به گزارش اخبار ساختمان، گودبرداری یکی از مراحل حیاتی در ساخت‌وساز به‌ویژه در پروژه‌های شهری و ساختمان‌های مرتفع است. در بسیاری از موارد، عمق گودبرداری آن‌قدر زیاد است که دیواره‌ها پتانسیل ریزش پیدا می‌کنند. برای مهار این خطر، باید از روش‌های پایدارسازی استفاده کرد. یکی از پرکاربردترین و موثرترین روش‌ها در این زمینه، روش نیلینگ یا میخ کوبی است. این روش طی سال‌های اخیر به یکی از گزینه‌های اصلی مهندسان ژئوتکنیک برای ایمن‌سازی گودها تبدیل شده است.

در این مقاله به بررسی دقیق و مهندسی این روش، مراحل اجرایی، مزایا، معایب، کاربردها و نکات کلیدی آن می‌پردازیم.

نیلینگ چیست و چرا اهمیت دارد؟

نیلینگ (Nailing) یا میخ‌کوبی به فرایندی گفته می‌شود که طی آن با استفاده از میله‌های فولادی یا آرماتور، دیواره گود را به خاک پشت آن متصل کرده و از ریزش آن جلوگیری می‌شود. این روش از دهه ۱۹۶۰ در پروژه‌های عمرانی جهان مورد استفاده قرار گرفته و امروز در بسیاری از کشورهای پیشرفته، جزو استانداردهای ایمنی در گودبرداری محسوب می‌شود.

نیلینگ یا میخ‌ کوبی، درواقع یکی از تکنیک‌های پایدارسازی به روش خاک مسلح (Reinforced Soil) است که در آن نیروی مقاومت خاک افزایش یافته و پایداری دیواره گود تضمین می‌شود. این روش به‌ویژه در زمین‌هایی با مقاومت پایین، سست یا دارای ناپایداری ژئوتکنیکی بسیار موثر است.

مراحل اجرای روش نیلینگ در گودبرداری

اجرای نیلینگ نیاز به دقت، تخصص و دستگاه‌های خاص دارد. در ادامه مراحل استاندارد اجرای این روش را بررسی می‌کنیم:

* گودبرداری مرحله‌ای: گودبرداری در روش نیلینگ به‌صورت مرحله‌ای و تدریجی انجام می‌شود. معمولاً گود به عمق 1.5 تا 2 متر حفاری می‌شود و پس از پایدارسازی همان بخش، به مرحله بعدی می‌روند.

* حفاری سوراخ‌های نیل: در هر مرحله، سوراخ‌هایی به قطر حدود 10 تا 15 سانتی‌متر در زاویه ۱۰ تا ۲۰ درجه رو به پایین و به سمت دیواره گود حفر می‌شود. این سوراخ‌ها محل قرارگیری میخ‌های فولادی (نِیل‌ها) خواهند بود.

* نصب میلگرد (نِیل): میلگردها یا میخ‌های فولادی داخل سوراخ‌ها قرار گرفته و توسط دوغاب سیمان تثبیت می‌شوند. طول این میلگردها معمولاً بین ۴ تا ۱۲ متر است.

* نصب شاتکریت و مش‌بندی: پس از نصب نیل‌ها، روی دیواره گود با بتن پاششی (شاتکریت) و شبکه‌های فولادی (مش) پوشانده می‌شود تا سطح دیواره از نظر مکانیکی و سازه‌ای تقویت شود.

* تکرار عملیات تا عمق نهایی گود: این فرایند تا رسیدن به عمق نهایی گود ادامه می‌یابد، به‌طوری که در هر مرحله، دیواره پایدار و ایمن باقی بماند.

