خواهد تا پس از حمله به ایران صبر کند.

سومین صحنه این تئاتر در لبنان است. اگرچه حماس شدیدترین ضربه را در ۷اکتبر به اسرائیل وارد کرد، استراتژیست‌های اسرائیلی حزب‌الله را بسیار قدرتمندتر و به عنوان تهدید بزرگتر می‌دیدند. آنها از این احتمال که حزب‌الله بتواند نسخه مشابه ۷اکتبر را در مقیاسی بسیار بزرگتر پیاده کند، می‌ترسیدند و احساس نیاز به اقدام داشتند.

در کمتر از ۳ماه، اسرائیل اکثر اعضای رهبری حزب‌الله و بخش قابل توجهی از قابلیت‌های موشکی آن را از بین برده است. نیروی زمینی اسرائیل برای تخریب مواضع مرزی حزب‌الله وارد لبنان شده است. اسرائیل در ۲۰اکتبر مجموعه‌ای از حملات هوایی را علیه شاخه‌های قرض‌الحسن، شبکه مالی حزب الله انجام داد.

اسرائیل دارد به‌طور روشمند به بهانه قابلیت‌های حزب‌الله، گزینه گسترش جنگ را باز نگه می‌دارد. هر چه حزب‌الله ضعیف‌تر شود، شرایط آتش‌بس در لبنان تغییر می‌کند. پیش از این، اسرائیل و میانجی‌ها از حزب الله برای توافق درخواست کرده بودند. حسن نصرالله رهبر ترور شده این گروه تا زمانی که اسرائیل در غزه باقی مانده بود، این کار را رد کرده بود. اکنون اسرائیل اصرار دارد که آتش‌بس در لبنان تنها با یک توافق تضمین شده بین‌المللی امکان‌پذیر است که حزب‌الله را از تسلیح مجدد در مرزهایش باز دارد. مشخص نیست چه کسی می‌تواند چنین معامله‌ای را اجرا کند.

یک نتیجه قطعی این است که بعید است اسرائیل آتش‌بس در غزه یا لبنان را تا زمانی که حملاتش به ایران و هرگونه حمله متقابل ایران به پایان برسد، بپذیرد. اما حتی در آن صورت نیز پایان قاطع این آشفتگی تحت تأثیر یک عامل نهایی، یعنی انتخابات آمریکاست. هر دو نامزد در حال حاضر درگیر هستند. کامالا هریس، به عنوان معاون رئیس‌جمهور، در جریان تماس‌های اخیر بایدن با نتانیاهو بوده است. دونالد ترامپ هم نتانیاهو نیز صحبت کرده است.

هریس قول داده است که به حمایت بی دریغ بایدن از اسرائیل ادامه دهد، اما او در درخواستش برای پایان دادن به جنگ و پذیرش رنج فلسطینیان مصرتر بوده است.

با این حال، روشن نیست که پیروزی او زمان جنگ‌های خاورمیانه را کوتاه کند، اول اینکه بایدن تا پایان ژانویه رئیس‌جمهور باقی خواهد ماند. می‌توان تصور کرد که با تضمین پیروزی دموکرات‌ها، او ممکن است به اسرائیل آزادی عمل بیشتری برای ضربه زدن به ایران و نیروهای نیابتی آن بدهد؛ یا درعوض اسرائیل ممکن است احساس کند قادر است تا قدرت رو به زوال دولت خود را نادیده بگیرد.

و اگر ترامپ برنده شود چه؟ در مناظره ریاست جمهوری در ماه ژوئیه، او گفت که اسرائیل باید اجازه داشته باشد «کار خود را در غزه تمام کند». او در ۴ اکتبر گفت که اسرائیل باید به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کند.

جنگ‌های خاورمیانه تا زمان تحلیف رئیس جمهور بعدی به سختی حل‌وفصل خواهد شد. در عوض یک شانس منصفانه وجود دارد که این جنگ‌ها سخت‌ترین مشکل روی میز ترامپ یا نتانیاهو خواهند بود.