با وجود اعلام آمادگی بانکهای خصوصی برای پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن، بخش قابل توجهی از متقاضیان موفق به دریافت این وام نمیشوند؛ موضوعی که به گفته مسئولان بانکی، نه به دلیل کمکاری بانکها، بلکه ناشی از نبود شرایط لازم در میان متقاضیان است.
محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانکها و موسسات اعتباری خصوصی، در گفتوگویی تاکید کرد: «بانکها در روند پرداخت وام اجاره هیچ مشکلی ندارند و متقاضیانی که مدارک کامل و شرایط لازم را دارند، نهایتا ظرف ۲۰ روز تسهیلات خود را دریافت میکنند.» به گفته جمشیدی، مشکل اصلی از آنجا آغاز میشود که بخش زیادی از افراد ثبتنامشده، اساسا فاقد شرایط دریافت وام هستند. وی خاطرنشان کرد: «متقاضیان باید ابتدا از طریق وزارت راه و شهرسازی احراز صلاحیت شوند. اما برخی بدون طی مراحل قانونی و بدون دریافت معرفینامه وارد صف وام میشوند. در نتیجه پروندهشان در بانک ناقص میماند.»
او با اشاره به اینکه بانکها بر اساس سهمیه تعیینشده، موظف به پرداخت وام به افراد معرفیشده هستند، افزود: «بخش زیادی از مراجعات، مربوط به کسانی است که حتی شرایط اولیه را ندارند. برای مثال، مجردهایی که از سن مقرر پایینترند، در حالیکه طبق دستورالعمل، فقط مردان مجرد بالای ۴۵ سال و زنان مجرد بالای ۳۵ سال واجد شرایط هستند.»
جمشیدی یکی دیگر از چالشهای مهم در مسیر پرداخت وام را اعتبارسنجی بانکی عنوان کرد و گفت: «بر اساس ضوابط بانکداری بدون ربا، وامگیرنده باید توانایی بازپرداخت اقساط را داشته باشد. این ارزیابی، نه یک مانع، بلکه یک ضرورت برای حفظ سرمایههای مردم است؛ چراکه همین وامها از محل سپردههای مردمی پرداخت میشوند.» او ادامه داد: «در بسیاری موارد، متقاضیانی مراجعه میکنند که محل سکونتشان موقت و بدون آدرس رسمی است یا درآمد آنها کفاف بازپرداخت اقساط را نمیدهد. حتی معرفی ضامن هم مشکل را حل نمیکند، چراکه ضامن هم باید از ثبات شغلی و درآمد کافی برخوردار باشد. متاسفانه در برخی موارد، ضامن فردی است که هیچ سابقه شغلی رسمی یا محل کار مشخص ندارد.»
جمشیدی تاکید کرد: «برخی متقاضیان، با وجود گذر زمان و ایستادن در صف وام، در نهایت به دلیل نقص مدارک یا نداشتن ضامن واجد شرایط، از چرخه دریافت وام خارج میشوند. در حالی که اگر فرایند بررسی صلاحیت از ابتدا به درستی طی شود، این اتلاف وقت به حداقل میرسد.»
به گفته دبیر کانون بانکهای خصوصی، در صورت کامل بودن مدارک و احراز شرایط، بانکها وام را در مدت حداکثر ۲۰ روز پرداخت میکنند و مشکل اساسی، نه در سیستم بانکی، بلکه در نقص اطلاعات و ناآگاهی متقاضیان از ضوابط رسمی است.