موضوع

ویرایش ۱۳۹۲

ویرایش ۱۴۰۳

عنوان

 «ایمنی و بهداشت کار»

«ایمنی، بهداشت کار و محیط زیست در حین اجرا»

اهداف کلی

صرفا بر ایمنی و سلامت کارکنان ساختمانی تمرکز شده بود.

اهداف به حوزه محیط زیست، نظارت بر آلودگی و حفاظت از منابع طبیعی​​ گسترش یافته‌اند.

تعاریف و اصطلاحات

تعاریف محدود به مفاهیم پایه ایمنی و بهداشت بود.

• تعاریف جدید، از جمله «خطر زیست‌محیطی»، «ریسک ارزیابی محیطی»، و «مدیریت پسماند» اضافه شده‌اند.
• تعاریف قدیمی به منظور شفاف‌سازی​​ اصلاح شده‌اند.

الزامات زیست‌محیطی

الزامی برای مدیریت محیط زیست در پروژه‌ها وجود نداشت.

• الزام به مدیریت آلودگی صوتی و هوا
• تنظیم دستورالعمل‌هایی برای مدیریت پسماند ساختمانی
• تأکید بر حفظ منابع طبیعی و کاهش تخریب زیست‌محیطی​

تجهیزات حفاظت فردی (PPE)

تجهیزات حفاظت فردی به‌صورت کلی ذکر شده بود.

• استانداردهای جدید برای PPE تعریف شده‌اند.
• استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند ماسک‌های فیلتردار و لباس‌های مقاوم الزامی شده است.
• بر نظارت بر تجهیزات ایمنی کارگران​ تأکید شده است.

آموزش و فرهنگ‌سازی

آموزش‌ها اختیاری بودند و ساختار مشخصی نداشتند.

• آموزش ایمنی و زیست‌محیطی اجباری شده است.
• دوره‌های آموزشی برای تمامی کارکنان پیش از شروع پروژه​​ اضافه شده است.

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک به‌صورت کلی مطرح شده بود.

• فرآیندهای دقیق برای شناسایی و کاهش ریسک تبیین شده‌اند.
• ابزارهای پیشرفته مانند حسگرهای تشخیص خطر و سیستم‌های پایش​ تعریف شده‌اند.

نظارت و گزارش‌دهی

نظارت محدود به بازدیدهای دوره‌ای بود.

• تهیه گزارش‌های دوره‌ای درباره ایمنی و حفاظت محیط زیست الزامی شده است.
• تمامی حوادث باید ثبت و به مراجع ذی‌صلاح​ ارسال شوند.

تعامل با جوامع محلی

مسئولیت اجتماعی پیمانکاران مورد توجه قرار نگرفته بود.

• اطلاع‌رسانی به ساکنان محلی درباره فعالیت‌های پرخطر الزامی شده است.
• برنامه‌ریزی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی پروژه بر جوامع​ مورد توجه قرار گرفته است.

استفاده از فناوری‌های نوین

به فناوری خاصی اشاره نشده بود.

• استفاده از ابزارهای دیجیتال برای پایش ایمنی و محیط زیست الزامی شده است.
• بر فناوری‌های هوشمند در ارزیابی ریسک​ تأکید شده است.

سازگاری با استانداردهای بین‌المللی

مطابقت با استانداردهای بین‌المللی به‌طور کلی بیان شده بود.

تطبیق دستورالعمل‌ها با استانداردهای جهانی نظیر ISO 45001 و ISO 14001​ مورد توجه قرار گرفته است.

الزامات مربوط به پایداری کارگاه‌ها

تمرکز بر پایداری موقت و داخلی کارگاه بود.

پایداری دائمی کارگاه‌ها و نظارت بر تجهیزات ایمنی در بلندمدت​ الزامی شده است.

تغییر در الزامات مربوط به مصالح ساختمانی

مصالح ساختمانی تنها از نظر ایمنی کارگاه مورد توجه قرار گرفته بودند.

