درحالیکه الگوی حکمرانی یکپارچه شهری سالهاست در کشورهای پیشرفته بهعنوان یکی از موفقترین مدلهای مدیریت شهری مورد استفاده قرار میگیرد، همچنان تحقق آن در شهرهای ایران با چالشهایی جدی روبروست. محمدمهدی نیکونژاد، رییس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر یزد، با اشاره به این واقعیت، از «تعدد مراکز تصمیمگیری» بهعنوان یکی از اصلیترین موانع تحقق این مدل مدیریتی نام میبرد.
به گفته نیکونژاد، در فرآیند اجرای پروژههای عمرانی در شهرها، نیاز به هماهنگی با دستگاههای مختلف خدماترسان، موجب تاخیر و در برخی موارد توقف پروژهها میشود. وی تاکید میکند که نبود قوانین جامع، بهروزرسانینشده و نیز فقدان زیرساختهای اطلاعاتی لازم، از دیگر گرههای کور مدیریت یکپارچه شهری است.
مجمع مشورتی؛ گامی بهسوی همصدایی شهری
نیکونژاد با اشاره به تازهترین نشست مجمع مشورتی روسای شوراهای اسلامی مراکز استانها که در یزد برگزار شد، گفت: کمیسیون حقوقی و اقتصادی این مجمع بهطور خاص به بررسی علل فاصلهگرفتن عملکرد شوراها از اهداف مندرج در قانون اساسی پرداخته است.
این مجمع، با حضور مدیران، کارشناسان و نمایندگان مجلس به بررسی چالشهای جدی در مسیر تحقق حکمرانی یکپارچه اختصاص داشت.
مدیریت ناکامل؛ ساختارهای موازی، منابع نامشخص
این عضو شورای شهر یزد خاطرنشان کرد: در بسیاری از مواقع، پروژههای شهری نیازمند مشارکت نهادهایی هستند که نه تنها در فرآیند تصمیمگیری حضور ندارند، بلکه در بودجهریزی نیز سهمی برای این پروژهها در نظر نگرفتهاند. از سوی دیگر، عدم وجود یک درگاه واحد برای ارتباط موثر شهرداری با سایر نهادهای مسئول، یکی از مهمترین موانع تحقق دولت الکترونیک و شهر هوشمند به شمار میرود.
مدیریت جامع شهری؛ ضرورت واگذاری تصدیها و منابع
نیکونژاد تاکید میکند برای شروع، برخی وظایف دستگاههای دیگر نظیر مدیریت اراضی و تهیه طرحهای جامع و تفصیلی که توسط اداره مسکن و شهرسازی انجام میشود، باید به مدیریت شهری سپرده شود تا انسجام بیشتری در تصمیمگیریها بهوجود آید. به باور او، نمیتوان انتظار داشت صرفا با واگذاری ماموریتها به شهرداری، بدون اختصاص منابع مالی پایدار، مدیریت یکپارچهای شکل بگیرد.
پایان راه موازیکاریها، آغاز حکمرانی واحد؟
اگرچه طی شش دوره فعالیت شوراهای اسلامی شهرها، دستاوردهایی حاصل شده است، اما نیکونژاد معتقد است همچنان فاصلهای چشمگیر با اهداف اولیه وجود دارد. او با تاکید بر لزوم تدوین و اصلاح قوانین مدیریت شهری متناسب با بافت فرهنگی و اجتماعی ایران، تحقق حکمرانی یکپارچه را نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی گریزناپذیر برای آینده شهرها میداند.