مزایای استفاده از نیلینگ

روش نیلینگ نسبت به دیگر روش‌های پایدارسازی دارای مزایای متعددی است:

* سرعت بالا در اجرا: با استفاده از ماشین‌آلات مکانیزه، اجرای این روش در زمان کوتاه‌تری نسبت به روش‌های سنتی انجام می‌شود.
* هزینه نسبتاً پایین: به دلیل کاهش نیاز به سازه‌های نگهدارنده سنگین مانند دیوار حائل یا شمع‌کوبی، هزینه‌های اجرایی کمتر است.
* امکان اجرای مرحله‌ای: به کارفرما اجازه می‌دهد تا گودبرداری و پایدارسازی را همزمان انجام دهد و پروژه را زودتر پیش ببرد.
* مناسب برای زمین‌های شهری: با توجه به فضای محدود شهری و مجاورت ساختمان‌ها، این روش کمترین مزاحمت را برای محیط اطراف ایجاد می‌کند.
* ایمنی بالا در برابر ریزش ناگهانی: با نصب نیل‌ها، نیروی رانش زمین به‌طور قابل‌توجهی کنترل شده و ایمنی کار افزایش می‌یابد.

محدودیت‌ها و معایب روش نیلینگ

با وجود مزایا، این روش دارای محدودیت‌هایی نیز هست:

* عدم کارایی در زمین‌های سست یا آبدار: اگر زمین از نوع رسی اشباع یا دارای سطح آب زیرزمینی بالا باشد، روش نیلینگ ممکن است مناسب نباشد.
* نیاز به دستگاه‌های خاص :تجهیزات حفاری زاویه‌دار و دستگاه تزریق دوغاب از جمله پیش‌نیازهای اجرایی این روش است.
* پایش مداوم در حین اجرا: در هر مرحله از اجرا، باید رفتار گود به‌طور مداوم کنترل شود تا خطر نشست یا ریزش پیش‌بینی و پیشگیری شود.

کاربردهای متداول نیلینگ

نیلینگ بیشتر در پروژه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

* گودبرداری در پروژه‌های مسکونی و تجاری درون شهری
* پایدارسازی شیب‌های طبیعی یا مصنوعی
* پروژه‌های راهسازی در مناطق کوهستانی
* تثبیت ترانشه‌های راه‌آهن یا تونل‌ها
* تقویت دیواره سدها یا سازه‌های خاکی

نقش بررسی ژئوفیزیکی در اجرای نیلینگ

برای اجرای موفق نیلینگ، شناخت دقیق از وضعیت خاک و لایه‌های زیرسطحی زمین ضروری است. در این راستا، ژئوفیزیک به‌عنوان یک علم تخصصی، نقش کلیدی ایفا می‌کند. مطالعات ژئوفیزیکی مانند آزمون‌های مقاومت خاک، سرعت امواج لرزه‌ای و توزیع لایه‌های زیرزمینی، به مهندسان کمک می‌کند تا طول، تعداد و زاویه مناسب نیل‌ها را به‌درستی طراحی کنند.

ایستاسازه؛ تخصص در پایدارسازی گودها

در اجرای موفق نیلینگ، تجربه، دانش فنی و تجهیزات مدرن حرف اول را می‌زند. مجموعه ایستاسازه با تکیه بر سال‌ها تجربه در زمینه طراحی و اجرای پروژه‌های گودبرداری و پایدارسازی، توانسته است پروژه‌های مهمی را با موفقیت به انجام برساند. استفاده از نیروهای متخصص، مطالعات دقیق ژئوتکنیک، رعایت اصول ایمنی و به‌کارگیری تکنولوژی روز، از جمله ویژگی‌های بارز این مجموعه است.

نتیجه‌گیری

روش نیلینگ در گودبرداری، یکی از موثرترین و اقتصادی‌ترین روش‌های پایدارسازی دیواره‌هاست که با اجرای اصولی، می‌تواند خطر ریزش گود را به حداقل برساند. اجرای این روش نیازمند شناخت کامل از شرایط زمین، استفاده از تجهیزات تخصصی و همکاری با تیم‌های مجرب است. توجه به استانداردهای ایمنی و پایش مداوم شرایط گود، از ضروری‌ترین پیش‌نیازهای موفقیت در این پروژه‌ها به شمار می‌رود.

اگر به دنبال اجرای گودبرداری ایمن و اصولی هستید، روش نیلینگ را به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی در نظر داشته باشید.