پس از فاجعه هسته‌ای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱، ژاپن با چالش جدی در تامین پایدار برق مواجه شد؛ بحرانی که بسیاری از نیروگاه‌های اصلی این کشور را از مدار خارج کرد و زندگی روزمره میلیون‌ها نفر را تحت‌تاثیر قرار داد. اما آنچه ژاپن را از سایر کشورها متمایز کرد، نحوه مواجهه با این بحران بود. اکنون، بیش از یک دهه پس از آن حادثه، ژاپن یکی از معدود کشورهای جهان است که توانسته به پایداری واقعی در شبکه برق دست پیدا کند، نه با گسترش نیروگاه‌های بزرگ، بلکه از طریق تمرکز بر میکروشبکه‌ها و فناوری‌های نوین.

میکروشبکه‌ها؛ ستون فقرات پایداری برق

ژاپنی‌ها پس از شوک فوکوشیما دریافتند که تکیه کامل بر نیروگاه‌های عظیم و متمرکز، آن‌چنان‌که پیش‌تر تصور می‌شد، مزیت نیست. به همین دلیل رو به توسعه میکروشبکه‌ها آوردند، سامانه‌هایی محلی برای تولید و توزیع برق که قابلیت فعالیت مستقل از شبکه اصلی را دارند.

این میکروشبکه‌ها معمولا متکی به منابع تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی یا ژنراتورهای کوچک هستند. آن‌ها به‌طور ویژه در مناطقی مانند مدارس، بیمارستان‌ها، شهرهای کوچک یا مراکز حیاتی نصب شده‌اند تا حتی در صورت قطع سراسری برق، بتوانند انرژی مورد نیاز را تامین کنند.

برای نمونه، شهر سندای که از آسیب‌دیدگان اصلی سونامی ۲۰۱۱ بود، امروزه به شبکه‌ای از میکروسیستم‌های برق محلی مجهز است که با ترکیب فناوری خورشیدی و باتری‌های ذخیره‌سازی پیشرفته، امنیت انرژی ساکنان را تضمین می‌کند.

تنوع راهکارها؛ از خانه‌های خورشیدی تا خودروهای شارژر

اما ابتکارات ژاپن به میکروشبکه‌ها محدود نشد. دولت با تکیه بر سیاست‌های هوشمندانه، شهروندان را به استفاده از شهرهای هوشمند و فناوری‌های شخصی برای تولید انرژی ترغیب کرد. سقف خانه‌های مسکونی در بسیاری از شهرها به پنل‌های خورشیدی مجهز شدند تا خانوارها نه‌تنها مصرف‌کننده، بلکه تولیدکننده انرژی نیز باشند.

در شهر یوکوهاما، ابتکار جالبی به اجرا درآمده است: خودروهای برقی به‌عنوان منبع برق اضطراری برای خانه‌ها عمل می‌کنند. زمانی که برق قطع شود، این وسایل نقلیه می‌توانند با باتری‌های قدرتمند خود، چندین ساعت انرژی خانه را تامین کنند.

فناوری، فرهنگ و سیاست؛ سه ضلع موفقیت

بخش بزرگی از موفقیت ژاپن، به رویکرد یکپارچه آن در حوزه فرهنگ‌سازی، سیاست‌گذاری و نوآوری فنی بازمی‌گردد. اعتماد عمومی به علم و فناوری، پشتیبانی قاطع دولت از پروژه‌های نوآورانه، و تدوین بسته‌های تشویقی از جمله معافیت‌های مالیاتی برای نصب تجهیزات تجدیدپذیر، موجب شدند تا ایده‌های فناورانه به‌سرعت در میان مردم جا بیفتد.

ژاپنی‌ها با این نگاه که باید برای هر بحران احتمالی آماده باشند، به توسعه زیرساخت‌هایی پرداختند که امروز ثمره آن، پایداری بی‌نظیر شبکه برق در سطح کشور است. به بیان ساده، ژاپن توانسته وابستگی به نیروگاه‌های مرکزی را به حداقل برساند و با استفاده از فناوری‌های مقیاس کوچک، امنیت انرژی را در سطح محلی تامین کند.

URL را کپی کنید URL کپی شد