الزامات جدید برای مدیریت مصالح در نظر گرفته شده است. از جمله:

• جلوگیری از پراکندگی مواد در محیط کارگاه
• الزام به ذخیره و انبار کردن مواد به‌طور ایمن و در محل‌های مشخص

مدیریت آب و فاضلاب

 

توجه محدودی به مدیریت آب و فاضلاب در کارگاه‌ها شده بود.

موارد زیر اضافه شده‌اند:

• استفاده بهینه از آب در کارگاه‌ها
• مدیریت پسماندهای مایع و جلوگیری از نشت آنها به منابع آب زیرزمینی
• نصب سیستم‌های تصفیه آب موقت​

حفاظت از نیروی کار در محیط‌های پرخطر

ایمنی کارکنان در محیط‌های خاص مانند ارتفاعات یا فضاهای بسته به‌صورت کلی مطرح شده بود.

دستورالعمل‌های تخصصی اضافه شده‌اند:

• الزام به استفاده از تجهیزات کار در ارتفاع مانند شبکه‌های ایمنی و طناب‌های محافظ
• آموزش خاص برای ورود به فضاهای محدود یا محصور​​

گودبرداری و حفاظت از دیواره‌های گود

الزامات محدود به پایداری کلی گودبرداری بود.

جزئیات دقیق‌تر اضافه شده است:

• تحلیل پایداری گود با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی
• الزام به ارائه گزارش از وضعیت پایداری گود در دوره‌های منظم
• استفاده از سپرهای موقت برای حفاظت از دیواره‌های گود​

ایمنی در برابر آتش‌سوزی

الزامات ایمنی در برابر آتش‌سوزی به‌طور کلی بیان شده بود.

الزامات دقیق‌تر اضافه شده است:

• استفاده از تجهیزات اطفای حریق متناسب با خطرات کارگاه
• آموزش کارکنان در مورد نحوه استفاده از تجهیزات اطفای حریق
• الزام به نصب سیستم‌های هشدار دهنده آتش​

حفاظت از مجاوران کارگاه ساختمانی

به ایمنی مجاوران کارگاه توجه کمی شده بود.

الزامات زیر اضافه شده است:

• ایجاد موانع فیزیکی برای جلوگیری از ورود غیرمجاز به کارگاه
• نصب تابلوهای هشداردهنده در اطراف کارگاه
• کاهش آلودگی صوتی و گرد و غبار برای مجاوران​​

تغییرات در مدیریت ماشین‌آلات و تجهیزات

دستورالعملی برای نگهداری ماشین‌آلات ارائه نشده بود.

اضافه شدن الزامات جدید:

• انجام بازرسی دوره‌ای از ماشین‌آلات
• استفاده از تجهیزات ایمنی پیشرفته در جرثقیل‌ها و بالابرها
• نگهداری تجهیزات در شرایط مناسب و استاندارد​

نظارت بر سیستم‌های تهویه و روشنایی

تهویه و روشنایی به‌طور کلی مورد توجه قرار گرفته بود.

جزئیات اضافه شده‌اند:

• الزام به استفاده از تهویه مکانیکی در فضاهای بسته
• استفاده از نورپردازی ایمن و کاهش خطر برق‌گرفتگی
• تعریف حداقل استانداردهای روشنایی برای کارگاه​

حفاظت از تاسیسات زیرزمینی

به حفاظت از تاسیسات زیرزمینی اشاره‌ای نشده بود.

موارد جدید اضافه شده‌اند:

• پایش تاسیسات زیرزمینی مانند لوله‌های گاز و آب
• الزام به هماهنگی با نهادهای مرتبط پیش از آغاز عملیات حفاری
• نصب موانع ایمنی برای جلوگیری از آسیب به این تاسیسات​

تعامل و مسئولیت اجتماعی

به مسئولیت اجتماعی و تعامل با جوامع محلی اشاره نشده بود.

• پیمانکاران ملزم به ارائه برنامه‌هایی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی شده‌اند.
• برگزاری جلسات اطلاع‌رسانی برای ساکنان محلی الزامی شده است.

