زمستان و تابستان که فرا می رسد، اداره های برق و گاز مدام به شهروندان هشدار می دهند که مصرف انرژی را بهینه کنند. حالا گفته می شود که یکی از اصلی ترین دلایل افزایش مصرف انرژی در شهرهای بزرگ، بلندمرتبه سازی و برج سازی است.

به گزارش پرشین سازه ، یکی از اصلی ترین دلایل مصرف بالای انرژی در شهرهای بزرگ، ساخت و ساز بلندمرتبه است که الگوی مصرف را تغییر داده است. بحران انرژی کل ایران را فرا گرفته و به نظر می آید که مسئولین امر نیز در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، توجه چندانی به این مسئله نکرده اند. کارشناسان نیز بارها اعلام کرده اند که با ادامه این الگوهای اشتباه، خیلی زود ایران به واردکننده انرژی تبدیل می شود و صنایع نیز از همین مسئله خسارت می بینند.

مسعود پزشکیان نیز به هنگام ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در مجلس مدعی شد که باید از نظرات کارشناسان برای حل ناترازی انرژی استفاده کرد. نکته اینجاست که بحران مزبور چیز جدیدی به حساب نمی آید و بارها شاهد بوده ایم که در فصول مختلف سال، گریبان مردم و صنعتگران را گرفته است.

حال کار به جایی رسیده که بسیاری از کارشناسان، شرایط را بحرانی می دانند. یکی از کارشناسان حوزه انرژی هشدار داده که به زودی ایران به واردکننده انرژی تبدیل خواهد شد. این در حالیست که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، هیچ توجهی به این موضوع نشده و عملاً یکی از نقاط ضعف این لایحه است. موضوعی که توسط نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به آن اشاره شده!

حالا که صحبت از ناترازی انرژی از همیشه جدی تر است، بد نیست به یکی از دلایل اصلی افزایش مصرف انرژی نگاهی بندازیم. ساخت و ساز برج های بلندمرتبه باعث شده که الگوی مصرف انرژی تغییر کند. واقعیت اینجاست که آسمان خراش ها از مرحله احداث تا پایان عمر خود، مصرف انرژی خیلی بیشتری نسبت به ساختمان های کوتاه تر دارند.

تحقیقات مختلف ثابت کرده که ارتباط مستقیمی میان نسبت مصرف انرژی و ساختمان های بلندمرتبه وجود دارد. سرپرست مرکز راهبردی شرکت گاز کشور می گوید که در دوازدهم آبان ماه امسال، مصرف گاز در بخش خانگی حدود ۸۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

بر اساس گفته های مسلم رحمانی، این میزان مصرف معادل سه فاز از پارس جنوبی می باشد. بنابراین، موضوع مصرف انرژی مسئله ای جدیست. در زمستان سال گذشته بخش زیادی از مصرف گاز به بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده مربوط بود. به نحوی که همین سه گروه مصرفی، ۱۱۹ میلیارد مترمکعب از گاز تولید شده را مصرف کردند. این در حالیست که مصرف کلی صنایع عمده ۵۱ میلیارد متر مکعب بود.

البته در دعوای مصرف انرژی، همواره صنایع شکست می خورند و ضرر اصلی ماجرا به دوش آنهاست. این در حالیست که آمارها چیز دیگری می گویند و نشان می دهند که بلندمرتبه سازی در شهرهای بزرگ باعث ناترازی انرژی شده است.

الگوی ساخت و ساز باید تغییر کند!

به طور کلی، موضوع ناترازی مصرف انرژی در ساختمان های کشور از دو جنبه قابل بررسی است. اولین جنبه به عملکرد سازمان نظام مهندسی در نظارت بر ساخت و سازهای مسکونی و تجاری مربوط است. نظام مهندسی باید تضمین کند که مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان اجرا خواهد شد. این مبحث به ضوابط طراحی، عایق کاری حرارتی، سیستم های تهویه مطلوع و روشنایی ساختمان مربوط می شود و باید توسط سازندگان اجرایی شود. در صورتی که اجرای درستی از این ضوابط صورت بگیرد، مصرف انرژی تا ۵۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.

متاسفانه در طی سال های اخیر، قیمت نهاده های ساختمانی به قدری بالا رفته که بسیاری از آنها برای کاهش هزینه های ساخت، قید اجرای این مقررات را می زنند و به این ترتیب، مصرف انرژی را بالاتر برده اند.

علاوه بر عدم نظارت، مسئله الگوی شهرسازی هم هست. در حال حاضر، بیشتر شهرهای بزرگ کشور الگوی بلندمرتبه سازی را در پیش گرفته اند. تحقیقات و پژوهش های مختلف نشان می دهد که با افزایش ارتفاع ساختمان، مصرف انرژی و گاز نیز بالاتر می رود. به طور کلی، افزایش طبقات می تواند به طرز چشمگیری روی مصرف انرژی اثر بگذارد و بازدهی انرژی را کاهش دهد.

علاوه بر مسائل مربوط به مصرف انرژی، ساخت و ساز بلندمرتبه منجر به خطرات فراوان برای پایتخت و دیگر کلانشهرها می شود.

در حال حاضر، گفته می شود که مصرف انرژی توسط مصرف کنندگان خانگی بیشتر از صنایع مختلف شده است. مدیرعامل شرکت ملی گاز می گوید که در حال حاضر ۸۵ درصد گاز تولیدی کشور در فصل سرما توسط بخش خانگی و تجاری مصرف می شود.

سعید توکلی اعلام کرد که این مصرف به قدری بالا می رود که از ۲۳۰ میلیون مترمکعب در تابستان به ۷۱۰ میلیون مترمکعب در زمستان می رسد. وقتی این حجم از افزایش مصرف به شبکه تحمیل می شود، طبیعتاً ناترازی انرژی در کشور رخ خواهد داد.

با توجه به این تفاصیل، باید تغییراتی جدی در حوزه الگوی ساخت و ساز صورت بگیرد.