اصفهان، شهری با عمق تاریخی شگفتانگیز، اکنون در آستانه تحولی بنیادین، در مواجهه با بافت تاریخی خود قرار گرفته است. این شهر کهن، نهتنها گنجینهای از آثار ارزشمند معماری و هنری است، بلکه فضای زندگی جاری در دل بافت قدیمیاش، آن را به نمونهای بیبدیل از حیات تاریخی زنده بدل کرده است؛ جایی که میراث، صرفا برای تماشا نیست، بلکه بخشی از تجربه روزمره شهروندان محسوب میشود.
در این مسیر، مدیریت شهری اصفهان با شناسایی فرصتها و چالشهای پیشرو، گامهایی عملی برای بازآفرینی اقتصادی و اجتماعی بافت تاریخی برداشته است. شهرداری با واگذاری مسئولیت مستقیم به سازمان نوسازی و بهسازی، سعی دارد زمینههای مشارکت موثر میان سرمایهگذاران، شهروندان و نهادهای تخصصی را فراهم آورد.
سرمایهگذاری، نه تخریب؛ احیا با رویکرد هوشمند
یکی از راهبردهای مهم شهرداری، تدوین مجموعهای از مشوقها برای فعالان حوزه مرمت بناهای تاریخی است. این بسته حمایتی شامل معافیتهای مالی، تسهیل فرآیندهای قانونی و امکان بهرهبرداری انتفاعی از فضاهای مرمتشده است. ایده این است: اگر بناهای تاریخی بخواهند زنده بمانند، باید نقش ایفا کنند. رستوران، بومگردی، گالری یا هتل؛ تا زمانی که اصالت حفظ شود، بهرهبرداری از این فضاها نه تنها تهدید نیست، بلکه تضمین حیات دوباره آنهاست.
۲۳ کیلومتر تاریخ زنده در دل یک شهر
اصفهان تنها با گذشتهاش شناخته نمیشود، بلکه امروز هم با آن زندگی میکند. محور فرهنگی ـ تاریخی ممتدی به طول ۲۳ کیلومتر، از دروازه طوقچی تا قلعه شاهدژ، مجموعهای بیوقفه از بناها، بازارها، میدانها و فضاهای عمومی را در بر میگیرد که هنوز فعالاند و با اقتصاد شهر در تعامل. در بسیاری از شهرهای تاریخی، بازدید از آثار به تجربهای گذرا تبدیل شده؛ اما در اصفهان، این تجربه بخشی از حیات روزانه مردم است.
الگو برای دیگر شهرهای ایران
وسعت بینظیر بافت تاریخی اصفهان، که نزدیک به ۱۹۳۶ هکتار را شامل میشود، نهتنها در ایران، بلکه در مقایسه با بسیاری از شهرهای جهان نیز بیرقیب است. این گستره عظیم، فرصتی است استثنایی، برای خلق الگویی جدید در تعامل میان تاریخ، توسعه شهری و گردشگری پایدار؛ الگویی که میتواند توسط دیگر شهرهای دارای بافت تاریخی در کشور نیز مورد توجه و بهرهبرداری قرار گیرد.
از دانشگاه تا بازار؛ حرکت به سوی بازآفرینی هوشمند
هماکنون، همکاریهایی با دانشگاههای معتبر کشور در حال شکلگیری است تا ضوابط جدید برای حفاظت و احیای بافت تاریخی تدوین شود. تهیه نقشههای منظر تاریخی و شناسایی فرصتهای سرمایهگذاری، از دیگر گامهایی است که مدیریت شهری برای ارتقای کیفیت مداخلات شهری در این مناطق برداشته است.
به گفته مسئولان شهرداری، طی ماههای آتی، موج تازهای از معرفی پروژههای موفق و فرصتهای جدید سرمایهگذاری در راه خواهد بود؛ حرکتی که نهفقط به نوسازی فیزیکی بلکه به نوزایی واقعی در جان بافت تاریخی منجر خواهد شد.