تغییرات در سیستم‌های الکتریکی موقت

سیستم‌های الکتریکی موقت به‌صورت کلی ذکر شده بودند.

الزامات جدید اضافه شده است:

• استفاده از کابل‌های استاندارد و ایمن
• نصب سیستم‌های قطع خودکار جریان برق در صورت خطر
• استفاده از تابلوهای برق موقت با محافظت مناسب​

الزامات برای سیستم‌های حمل و نقل در کارگاه

 

به سیستم‌های حمل‌ونقل موقت کارگاهی اشاره‌ای کلی شده بود.

موارد زیر اضافه شده‌اند:

• الزام به ایمنی کامل جرثقیل‌ها و بالابرها با نصب حسگرهای محدودکننده بار
• تعیین مسیرهای مشخص برای حمل‌ونقل تجهیزات و مواد در کارگاه
• استفاده از وسایل حمل‌ونقل با استانداردهای ایمنی به‌روز​​

مدیریت ضایعات خطرناک

به مدیریت مواد خطرناک توجه کمی شده بود.

موارد جدید اضافه شده:

• الزام به جداسازی و دفع ضایعات خطرناک مطابق با مقررات زیست‌محیطی
• نصب مخازن ایمن برای مواد شیمیایی و خطرناک
• آموزش کارکنان درباره مدیریت این مواد​​

حفاظت از سقف‌ها و پناهگاه‌های موقت

ایمنی سازه‌های موقت به‌صورت کلی ذکر شده بود.

دستورالعمل‌های جدید در نظر گرفته شده است:

• الزام به استفاده از سازه‌های مقاوم در برابر باد و باران
• بررسی دوره‌ای پایداری سقف‌های موقت
• نصب حفاظ‌های ایمن در مناطق پرتردد​

نظارت بر سیستم‌های گرمایش و سرمایش موقت

سیستم‌های گرمایش و سرمایش در کارگاه به‌ندرت مورد توجه قرار گرفته بود.

موارد زیر اضافه شده‌اند:

• الزام به نصب سیستم‌های ایمن برای جلوگیری از نشت گاز
• استفاده از تجهیزات استاندارد برای گرمایش و سرمایش در محل‌های استراحت کارکنان
• پایش دوره‌ای برای جلوگیری از خطرات احتمالی​

الزامات برای نردبان‌ها و داربست‌ها

استفاده از نردبان و داربست به‌صورت کلی ذکر شده بود.

استانداردهای جدید اضافه شده‌اند:

• استفاده از نردبان‌های مقاوم و داربست‌های تایید شده
• الزام به بازرسی و نگهداری دوره‌ای داربست‌ها
• تعریف محدودیت‌های وزنی برای استفاده از نردبان‌ها​

حفاظت از سیستم‌های تأسیسات زیربنایی

اشاره به تأسیسات زیربنایی محدود به جلوگیری از آسیب در طول پروژه بود.

موارد جدید مورد اشاره قرار گرفته است:

• الزام به هماهنگی با شهرداری‌ها و نهادهای مرتبط برای حفاظت از تأسیسات زیرزمینی
• مستندسازی تغییرات و تعمیرات در زیرساخت‌ها
• استفاده از ابزارهای نقشه‌برداری پیشرفته برای جلوگیری از آسیب​

دستورالعمل‌های ایمنی در برابر سقوط افراد

به استفاده از کمربند ایمنی اشاره‌ای کلی شده بود.

اضافه شدن الزامات:

• نصب شبکه‌های ایمنی برای جلوگیری از سقوط در ارتفاعات
• استفاده از طناب‌های محکم و استاندارد در محیط‌های پرخطر
• آموزش کارکنان برای کار ایمن در ارتفاع​​

مدیریت انرژی در کارگاه

به صرفه‌جویی در انرژی توجه کمی شده بود.

اضافه شدن موارد:

• الزام به استفاده از تجهیزات با مصرف انرژی بهینه
• پایش مصرف انرژی در کارگاه‌ها
• تدوین برنامه‌هایی برای کاهش هدررفت انرژی​

طراحی مسیرهای دسترسی اضطراری

مسیرهای اضطراری به‌صورت کلی بیان شده بود.

