در شرایطی که بازار مسکن با رکود عمیق و چندوجهی روبه‌رو شده، فعالان صنعت ساختمان نسبت به کاهش شدید تمایل سرمایه‌گذاران به مشارکت در پروژه‌های ساخت‌وساز، به‌ویژه طرح‌های حمایتی هشدار می‌دهند. حسین رجبی، بازرس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، با اشاره به تداوم رکود در بازار مسکن، گفت: جنگ اخیر ایران و اسرائیل و پیامدهای اقتصادی آن، از جمله کاهش محسوس قیمت مسکن در برخی مناطق، باعث ایجاد فضای بی‌اعتمادی در بازار شده است. او به کاهش ۳۰ درصدی قیمت در برخی فایل‌های شمال تهران اشاره کرد و افزود: این افت قیمت نشانه‌ای از استمرار شرایط نامطمئن و رکودی است.
به گفته رجبی، مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی نظیر نرخ بالای تورم، جهش قیمت مصالح و نوسانات ارزی، انگیزه ساخت‌وساز را به‌شدت کاهش داده‌اند. در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند آینده روشنی برای بازگشت سرمایه خود متصور شوند.
خروج اتباع و بحران نیروی کار
رجبی همچنین نسبت به تاثیر منفی خروج گسترده نیروی کار مهاجر هشدار داد و گفت: نیروی انسانی ماهر که سال‌ها در پروژه‌های عمرانی کشور فعال بودند، اکنون در حال ترک بازار هستند. این در حالیست که می‌توانستیم با سازوکارهای قانونی و دریافت هزینه، هم این نیروها را حفظ و هم درآمدی برای کشور ایجاد کنیم. او تأاکید کرد: با خروج این نیروها، نه‌تنها کیفیت اجرا کاهش می‌یابد، بلکه زمان تحویل پروژه‌ها نیز دچار تاخیر می‌شود.
تقاضا تغییر کرده، عرضه نه
بازرس انجمن انبوه‌سازان به تغییر الگوی تقاضا در بازار اشاره کرد و گفت: سبک زندگی جدید و افزایش جمعیت تک‌نفره، تقاضا برای واحدهای کوچک‌متراژ را بالا برده است. اما متاسفانه بازار پاسخگوی این نیاز نیست. او پیشنهاد کرد در مناطقی مانند تهران و شهرهای دارای ظرفیت گردشگری یا بافت‌های فرسوده، به ساخت واحدهای اقتصادی و تجاری کوچک توجه بیشتری شود.
پروژه‌های حمایتی در مسیر فرسایش
رجبی با اشاره به مشکلات ساخت مسکن حمایتی گفت: تاخیر در پرداخت مطالبات پیمانکاران، تغییر در مشخصات فنی واحدها و کاهش سودآوری، سبب شده بخش خصوصی تمایلی به مشارکت در این طرح‌ها نداشته باشد. از سوی دیگر، مشکلاتی مانند تورم بالا، تاخیر در تحویل و ناتوانی متقاضیان در پرداخت اقساط نیز مزید بر علت شده‌اند.
او همچنین از نبود همکاری کافی در زمینه ارائه تسهیلات برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن انتقاد کرد و افزود: بدون یک سیاست پایدار، نمی‌توان انتظار داشت سرمایه‌گذاران وارد طرح‌هایی شوند که پرریسک و کم‌بازده هستند.
دولت باید وارد عمل شود
به گفته این عضو انجمن انبوه‌سازان، دولت باید با تدوین سیاست‌های بلندمدت، نقش موثرتری در حمایت از بازار مسکن ایفا کند. ارائه یارانه به خریداران، تسهیلات مالی کارآمد و اصلاح بروکراسی اداری، از جمله اقداماتی است که می‌تواند فضا را برای ورود بخش خصوصی فراهم‌تر کند.
رجبی تاکید کرد: پیچیدگی‌های اداری و تاخیر در صدور مجوزها، مانعی جدی بر سر راه ساخت‌وساز است و باید مورد بازنگری فوری قرار گیرد.
فرصت مشارکت در بازارهای منطقه‌ای
رجبی در پایان با اشاره به توان فنی و مهندسی بالای فعالان ایرانی در حوزه ساخت‌وساز گفت: در بسیاری از کشورهای همسایه، تقاضا برای نیروی متخصص ایرانی وجود دارد. اگر سیاست‌گذاری‌های درست و حمایتی شکل بگیرد، بخش خصوصی می‌تواند در پروژه‌های ساخت شهرک‌های صنعتی و مسکونی، هم در داخل و هم در خارج از کشور نقش‌آفرین باشد.
او پیشنهاد داد: واگذاری هدفمند زمین‌های دولتی به بخش خصوصی، می‌تواند زمینه‌ساز رونق بازار و بازگشت سرمایه‌گذاران به عرصه ساخت‌وساز شود؛ البته مشروط به آنکه تصمیمات از حالت مقطعی خارج شده و به چارچوبی پایدار تبدیل شوند.
source