همشهری آنلاین– مهدیه تقوی راد: برای دیدن این نسخههای خطی می توانید به کاخ موزه ها بروید و از قدیمیترین نسخههای خطی که در کشورمان نگهداری می شوند بازدید کنید. نسخه اصلی برخی از این خط نوشته ها در موزههای کشورهای اروپایی و کپی آنها هم در موزههای ایران نگهداری میشوند.
کاخ گلستان
نشانی: خیابان ۱۵، میدان ارگ
ساعت بازدید:۹ تا ۱۸
هزینه: ۳۰ هزار تومان
کتابخانه و گنجینه نسخ خطی میراث جهانی کاخ گلستان در اوایل قرن ۱۳هجری قمری در کاخ گلستان با همت فتحعلی شاه قاجار تاسیس شد و به نام کتابخانه شاهنشاهی معروف شد.بیش از ۳۲۰۰ قلم نسخه خطی در گنجینه نفایس و نسخ خطی کاخ گلستان موجود است. هم چنین میتوانید نسخه های خطی مرقع گلشن، شاهنامه بایسنقری، هزار و یکشب، شاهنامه رشیدا، ظفرنامه تیموری، مرقع هند و ایرانی، حبیبالسیر، سلسلهالذهب جامی، جامعالتواریخ رشیدی و پنج گنج نظامی را مشاهده کنید. قدیمیترین قرآنهای به نمایش گذاشته شده مربوط به ورقهای قرآنی مشهور به بایسنقری دوره تیموری و سه قرآن طوماری مربوط به قرن نهم و دوازدهم هجریقمری است.
موزه تاریخ علوم پزشکی
نشانی: خیابان کارگر شمالی، خیابان شانزدهم
ساعت بازدید: شنبه تا چهارشنبه ۸ تا ۱۵
هزینه: ۱۰۰۰۰ تومان
این موزه در سال ۱۳۸۰ به بهره برداری رسید. بنای آن مربوط به دوران قاجاریه است و علاوه بر نسخ خطی پزشکی، وسایل و ابزار پزشکی از گذشته تا دوران معاصر در موزه وجود دارد. در این موزه نسخهها و تصویر دکتر احمدیه، از اولین فارغالتحصیلان دارالفنون که بین طب جدید دارالفنون و طب سنتی پیوند ایجاد کرده وجود دارد. کتاب طبالمنصوری زکریای رازی مربوط به ۱۰۰۰ سال پیش و یک نسخه از کتاب المنصوری زکریای رازی مربوط به سال ۴۸۴ قمری که به خط نسخ نوشته شد، در این موزه نگهداری میشود. مجموعهای از اسناد پزشکی متعلق به تشکیلات اولیه بهداشتی در ایران، اعلانهایی درباره انواع بیماریها، اعلان وزارت معارف درباره شرایط مجوز احداث مطب در تهران و آمار مرگ و میر بر اثر بیماریهای مختلف در تهران در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
موزه هنر ایران(کاخ مرمر)
نشانی:خیابان ولیعصر(عج)، حدفاصل خیابان امام خمینی(ره) و خیابان جمهوری
ساعت بازدید:۹ تا ۱۶
هزینه:۱۲۰هزار تومان
ساخت کاخ مرمر در سال ۱۳۰۴ آغاز و در سال ۱۳۱۶ تکمیل شد. گنبد این کاخ از گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان الهام گرفته است. این موزه در ۲ طبقه و با تالارهای متعدد، مجموعه ای غنی از آثار هنری را به نمایش گذاشته است. در طبقه همکف، آثار باستانی و سفالینه ها و در طبقه دوم، مجموعه ای از نقاشی ها، خوشنویسی و دیگر هنرهای ایرانی به نمایش گذاشته شده است. در تالار مشق که در طبقه دوم کاخ قرار دارد، هنر خط و کتابت در میان هنرهای ایرانی به گردشگران معرفی میشود. در این تالار نسخههای خطی، ابزار مورد نیاز برای خوشنویسان همچون قلمدانها و ابزار نگارش قرار دارند.