اضافه شدن جزئیات:

• تعریف مسیرهای مشخص و تابلوهای راهنما برای تخلیه اضطراری
• الزام به نصب روشنایی در مسیرهای اضطراری
• ارائه طرح‌های خروج ایمن برای شرایط بحرانی​

دوره‌های بازرسی ایمنی

بازرسی‌ها محدود به زمان آغاز و پایان پروژه بود.

دوره‌های مشخص بازرسی ایمنی تعریف شده است:

• بازرسی‌های هفتگی و ماهانه برای تجهیزات و محیط کارگاه
• گزارش‌دهی دقیق از نتایج بازرسی‌ها به مراجع بالادستی

ایمنی در برابر شرایط جوی شدید

به شرایط جوی و حوادث ناشی از آن اشاره خاصی نشده بود.

الزامات جدید:

• نصب محافظ‌های موقت برای تجهیزات حساس
• توقف کار در شرایط خطرناک مانند طوفان یا بارندگی شدید
• آموزش کارکنان برای واکنش به شرایط جوی غیرمنتظره

حفاظت از کودکان و افراد غیرمرتبط

 

به حفاظت از ورود افراد غیرمجاز اشاره مختصری شده بود.

• الزام به نصب موانع و تابلوهای هشداردهنده برای جلوگیری از ورود افراد غیرمرتبط
• طراحی کارگاه‌ها با در نظر گرفتن کاهش خطرات برای عموم مردم

الزامات مربوط به تجهیزات انفرادی نجات

تجهیزات نجات به‌طور خاص ذکر نشده بود.

اضافه شدن الزامات برای تجهیزات نجات:

• نصب تجهیزات نجات در نقاط کلیدی کارگاه
• آموزش کارکنان برای استفاده از تجهیزات نجات مانند طناب‌های نجات​

تعیین معیارهای ایمنی برای کار شبانه

اشاره‌ای کلی به کار در ساعات غیرمعمول شده بود.

معیارهای خاصی برای ایمنی کار شبانه اضافه شده است:

• الزام به نورپردازی کافی و ایمن در محل کار
• تعیین الزامات ایمنی برای جلوگیری از خستگی و کاهش تمرکز کارکنان
• الزام به مدیریت زمان استراحت در کار شبانه

ایمنی در برابر خطرات شیمیایی

خطرات شیمیایی در محیط کارگاه به‌صورت محدود بررسی شده بود.

الزامات دقیق‌تر برای کنترل خطرات شیمیایی:

• استفاده از برگه‌های اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) برای تمامی مواد شیمیایی
• آموزش کارکنان در مورد خطرات و نحوه کار ایمن با مواد شیمیایی
• نصب برچسب‌های هشداردهنده بر روی تمامی مواد خطرناک​

تغییر در نحوه محاسبه ظرفیت تجهیزات

ظرفیت تجهیزات مانند بالابرها به‌طور تقریبی بیان شده بود.

تعیین دقیق ظرفیت مجاز برای تجهیزات:

• الزام به استفاده از تجهیزات با برچسب استاندارد
• تعیین ظرفیت بار مجاز بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی

نصب سیستم‌های پایش لحظه‌ای

سیستم‌های پایش لحظه‌ای در محیط کارگاه مورد توجه قرار نگرفته بود.

الزامات جدید:

• نصب حسگرهای لحظه‌ای برای تشخیص خطرات مانند گازهای مضر یا آتش‌سوزی
• استفاده از دوربین‌های نظارتی برای مانیتورینگ کارگاه
• اتصال این سیستم‌ها به مراکز کنترل

استانداردسازی مسیرهای عبور و مرور داخلی

مسیرهای داخلی کارگاه تنها از نظر حداقل الزامات ایمنی بررسی شده بودند.

