در شرایطی که ایران با چالشهایی چون ناترازی انرژی و افزایش قیمت مسکن روبروست، بهرهگیری از تجربه موفق کشورهایی که این مسیر را پیمودهاند، ضرورتی انکارناپذیر بهنظر میرسد. سیدطهحسین مدنی، کارشناس ارشد حوزه حکمرانی و رییس اندیشکده حکمرانی هوشمند، بر اهمیت مطالعات تطبیقی در حل مسائل ملی تاکید دارد. او معتقد است بسیاری از کشورها با شناخت دقیق از مشکلات مشابه، توانستهاند راهکارهایی علمی، تخصصی و بومیسازیشده را اجرا کنند و ما نیز میتوانیم از این مسیر استفاده کنیم.
از ناترازی انرژی تا جهش در برق خورشیدی
مدنی با اشاره به برنامه ایران برای توسعه ۳۰ هزار مگاوات برق خورشیدی با سرمایهگذاری ۱۵ میلیارد دلاری، هشدار میدهد که تکرار اشتباهات دیگر کشورها نباید از نظر دور بماند. او به تجربه اسپانیا اشاره میکند که با رشد سریع ظرفیت خورشیدی، درگیر اختلالات شدید در شبکه و قطعی برق شد؛ چراکه به نقش کلیدی ذخیرهسازها و زیرساختهای انتقال بیتوجهی شده بود. تجربه آلمان نیز همین واقعیت را اثبات میکند: بدون سامانههای ذخیره انرژی، تکیه بر منابع تجدیدپذیر پایدار نخواهد بود.
بدون ذخیرهسازی، انرژی پاک ناپایدار است
به گفته مدنی، همه اشکال انرژیهای تجدیدپذیر، از جمله خورشیدی و بادی، با محدودیتهایی در تامین برق در ساعات اوج مصرف مواجهاند. اینجاست که فناوریهای ذخیرهسازی و شبکههای هوشمند وارد عمل میشوند. او تاکید میکند که موفقیت در پروژههای بزرگ خورشیدی نیازمند توجه جدی به ادغام برق تجدیدپذیر با شبکه اصلی و حل چالشهای پنهان مانند جانمایی مناسب زیرساختهاست.
از فرانسه تا شیلی؛ نسخههای حل بحران مسکن
مدنی همچنین به تجارب کشورهای موفق در حوزه مسکن اشاره دارد. فرانسه با تمرکز بر بازسازی ساختمانهای فرسوده، کاهش اتلاف انرژی و توسعه مسکن اجتماعی، الگوی قابل اقتباسی برای ایران فراهم کرده است. در آمریکای جنوبی، شیلی با بهرهگیری از مدلهای فنلاندی، نظام بازنشستگی خود را بهگونهای اصلاح کرد که پوشش آن به ۷۰ درصد افزایش یافت و اقشار کمدرآمد نیز مشمول حمایت شدند.
درسهایی از آسیا؛ از مدارس مایستر تا شناسه دیجیتال
کره جنوبی، دیگر کشوری است که با اصلاح نظام آموزش فنی و حرفهای با الگوگیری از مدل «آموزش دوگانه» آلمان، موفق به کاهش نرخ بیکاری جوانان شد. این کشور همچنین از تجربه استونی در راهاندازی شناسه دیجیتال برای شهروندان بهره گرفت و با اجرای پروژه «معامله دیجیتال جدید»، زمان ارائه خدمات دولتی را به نصف رساند.
ترکیب دانش و تجربه برای آیندهای پایدار
مطالعات تطبیقی تنها محدود به انتقال فناوری نیستند. بریتانیا با الهام از دانمارک، واحدی با عنوان «بینشهای رفتاری» راهاندازی کرد و با اعمال روشهایی مانند «Nudge» توانست خدمات عمومی را بهینه و نرخ تاخیر در پرداخت مالیات را کاهش دهد. آلمان نیز از تجربیات نروژ و دانمارک در حوزه انرژی پاک برای توسعه سیاست انتقال انرژی خود بهره برد.
گریز از تمرکزگرایی؛ نگاهی به الگوی آمریکا و چین
به باور مدنی، یکی از رویکردهای کلیدی برای عبور از ناترازی انرژی، تنوعبخشی به منابع تولید برق است. او با اشاره به ترکیب متنوع انرژی در ایالات متحده، از گاز و زغالسنگ تا انرژی هستهای و تجدیدپذیر و نیز عملکرد چین در بهرهبرداری همزمان از انرژی اتمی، بادی و زغالسنگ، تاکید میکند اتکای صرف به یک منبع، ایران را در برابر بحرانهای جدید آسیبپذیر خواهد کرد.
فرصت یادگیری، تهدید آزمون و خطا
در پایان، مدنی با اشاره به جایگاه استفاده از تجربه دیگر کشورها در فرهنگ دینی و علمی ایران، خاطرنشان میکند: «حل مشکلات پیچیده امروز، نه از مسیر آزمون و خطای مکرر، بلکه از طریق الگوبرداری هوشمندانه از راهحلهای آزمودهشده جهانی ممکن است.»
source