هنگام صحبت از چاقی، معمولاً ذهن‌ها به سمت بیماری‌های قلبی، دیابت یا آرتریت می‌رود. اما چیزی که بسیاری از افراد نمی‌دانند این است که وزن اضافی می‌تواند پوست را نیز تحت تأثیر قرار دهد. از عفونت‌های قارچی گرفته تا تغییرات رنگ‌دانه‌ای، پوست درواقع بازتابی از وضعیت درونی بدن است، و در مورد چاقی، این پیام‌ها اغلب واضح و مداوم هستند.

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ چاقی چگونه روی پوست تأثیر می‌گذارد و چه باید کرد؟

۱. آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis Nigricans)

این یکی از شایع‌ترین نشانه‌های پوستی مرتبط با چاقی است. آکانتوزیس نیگریکانس به‌صورت نواحی تیره، ضخیم و مخملی‌شکل روی پوست ظاهر می‌شود که معمولاً در نواحی بند انگشت‌ها، زیر بغل، کشاله‌ی ران یا پشت گردن دیده می‌شود. گرچه این تغییرات خطرناک نیستند، اما اغلب نشان‌دهنده‌ی مقاومت به انسولین هستند، مشکلی که معمولاً با چاقی همراه است.

مروری در سال ۲۰۲۴ در مجله‌ی بیماری‌های همراه با چاقی گزارش داد که در میان بزرگ‌سالان چاقی که به کلینیک‌های مدیریت وزن مراجعه کرده بودند، تا ۷۴٪ مبتلا به آکانتوزیس نیگریکانس بودند؛ درحالی‌که شیوع آن در افراد غیرچاق بسیار کمتر است.

۲. زوائد پوستی (Skin Tags یا Acrochordons)

آن برجستگی‌های نرم و کوچکی که روی گردن، زیر بغل یا پلک ظاهر می‌شوند؟ همان زوائد پوستی هستند، و در افرادی که دچار چاقی هستند، بیشتر دیده می‌شوند. این زوائد بی‌خطرند اما ممکن است در اثر تماس با لباس یا خاراندن، آزاردهنده شوند.

اما موضوع فقط زیبایی نیست. مطالعه‌ای مقطعی روی بزرگ‌سالان چاق در ایرلند نشان داد که تقریباً ۸۵٪ از شرکت‌کنندگان دچار زوائد پوستی بودند و این افراد همچنین سطوح بالاتری از HbA1c (قند خون بلندمدت)، فشار خون و شیوع دیابت را نیز نشان می‌دادند.

۳. التهاب چین‌های پوستی (Intertrigo)

چین‌های پوستی، محیطی مرطوب، گرم و همراه با اصطکاک ایجاد می‌کنند—یعنی ترکیبی ایده‌آل برای شکل‌گیری «اینترتریگو»، نوعی بثورات التهابی پوستی که اغلب در زیر سینه‌ها، شکم، کشاله‌ی ران یا زیر بغل ظاهر می‌شود. این نواحی ممکن است قرمز، دردناک و مستعد عفونت‌های قارچی یا باکتریایی شوند.

چاقی باعث افزایش تعداد و ضخامت چین‌های پوستی می‌شود و در نتیجه احتمال بروز اینترتریگو را بالا می‌برد. تمیز نگه داشتن این نواحی، استفاده از پودرهای ضدقارچ یا کرم‌های محافظ می‌تواند از بروز یا شدت گرفتن این مشکل جلوگیری کند.

۴. عفونت‌های قارچی

قارچ کاندیدا محیط‌های گرم و مرطوب را ترجیح می‌دهد—شرایطی که در بیماران چاق به دلیل تعریق بیشتر و وجود چین‌های پوستی، رایج‌تر است. عفونت قارچی سطحی، به‌ویژه در ناحیه‌ی سینه‌ها، کشاله‌ی ران یا چین ران‌ها از جمله شکایت‌های شایع در میان افراد چاق است.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که بزرگ‌سالان چاق تقریباً دو برابر بیشتر از افراد با شاخص توده بدنی نرمال دچار عفونت‌های قارچی مزمن می‌شوند.

۵. هیدرادنیت چرکی (Hidradenitis Suppurativa)

هیدرادنیت چرکی یک بیماری التهابی مزمن پوستی است که با گره‌های دردناک، آبسه و اسکار در نواحی دارای اصطکاک زیاد مانند زیر بغل، کشاله‌ی ران و زیر سینه‌ها مشخص می‌شود. این بیماری در افراد چاق شایع‌تر است، چرا که اصطکاک پوستی و تأثیرات هورمونی در آن‌ها بیشتر است.

اگرچه علت دقیق این بیماری هنوز به‌طور کامل شناخته نشده، مطالعات نشان داده‌اند که چاقی و سیگار از عوامل خطر مهم برای هیدرادنیت هستند. کاهش وزن و مراجعه‌ی زودهنگام به متخصص پوست می‌تواند تأثیر بسزایی در کنترل این بیماری داشته باشد.

۶. ترک‌های پوستی (Striae Distensae)

افزایش وزن سریع باعث کشیده شدن پوست و آسیب به رشته‌های کلاژن و الاستین می‌شود. نتیجه آن، ایجاد ترک‌های پوستی است که اغلب در ناحیه‌ی شکم، ران‌ها، باسن یا بازوهای بالایی دیده می‌شوند.

اگرچه این ترک‌ها از نظر پزشکی خطرناک نیستند، اما می‌توانند بر تصویر ذهنی فرد از بدن خود و اعتمادبه‌نفسش تأثیر بگذارند. هیچ درمانی وجود ندارد که کاملاً آن‌ها را از بین ببرد، اما استفاده از کرم‌های رتینوئیدی یا لیزر می‌تواند ظاهر آن‌ها را بهبود دهد.

۷. ترمیم ضعیف زخم‌ها

چاقی می‌تواند روند ترمیم زخم را با اختلال مواجه کند؛ به دلیل کاهش گردش خون، افزایش التهاب و بالا رفتن احتمال عفونت. حتی بریدگی‌های کوچک یا زخم‌های ناشی از جراحی در افراد چاق، دیرتر بهبود می‌یابند و احتمال بروز عوارض در آن‌ها بیشتر است.

این مسئله در بیماران دیابتی بسیار مهم‌تر و خطرناک‌تر است، چرا که کاهش توان ترمیم زخم می‌تواند به زخم‌های باز، عفونت یا حتی زخم‌های مزمن منجر شود که در صورت درمان‌نشدن، به سرعت وخیم می‌شوند.

چگونه سلامت پوست را در شرایط چاقی حفظ کنیم؟

راهکار اصلی برای مدیریت این مشکلات پوستی، ترکیبی از مراقبت پزشکی، بهداشت فردی و بهبود کلی وضعیت سلامت است:

• رعایت بهداشت روزانه، به‌ویژه در نواحی چین‌خورده‌ی پوست

• خشک نگه داشتن پوست با استفاده از پودرهای جاذب رطوبت یا لباس‌هایی با قابلیت جذب تعریق

• مرطوب کردن پوست برای جلوگیری از خشکی و تحریک

• مراجعه به متخصص پوست در صورت بروز علائم مکرر یا غیرقابل‌توضیح

• تلاش برای کاهش وزن تدریجی، که می‌تواند بسیاری از این علائم را کاهش دهد یا از بین ببرد

توجه: این مقاله صرفاً جنبه‌ی اطلاع‌رسانی دارد. بنابراین، اگر با هرگونه مشکل سلامت مواجه هستید، توصیه می‌شود با پزشک متخصص مشورت کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.