تعریف استانداردهای جدید:

• تفکیک مسیرهای عبور وسایل نقلیه و عابران
• نصب علائم راهنمایی و هشدار در مسیرها
• الزام به نگهداری سطح مسیرها برای جلوگیری از لغزش یا آسیب

دستورالعمل‌های خاص برای پروژه‌های بزرگ

پروژه‌های بزرگ تفاوتی در الزامات با پروژه‌های کوچک نداشتند.

اضافه شدن دستورالعمل‌های خاص برای پروژه‌های بزرگ:

• الزام به حضور مستمر ناظر ایمنی و محیط زیست
• تهیه گزارش‌های جامع‌تر و دوره‌ای
• مدیریت جامع‌تر ترافیک، آلودگی، و پسماند در پروژه‌های بزرگ​​

ایمنی در برابر برق‌گرفتگی

ایمنی الکتریکی به‌صورت کلی بیان شده بود.

جزئیات بیشتری اضافه شده است:

• الزام به نصب کلیدهای محافظ جریان نشتی (RCD)
• استفاده از کابل‌های عایق و استاندارد برای تجهیزات موقت
• پایش مداوم شبکه‌های الکتریکی موقت​

الزامات برای دستگاه‌های سنگین ساختمانی

دستگاه‌های سنگین مانند بیل مکانیکی و بولدوزرها به‌صورت کلی بررسی شده بودند.

الزامات جدید اضافه شده:

• تعیین محدوده مجاز حرکت دستگاه‌ها در کارگاه
• نصب سیستم‌های هشدار صوتی و نوری روی دستگاه‌ها
• الزام به معاینه فنی دوره‌ای برای دستگاه‌های سنگین​

استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر

 

به انرژی تجدیدپذیر اشاره‌ای نشده بود.

توصیه به استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر:

• استفاده از پنل‌های خورشیدی برای تأمین برق موقت
• کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در کارگاه​

حفاظت از مناطق حساس محیط زیست

به مناطق حساس محیط زیست اشاره‌ای نشده بود.

الزامات ویژه:

• ممنوعیت تخریب یا آسیب به مناطق طبیعی و زیستگاه‌های حساس
• الزام به تهیه مجوزهای زیست‌محیطی برای پروژه‌های در نزدیکی مناطق حساس​​

برنامه‌ریزی برای واکنش در شرایط اضطراری

 

به شرایط اضطراری و بحران‌ها اشاره مختصری شده بود.

اضافه شدن جزئیات:

• تدوین برنامه‌های واکنش به شرایط اضطراری مانند زلزله، آتش‌سوزی، یا سیل
• آموزش کارکنان برای مدیریت بحران
• برگزاری مانورهای دوره‌ای

الزامات برای حفاظت از تجهیزات در برابر سرقت

به حفاظت از تجهیزات در برابر سرقت اشاره‌ای نشده بود.

اضافه شدن الزامات:

• نصب سیستم‌های نظارت تصویری برای کارگاه‌ها
• تعیین نواحی حفاظت‌شده برای نگهداری تجهیزات گران‌قیمت
• استفاده از قفل‌ها و تجهیزات ایمنی استاندارد​

مدیریت روشنایی اضطراری

روشنایی اضطراری تنها برای خروج از کارگاه به‌صورت کلی مطرح شده بود.

الزامات جدید:

• نصب سیستم‌های روشنایی باتری‌دار برای مسیرهای اضطراری
• تعریف حداقل شدت نور برای روشنایی اضطراری
• تست دوره‌ای سیستم روشنایی

حفاظت از کارکنان در برابر لرزش و ارتعاش

به خطرات ناشی از لرزش در کار با دستگاه‌ها توجه کمی شده بود.

اضافه شدن الزامات:

• محدود کردن مدت زمان کار با دستگاه‌های تولیدکننده لرزش بالا
• استفاده از تجهیزات محافظتی برای کاهش تأثیر لرزش
• نظارت بر وضعیت سلامت کارکنان​​

ایمنی در حمل و جابجایی دستی مواد

 

حمل دستی مواد به‌صورت کلی و بدون جزئیات مطرح شده بود.

