بلندمرتبه‌سازی به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های توسعه شهری در کلان‌شهرهای ایران همواره موضوعی چالش‌برانگیز بوده است. این نوع ساخت و ساز، علاوه‌بر فراهم کردن فرصت‌هایی برای تامین مسکن و مدیریت بهینه فضاهای شهری، نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و ضوابط اجرایی است تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود. غلامرضا کاظمیان، معاون وزیر راه و شهرسازی، در گفت‌وگویی جامع به تشریح سیاست‌های کلان و ضوابط مرتبط با بلندمرتبه‌سازی پرداخته و بر ضرورت تامین سکونت پایدار و رعایت معیارهای تخصصی تاکید کرده است. در ادامه، محورهای اصلی این گفت‌وگو مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سیاست وزارت راه و شهرسازی بر اساس تکالیف قانونی، تامین زمین، مسکن، فضاهای معیشت، فضاهای خدمات و در مجموع شهر مناسب برای همه مردم است. تامین زمین و مسکن به معنای آن است که بتوانیم به اندازه کافی و نه بیش از حد و نه کمتر از حد، زمین تامین کنیم و با الگوی مناسب این کار را انجام بدهیم؛ همچنین زمین، مسکن و فضای شهری را در جای مناسب و برای همه گروه‌های هدف تامین کنیم. به گونه‌ای که همه گروه‌های هدف به‌ویژه گروه‌های کم‌درآمد و متوسط بتوانند صاحب خانه شوند و صاحب‌خانه بمانند.
غلامرضا کاظمیان، معاون وزیر راه و شهرسازی، در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره موضوع بلندمرتبه‌سازی کمی و کیفی در پایتخت و سایر شهرهای کشور اظهار کرد: «سیاست وزارت راه و شهرسازی بر اساس تکالیف قانونی، تامین زمین، مسکن، فضاهای معیشتی، فضاهای خدماتی و در مجموع، ایجاد شهرهایی مناسب برای تمام اقشار مردم است.»
او تاکید کرد که تامین زمین و مسکن باید به میزان کافی، نه بیش از حد و نه کمتر از آن، صورت گیرد و این فرآیند با الگویی مناسب و در مکان‌هایی که نیاز است، اجرا شود تا امکان دسترسی تمام گروه‌های هدف، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد و متوسط، به خانه‌های مناسب فراهم شود.
کاظمیان در ادامه با اشاره به هدف این وزارتخانه در ایجاد سکونت پایدار، افزود: «ذات شهر پویا و متنوع است. بلندمرتبه‌سازی یکی از روش‌های ساخت و ساز است که بسته به شرایط، می‌تواند الگوی مناسبی برای برخی از خانوارها و فضاهای کسب و کار باشد، اما این روش به خودی خود نه درست است و نه اشتباه، بلکه باید با توجه به اقتضائات شهری ارزیابی شود.»
مصوبات بلندمرتبه‌سازی؛ از تعریف تا ضوابط اجرایی
وی با بیان این‌که در کلان‌شهرها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت، ساختمان‌های دارای بیش از هشت طبقه بلندمرتبه محسوب می‌شوند، گفت: «در تهران ساختمان‌های با ۱۲ طبقه به بالا، بلندمرتبه به‌شمار می‌روند.» وی همچنین به تاریخچه بلندمرتبه‌سازی در کشور اشاره کرد و افزود: «از دهه ۴۰ و ۵۰، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و پس از انقلاب اسلامی، اولین ضوابط بلندمرتبه‌سازی در سال ۱۳۶۹ تدوین شد. آخرین مصوبه در این حوزه مربوط به سال ۱۳۹۷ است که تحت عنوان ضوابط عام بلندمرتبه‌سازی در شورای‌عالی شهرسازی و معماری تصویب شد.»
کاظمیان با اشاره به جزئیات این مصوبه، تصریح کرد: «در این سند، نظم و ساماندهی به بلندمرتبه‌سازی مورد توجه قرار گرفته و مناطق مجاز برای ساخت و سازهای بلندمرتبه به‌صورت پهنه‌ها و محورهای مشخص، تعیین شده است. این اقدام به منظور جلوگیری از پراکندگی‌های بی‌برنامه صورت گرفته است.»
مناطق ممنوعه بلندمرتبه‌سازی و معیارهای تخصصی
معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اهمیت مکان‌یابی صحیح برای بلندمرتبه‌سازی‌ها اظهار کرد: «برخی مناطق از جمله مناطق سیل‌گیر، مناطقی که در حریم گسل‌ها قرار دارند، پهنه‌هایی با محدودیت‌های اکولوژیک و فضاهایی که زیرساخت‌های مناسب شهری ندارند، به طور کامل برای بلندمرتبه‌سازی ممنوع شده‌اند.»
وی افزود: «فرآیند مکان‌یابی بلندمرتبه‌سازی‌ها فرآیندی قانونی و تخصصی است که شامل معیارهای سلبی و ایجابی می‌شود. معیارهای سلبی تعیین می‌کنند که در کدام پهنه‌ها به‌هیچ‌وجه نباید ساختمان‌های بلندمرتبه ساخته شوند؛ به‌عنوان مثال، مناطق با خطر بالای زلزله یا مناطقی که ریسک سیل‌گیری دارند، از جمله این پهنه‌ها هستند.»
کاظمیان تصریح کرد: «این معیارها بر اساس مطالعات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و سایر نهادهای تخصصی تدوین شده‌اند؛ از این رو، رعایت کامل این ضوابط برای تضمین ایمنی و پایداری ساختمان‌ها ضروری است.»
source