اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و بانک مرکزی در خصوص مبلغ وام نهضت ملی مسکن همچنان ادامه دارد؛ در حالی که شورای عالی مسکن مبلغ تسهیلات را از ۵۵۰ میلیون تومان به ۶۵۰ میلیون تومان افزایش داده است، نمایندگان مجلس این رقم را ناکافی دانسته و خواستار افزایش آن به ۸۰۰ میلیون تومان شدهاند.
بانک مرکزی، اما با این پیشنهاد مخالف بوده و معتقد است که چنین افزایشی فشار مضاعفی بر شبکه بانکی وارد کرده و میتواند روند پروژهها را کندتر کند. محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی، پیشتر هشدار داده بود که «بانکها حتی برای تامین وام ۵۵۰ میلیونی نیز با چالشهایی روبهرو هستند.» یکی دیگر از چالشهای موجود، شرایط بازپرداخت وام نهضت ملی مسکن است که ۲۰ ساله و با سود ۱۸ درصدی تعیین شده است. اقساط ماهانه این وام تقریبا ۱۲ میلیون تومان محاسبه میشود که برای بسیاری از خانوارها به یک بار سنگین مالی تبدیل شده است. علاوهبر این، کاهش نرخ سود تسهیلات از ۲۳ به ۱۸ درصد در حالی اعمال شده که بانکها از بازدهی پایین وامهای پلکانی ابراز نگرانی کردهاند. در این مدل، اقساط اولیه پایین بوده و فشار مالی کمتری بر متقاضیان وارد میشود، اما این روش از نظر مالی برای بانکها مطلوب نیست.
افزایش هزینه ساخت مسکن
افزایش هزینههای ساخت مسکن در سالجاری به یکی دیگر از مشکلاتی تبدیل شده که قدرت وام نهضت ملی مسکن را تحت فشار قرار داده است. بر اساس گزارشها، هزینه ساخت هر مترمربع مسکن به ۸ میلیون و ۲۹۸ هزار تومان رسیده است که نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد افزایش یافته است. این افزایش باعث شده است که قدرت خرید وام ۶۵۰ میلیونی در شهر تهران به ۷۸ مترمربع محدود شود، در حالی که سال گذشته، وام ۵۵۰ میلیونی میتوانست برای خرید ۸۱.۵ مترمربع مسکن کافی باشد.
از نگاه «صما»، کشمکشهای موجود میان مجلس و بانک مرکزی بر سر مبلغ وام نهضت ملی مسکن، بیش از هر چیز نشاندهنده چالشهای جدی در تامین مالی پروژههای مسکن است؛ اگرچه مجلس بهدنبال افزایش میزان تسهیلات برای حمایت از متقاضیان مسکن است، اما واقعیتهای اقتصادی و فشارهای بانکی نمیتوانند این مطالبات را نادیده بگیرند؛ همچنین افزایش هزینههای ساخت و کاهش قدرت خرید وامها، به روشنی نشان میدهد که برای رسیدن به هدف نهضت ملی مسکن، علاوهبر افزایش منابع مالی، در تنظیم تسهیلات نیازمند تدابیر دقیقتر و واقعگرایانهتری هستیم. در این شرایط، ایجاد هماهنگی میان تصمیمگیران و مسئولان، امری ضروری است تا این طرح نه تنها برای متقاضیان قابل دسترس باشد، بلکه بانکها و نظام مالی کشور را نیز در تنگنا قرار ندهد.