پس از سال‌ها هشدار و بی‌توجهی، حالا شهرداری تهران از انتقال احتمالی مجتمع تجاری علاءالدین خبر می‌دهد؛ ساختمانی که نام آن از خرداد ۱۴۰۲ در فهرست ساختمان‌های پرخطر تهران ثبت شد و از همان زمان در صدر اخبار ایمنی شهری قرار گرفت.
سه سال اخطار، اما نه پلمب شد و نه ایمن
در اردیبهشت ۱۴۰۲ شورای شهر تهران رسما اعلام کرد تردد در ساختمان‌های ناایمن باید متوقف شود. اما در عمل، مجتمع علاءالدین با هزاران مراجعه‌کننده در روز، همچنان فعال ماند؛ بدون پارکینگ، با تفکیک‌های غیرمجاز، سیم‌کشی‌های فرسوده و خطر بالقوه آتش‌سوزی. بنرهای هشدار دهنده تنها نشان از ناایمنی این ساختمان در قلب پایتخت دارند.
علیرغم صدور حکم پلمب، شهرداری تا امروز از اجرای آن خودداری کرده و ترجیح داده راهکارهای تعاملی با مالک را دنبال کند. اما حالا صبر دستگاه‌های نظارتی به سر آمده و بحث انتقال اجباری این مجتمع به نقطه‌ای دیگر در تهران به جریان افتاده است.
ساختمانی با قدمت دو دهه و بدون پایان‌کار
پاساژ علاءالدین، متعلق به رضا علاءالدین، در تقاطع خیابان حافظ و جمهوری قرار دارد. ساخت آن از سال ۱۳۷۴ آغاز شده و سال ۱۳۷۹ افتتاح گردید. بیش از ۹۰۰ واحد تجاری در این پاساژ مشغول به فعالیت هستند. با این حال، طبق اعلام رسمی، نه تنها در پانزده سال اخیر برای دریافت پایان‌کار اقدام نشده، بلکه بسیاری از واحدها به شکل غیرمجاز تفکیک شده‌اند.
اخطار پشت اخطار اما تغییرات ناملموس
در سالگرد ریزش ساختمان متروپل آبادان، نخستین لیست رسمی از ۹۳ ساختمان ناایمن تهران منتشر شد که علاءالدین در جایگاه ۳۵ آن قرار گرفت. پیش از آن نیز سازمان آتش‌نشانی بارها درباره تهدیدهای ایمنی این مجموعه هشدار داده بود.
در حالی‌که در پاییز ۱۴۰۲ مسئولان شهرداری وعده رفع خطر و ایمن‌سازی پاساژ تا پایان سال را دادند، از حذف نمای خطرساز تا انتقال کنتورهای برق و نصب سیستم اعلام و اطفای حریق، هیچ‌کدام منجر به خروج علاءالدین از فهرست ساختمان‌های پرخطر نشد. این در حالیست که جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، اخیرا تاکید کرده که برخی ساختمان‌ها همچنان در وضعیت «بحرانی» قرار دارند و هیچ اقدام موثری در آنها صورت نگرفته است.
شائبه‌ها و سکوت
موضوع بی‌توجهی مالک مجتمع به اخطارهای پیاپی، از همان ابتدا با حاشیه‌های بسیار همراه بود. برخی رسانه‌ها از ارتباطات خاص مالک و نفوذ سیاسی در توقف اقدامات قانونی خبر داده بودند. ادعاهایی که هرگز به‌طور رسمی تایید نشد، اما نادیده گرفتن مکرر دستورات قانونی، این فرضیات را تقویت کرد.
آخرین ضرب‌الاجل؛ بی هیچ اقدامی!!
در دی‌ماه ۱۴۰۳، رییس کمیته ایمنی و بحران شورای شهر تهران اعلام کرد مالک مجتمع، به‌رغم فرصت‌های چندباره، تنها نمای کامپوزیت ساختمان را جمع‌آوری کرده و هنوز گامی جدی در مسیر ایمن‌سازی برنداشته است. در همین حال، رییس شورای شهر نیز از قوه قضاییه خواست تا دستور تعطیلی کامل علاءالدین تا رفع نواقص را صادر کند.
شهرداری حتی برای مدت کوتاهی با گذاشتن مانع بتنی جرسی در ورودی مجتمع، تلاش کرد مانع تردد شود اما این اقدام تنها چند ساعت دوام داشت!
وعده جابه‌جایی؛ واقعی یا تاکتیکی؟
اعلام رسمی جابه‌جایی علاءالدین اگرچه اقدامی امیدبخش به نظر می‌رسد اما در عمل هنوز نه محل جدید مشخص شده و نه زمان آن. حتی کسبه این پاساژ هم تا این لحظه واکنشی نشان نداده‌اند. در چنین شرایطی، بسیاری معتقدند تحقق این جابه‌جایی با وجود پیچیدگی‌های حقوقی و حجم فعالیت اقتصادی در این مجموعه، به سادگی امکان‌پذیر نیست. حال و روز علاءالدین، نمونه‌ای روشن از چالش‌های مدیریت ایمنی در شهری است که هنوز زخم‌های حادثه پلاسکو را فراموش نکرده است.
در همین راستا، در جریان نشست سیصد و بیست و هشتم شورای اسلامی شهر تهران، مهدی چمران، رییس شورا، در جمع خبرنگاران درباره وضعیت پاساژ علاءالدین سخن گفت. وی با تاکید بر اینکه امکان جابه‌جایی ساختمان فعلی این پاساژ وجود ندارد، گفت: لازم است فضای تجاری جدیدی برای انتقال فروشگاه‌های این مرکز ساخته شود، چرا که تعداد بیش از اندازه واحدهای تجاری در موقعیت فعلی، در صورت بروز حادثه، می‌تواند خطرات جدی برای شهروندان به همراه داشته باشد. به گفته او، مالکان از نظر مکانی با محدودیت مواجهند اما در صورت داشتن گزینه جایگزین، سود بیشتری نصیبشان خواهد شد.
source