اضافه شدن الزامات:

• آموزش کارکنان برای جابجایی ایمن مواد سنگین
• استفاده از ابزارهای کمکی مانند چرخ‌دستی و بالابرهای کوچک
• تعیین حداکثر وزن قابل‌حمل برای هر نفر​

مدیریت تهویه برای جلوگیری از انتشار آلاینده‌ها

به تهویه در کارگاه اشاره‌ای کلی شده بود.

جزئیات جدید:

• نصب سیستم‌های تهویه مکانیکی در مناطق با احتمال تجمع آلاینده‌ها
• الزام به بررسی کیفیت هوای داخل کارگاه به‌صورت دوره‌ای
• تعریف حداقل میزان جریان هوای تازه

الزام به استفاده از کفش‌های ایمنی استاندارد

کفش‌های ایمنی به‌صورت کلی توصیه شده بودند.

الزامات جدید:

• استفاده از کفش‌های مقاوم در برابر سوراخ‌شدگی، لغزش و ضربه
• استانداردسازی کفش‌های ایمنی برای محیط‌های خاص مانند مناطق مرطوب یا داغ​

تأکید بر نظارت دائمی کارگاه

نظارت بیشتر به بازدیدهای دوره‌ای محدود بود.

• الزام به حضور دائمی ناظر ایمنی در کارگاه‌های پرخطر
• استفاده از فناوری‌های هوشمند برای مانیتورینگ لحظه‌ای کارگاه​​

ایمنی در ذخیره مواد قابل اشتعال

 

ذخیره مواد قابل اشتعال بدون جزئیات بیان شده بود.

جزئیات جدید:

• نصب مخازن ایمنی با دریچه‌های خودکار
• فاصله‌گذاری استاندارد بین مخازن و ساختمان‌ها
• استفاده از علائم هشداردهنده برای مواد قابل اشتعال​.

الزامات برای عملیات حفاری زیرزمینی

 

حفاری به‌صورت کلی در زمینه ایمنی بیان شده بود.

اضافه شدن دستورالعمل‌های دقیق:

• استفاده از تجهیزات پایدارکننده دیواره‌های گود در عملیات زیرزمینی
• پایش مداوم وضعیت خاک در طول عملیات
• الزام به ارائه گزارش‌های فنی قبل و بعد از حفاری​

حفاظت در برابر سقوط مصالح ساختمانی

به خطر سقوط مصالح اشاره محدودی شده بود.

الزامات جدید:

• نصب تورهای ایمنی در اطراف ساختمان‌ها
• محدود کردن دسترسی به مناطقی که خطر سقوط وجود دارد
• آموزش کارکنان برای پیشگیری از سقوط مصالح​​

ایجاد استاندارد برای علائم هشداردهنده

علائم هشداردهنده به‌صورت کلی بیان شده بودند.

• استانداردهای دقیق برای طراحی، رنگ و اندازه علائم
• الزام به استفاده از علائم بین‌المللی قابل فهم برای همه کارکنان

ایمنی در کار با ابزارهای برقی دستی

به ایمنی ابزارهای برقی اشاره کمی شده بود.

جزئیات بیشتر:

• استفاده از ابزارهای دارای عایق الکتریکی دوگانه
• نگهداری منظم و تعمیر دوره‌ای ابزارهای برقی
• الزام به استفاده از تجهیزات محافظ شخصی هنگام کار با این ابزارها

الزام به ارائه گزارش پس از وقوع حوادث

گزارش‌دهی پس از وقوع حادثه اختیاری بود.

• الزام به ارائه گزارش‌های کامل شامل علت‌یابی و اقدامات اصلاحی
• تعیین چارچوب زمانی برای ارسال گزارش‌ها به مراجع ذی‌صلاح​

طراحی و ایمنی برای ساختمان‌های موقت

ساختمان‌های موقت توجه کمتری دریافت کرده بودند.

الزامات جدید:

• استفاده از مواد مقاوم برای ساخت ساختمان‌های موقت
• تعریف حداقل استانداردهای ایمنی برای کارکنانی که در این ساختمان‌ها اقامت دارند