سازمان بازرسی کل کشور با صدور نامهای هشدارآمیز خطاب به امین مقومی، سرپرست سازمان نظام مهندسی ساختمان، نسبت به بروز تخلفات متعدد در دفاتر نمایندگی این نهاد در برخی استانها، از جمله ارجاع غیرقانونی پروژهها، عضویت سلیقهای مهندسان و نبود شفافیت اطلاعاتی، ابراز نگرانی کرد.
در این نامه رسمی که از سوی بازرس کل سازمان بازرسی خطاب به امین مقومی صادر شده، آمده است که دفاتر نمایندگی سازمانهای نظام مهندسی در استانها، با وجود نقش کلیدی در ساماندهی فعالیتهای حرفهای مهندسان، در برخی موارد عملکردی خارج از ضوابط و آییننامههای مصوب داشتهاند.
بر اساس بررسیهای سازمان بازرسی، در تعدادی از استانها، مقررات رسمی از جمله نظامنامه نحوه تشکیل و اداره دفاتر نمایندگی رعایت نشده و روند تصمیمگیری این دفاتر صرفا متکی بر مصوبات هیاتمدیره استانی بوده است. همین موضوع، زمینهساز سوءجریانات قابل تاملی شده که میتواند مشروعیت حرفهای این دفاتر را با چالش مواجه کند.
از جمله مصادیق این تخلفات، میتوان به ارجاع کارهای نظارتی بهصورت غیرقانونی و عضویت گزینشی مهندسان غیربومی به بهانه اشباع ظرفیت دفاتر اشاره کرد. طبق هشدار سازمان بازرسی، هیچ معیار مشخص و قابل استنادی برای تعیین ظرفیت دفاتر وجود ندارد و در مواردی که مهندسان نسبت به عدم پذیرش در دفاتر نمایندگی اعتراض کردهاند، اطلاعات روشنی از وضعیت عضویت، تعداد پروانههای صادرشده یا وضعیت شرکتهای حقوقی در اختیار آنها قرار نگرفته است.
این نبود شفافیت اطلاعاتی نهتنها با اصول عدالت حرفهای مغایرت دارد، بلکه از منظر قانونی نیز با مواد ۲، ۷ و ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات (مصوب ۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی) در تضاد است.
سازمان بازرسی در ادامه این مکاتبه، با استناد به بند «ج» ماده ۱۱ قانون تشکیل این سازمان و ماده ۴۲ آییننامه اجرایی آن، بهطور رسمی خواستار افزایش سطح نظارت در انتخاب روسای دفاتر، چگونگی عضویت مهندسان و نحوه ارجاع کارها شده و تاکید کرده است که نتایج اقدامات نظارتی باید بهصورت مستند و مستدل به این مرجع ارائه شود.
این هشدار جدی، در شرایطی صادر میشود که سازمان نظام مهندسی در سالهای اخیر بارها با انتقاداتی نسبت به انحصارگرایی، فساد ساختاری و ضعف نظارتی مواجه بوده است. به نظر میرسد با ورود مستقیم سازمان بازرسی، احتمال ایجاد اصلاحات ساختاری در روند عملکرد دفاتر استانی قوت گرفته است.