تهران، در آستانه یک بحران خاموش قرار دارد. براساس گزارشهای جدید، بخشهای وسیعی از پایتخت، بهویژه در نواحی جنوبی، در معرض خطر جدی فرونشست زمین قرار گرفتهاند. به گفته علی بیتاللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، یکی از بزرگترین زونهای فرونشستی کشور، دقیقا در مناطقی از تهران واقع شده که تراکم جمعیت در آنها بسیار بالاست.
جنوب تهران، در خط مقدم فرونشست
مطالعات انجامشده نشان میدهد که فرایند فرونشست از کمربند میانی تهران، حدودا از محدوده بلوار کشاورز به پایین آغاز میشود و بهصورت تدریجی و خزنده به سمت جنوب گسترش مییابد. این پدیده نهتنها تهدیدی برای زیرساختهای شهری به شمار میآید، بلکه امنیت سکونتگاههای پرجمعیت جنوبی پایتخت را نیز به خطر انداخته است.
مناطق درگیر و جمعیت تحت تأثیر
براساس این گزارش، مناطق ۱۰، ۱۱، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ از جمله نقاطی هستند که نشانههای واضحی از فرونشست در آنها مشاهده شده است. برآوردها حاکی از آن است که حدود سه میلیون نفر از ساکنان تهران در محدودههای فرونشستی زندگی میکنند؛ سکونتگاههایی که بیشتر در حاشیه شهر و با آسیبپذیری بالا قرار دارند.
فرونشست؛ مسئلهای فراتر از تهدید زیرساخت
پدیده فرونشست تنها به تخریب خیابان یا آسیبدیدگی ساختمانها ختم نمیشود؛ خطراتی چون شکست خطوط لوله گاز، آسیب به شبکه فاضلاب، اختلال در حملونقل عمومی و حتی تهدید جان شهروندان، تنها بخشی از پیامدهای بالقوه آن هستند. این در حالی است که با گسترش شهرنشینی و برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، سرعت و شدت این بحران روزبهروز افزایش مییابد.