موزه رضا عباسی
نشانی: خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان
ساعت بازدید:۹ تا ۱۹
هزینه: ۱۰۰۰۰ تومان
در موزه رضا عباسی آثاری از دورههای مختلف تاریخی ایران از جمله سفالینهها، مفرغها، نقاشیها، خوشنویسیها و سکهها وجود دارد. در تالار دوره اسلامی موزه، خط نوشتههای کوفی را مشاهده میکنید. در این تالار، آثاری از قرن هفتم تا پایان سده سیزدهم هجری قمری جای دارند. دستنوشته هایی به خطوط کوفی، نسخ و ثلث بر صفحاتی مذهب از قرآن کریم و سایر کتابها، نمونههایی از شیوه های نخستین نگارش در دوره اسلامی را در این تالار به نمایش میگذارند. این مجموعه با آثاری نگاشته شده به شیوه های نستعلیق و شکسته با قلم بزرگانی مثل میرعماد، میرزا غلامرضا و عبدالمجید درویش ادامه پیدا میکند. نسخ های خطی از قرآن نیز زینت بخش قسمت دیگری از این فضای نمایشگاهی هستند.
موزه قرآن
نشانی:خیابان امام خمینی، تقاطع خیابان ولیعصر(عج)
ساعت بازدید:شنبه تا چهارسنبه ۹ تا ۱۴
هزینه:رایگان
این موزه تنها موزه تخصصی در زمینه جمعآوری هنرهای قرآنی از قرن چهارم هجری تا اواخر دوره قاجاریه است.قرآن بایسنقری بزرگترین قرآن کتابت شده در طول تاریخ تمدن اسلامی است که در سده نهم هجری و در دوره تیموری به وسیله بایسنقر میرزا کتابت شده است. بیشترین تعداد برگ های این مصحف یعنی ۱۴۴ صفحه، با سنت نیکوی وقف در کتابخانه و موزه مرکزی آستان قدس رضوی و نیز کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری میشود.
قرآن به خط نسخ و ترجمه نستعلیق، متعلق به دوره است و کاتب آن شاه بیگم دختر فتحعلی شاه قاجار است. این مصحف دارای جلد روغنی جدید با نقوش گل و بوته الوان اثر استادسید عبدالحسین نجومی است. کتیبه حاشیه جلد حاوی آیه ۳۵ سوره مبارکه نور به قلم رقاع به خط استاد سید جعفر حجت کشفی و روی جلد و پشت جلد دارای تزئینات و نقوش قرینه است.
قرآن منسوب به دستخط مبارک امام علی(ع)
یکی از قدیمیترین قرآنهای موجود در این گنجینه، قرآنی، منسوب به دستخط مبارک امام علی(ع) است که اصل آن در کتابخانه انگلیس نگهداری میشود و چاپ عکسی آن در ایران موجود است. صفحه اول قرآن چهار سطری و بقیه صفحه ها پنج سطری و دارای اعراب گذاری است. همچنین این قرآن کوچک شامل سوره های یاسین، صافات و زمر است. یکی دیگر از آثار مهم موزه، قرآن منسوب به امام حسن(ع) است. این قرآن خطی شامل سورههای یس تا جاثیه است که در ۱۲۲ ورق بر روی پوست آهو به خط کوفی هفت سطری کتابت شده است. در صفحه نخست این قرآن وقفنامه شاه عباس اول صفوی به خط و امضای شیخ بهایی به چشم میخورد. یکی دیگر از آثار موزه، قرآن زعفرانی یکی از مهم ترین نسخه های قرآنی همراه با ترجمه فارسی از قرن ششم است. این اثر ارزشمند نسخه کاملی از قرآن کریم همراه با برگردان فارسی که در سال ۵۴۶ قمری به دست کاتب ابوالفخر بن ابیالفضل الزعفرانی کتابت شده است. قرآن زعفرانی، کهن ترین نسخۀ قرآنی کامل، تاریخدار و حاوی ترجمه فارسی است.