فرهاد بیضایی، کارشناس حوزه مسکن، در گفت‌وگو با ساختمان آنلاین با اشاره به محدودیت ظرفیت تهران برای توسعه جمعیتی، تأکید کرد: گرچه بسیاری از مسئولان وزارت راه و شهرسازی و کارشناسان شهرسازی معتقدند که تهران دیگر ظرفیت بارگذاری جمعیت را ندارد، اما مسئله اساسی این است که ریشه‌های افزایش جمعیت در تهران، اقتصادی است، نه صرفاً شهرسازی.
وی افزود: وقتی بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها، تسهیلات مالی و فرصت‌های اقتصادی کشور در تهران متمرکز است، طبیعتاً تقاضای اشتغال و در نتیجه تقاضای سکونت در این شهر افزایش می‌یابد. بنابراین، بدون تغییر در الگوی توزیع منابع و فرصت‌ها، نمی‌توان از مردم انتظار داشت که به شهرهای دیگر مهاجرت کنند.
بیضایی تأکید کرد که کنترل مهاجرت و افزایش جمعیت تهران تنها در حوزه اختیارات وزارت راه و شهرسازی نیست، بلکه سیاست‌گذاری در نهادهایی چون وزارت اقتصاد، وزارت صمت و بانک مرکزی نیز باید به سمتی حرکت کند که تمرکز اقتصادی از تهران برداشته شود. او افزود: سیاست‌هایی مانند توسعه شهرهای ساحلی، بدون پشتوانه اقتصادی و سرمایه‌گذاری واقعی، نمی‌تواند مهاجران را جذب کند. اگر تمرکز اقتصادی تغییری نکند، تمرکز جمعیتی نیز ادامه خواهد یافت.
این کارشناس به تجربه توسعه شهرهای جدید نیز اشاره کرد و گفت: سیاست توسعه منفصل، همان‌طور که در شهرهایی مثل پردیس، پرند و هشتگرد اجرا شد، نتوانست جمعیت را جذب کند. مردم به‌جای این مناطق، سکونت در شهرهایی مانند اسلامشهر، رباط‌کریم، بهارستان و شمس‌آباد را ترجیح دادند؛ مناطقی که حتی برنامه‌ریزی رسمی برای آن‌ها نشده بود. این نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌های وزارت راه در جانمایی سکونت‌گاه‌ها کارآمد نبوده است.
وی همچنین به تأثیر سیاست محدودسازی محدوده تهران اشاره کرد و ادامه داد: نتیجه این سیاست، افزایش تراکم در مناطق موجود شهر بوده که باعث رشد شدید مشکلاتی مانند ترافیک، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و کاهش کیفیت زندگی شده است. مطالعات نشان می‌دهد بسیاری از محلات تهران به دلیل افزایش تراکم، در وضعیت بحرانی قرار دارند.
بیضایی در پایان سه سناریو برای مدیریت جمعیت تهران مطرح کرد: نخست، ادامه توسعه منفصل که شکست خورده؛ دوم، افزایش تراکم در بافت موجود که زیست‌پذیری شهر را کاهش می‌دهد؛ و سوم، یک رویکرد ترکیبی که شامل افزایش تدریجی محدوده تهران و توسعه شهرک‌های منفصل با مشارکت مردم و بخش خصوصی است. در این مدل، برخلاف شهرهای جدید، جانمایی براساس تقاضا و نیاز واقعی صورت می‌گیرد.
او تأکید کرد: اگر سیاست‌گذاران قصدی برای تمرکززدایی اقتصادی ندارند، باید بپذیریم که بارگذاری جمعیت در تهران ادامه خواهد داشت. در این صورت، بهتر است به‌جای انکار واقعیت، سیاست‌هایی را طراحی کنیم که با کمترین آسیب، پاسخ‌گوی این رشد جمعیت باشند.
source