میزان پایین لیتیوم در مغز می‌تواند نشانه‌های آلزایمر را تسریع کند. مطالعه‌ای جدید روی موش‌ها نشان می‌دهد لیتیوم ممکن است از حافظه و عملکرد مغز محافظت کند. برخی مواد غذایی مانند سبزیجات برگ‌سبز ممکن است حاوی مقادیر مفید لیتیوم باشند
به گزارش انتخاب و به نقل از هلث دی؛ تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مقادیر بسیار کمی از لیتیوم — یک فلز طبیعی — ممکن است به محافظت از مغز در برابر آلزایمر و نشانه‌های پیری کمک کند.
پژوهشگران دانشکده پزشکی هاروارد و دانشگاه راش دریافتند که وقتی موش‌ها رژیمی با لیتیوم پایین دریافت کردند، مغز آن‌ها دچار التهاب بیشتری شد و علائم پیری سریع‌تر بروز پیدا کرد.
نتایج این تحقیق چهارشنبه در مجله Nature منتشر شد.
به گفته‌ی پژوهشگران، لیتیوم ممکن است نقش حیاتی در سالم‌ماندن مغز ایفا کند.
در این مطالعه، آن‌ها موش‌های سالم را با موش‌هایی که به‌طور ژنتیکی مستعد تغییرات مغزی مرتبط با آلزایمر — از جمله تجمع پروتئین‌های چسبنده — بودند، مقایسه کردند.
موش‌هایی که رژیم غذایی با لیتیوم پایین داشتند، مشکلات مغزی را سریع‌تر نشان دادند، در حالی که موش‌هایی که یک ترکیب خاص لیتیوم به نام لیتیوم اوروتات دریافت کردند، بهبود در علائم مغزی را تجربه کردند.
موش‌هایی که لیتیوم اوروتات دریافت کردند، مشکلات حافظه کمتری داشتند و میزان تجمعات چسبنده‌ای به نام «پلاک‌های بتا آمیلوئید» در مغزشان کمتر بود. در انسان‌ها، این پلاک‌ها از نشانه‌های بارز آلزایمر محسوب می‌شوند.
بسیاری از مردم لیتیوم را به‌عنوان دارویی برای درمان اختلال دوقطبی و افسردگی می‌شناسند؛ دارویی که دهه‌هاست استفاده می‌شود.
اما این مطالعه نشان می‌دهد که مقادیر بسیار کمی از لیتیوم به‌طور طبیعی در بدن وجود دارد و ممکن است برای سلامت مغز ضروری باشد.
پژوهشگران گمان می‌کنند که بتا آمیلوئید به لیتیوم متصل می‌شود و مانع رسیدن آن به سلول‌های مغزی که به آن نیاز دارند، می‌گردد.
وقتی لیتیوم کافی وجود نداشته باشد، سلول‌هایی به نام میکروگلیا — که به پاکسازی ضایعات در مغز کمک می‌کنند — به‌درستی عمل نمی‌کنند.
این امر چرخه‌ای ایجاد می‌کند: هرچه بتا آمیلوئید بیشتر تجمع پیدا کند، لیتیوم کمتری در دسترس خواهد بود و مغز برای پاکسازی پروتئین‌های مضر دچار مشکل بیشتری می‌شود.
در مرحله‌ی اول مطالعه، دانشمندان نمونه‌های بافت مغز و خون افراد مبتلا و غیرمبتلا به آلزایمر را بررسی کردند.
آن‌ها ۲۷ فلز مختلف را مورد آزمایش قرار دادند و به یک تفاوت کلیدی رسیدند: سطح لیتیوم در مغز افراد دارای مشکلات حافظه بسیار پایین‌تر بود.
این آزمایش با نمونه‌های مغزی از چندین بیمارستان و دانشگاه دیگر تکرار شد و همان نتایج به دست آمد.
دکتر بروس یانکنر، استاد ژنتیک در هاروارد، به CNN گفت: «ابتدا صادقانه بگویم که نسبت به نتیجه بدبین بودیم، چون انتظارش را نداشتیم.»
کارشناسان هشدار می‌دهند که مردم نباید بدون مشورت پزشکی مکمل لیتیوم مصرف کنند. دوزهای استفاده‌شده در این مطالعه حدود هزار برابر کمتر از دوزهای درمان اختلالات روانی مانند دوقطبی بود.
یانکنر گفت: «موش انسان نیست. هیچ‌کس نباید صرفاً بر اساس مطالعات روی موش، چیزی مصرف کند.»
او افزود: «داده‌های مربوط به درمان با لیتیوم در موش‌ها به‌دست آمده و باید در انسان‌ها تکرار شود. باید دوز مناسب را در انسان پیدا کنیم.»
با این حال، یافته‌ها امیدوارکننده‌اند. موش‌هایی که دوزهای پایین لیتیوم اوروتات دریافت کردند، هیچ نشانه‌ای از مسمومیت یا آسیب به اندام‌ها نشان ندادند. یانکنر امیدوار است که به‌زودی آزمایش‌های انسانی آغاز شود.
بسیاری از مواد غذایی سالم حاوی مقادیر کمی لیتیوم هستند، از جمله:
• سبزیجات برگ‌سبز
• مغزها و حبوبات
• برخی ادویه‌ها مانند زردچوبه و زیره
• برخی آب‌های معدنی
پیش‌تر نیز مطالعاتی به فواید احتمالی لیتیوم اشاره کرده بودند. یک مطالعه بزرگ در دانمارک نشان داد افرادی که سطح لیتیوم در آب لوله‌کشی آن‌ها بالاتر بود، کمتر در معرض ابتلا به زوال عقل قرار داشتند.
مطالعه دیگری در بریتانیا نشان داد افرادی که لیتیوم تجویز شده دریافت می‌کردند، حدود نیمی کمتر از دیگران به آلزایمر مبتلا شدند.
اشلی بوش، عصب‌شناس استرالیایی، در سرمقاله‌ای که همراه با این پژوهش منتشر شد، نوشت: این تحقیق «شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌دهد که لیتیوم واقعاً نقش فیزیولوژیک دارد و روند طبیعی پیری ممکن است تنظیم سطح لیتیوم در مغز را مختل کند.»
یانکنر به پتانسیل این یافته‌ها اشاره کرد و گفت:
«این می‌تواند یک نامزد بالقوه برای توضیح سازوکار مشترک منجر به تخریب چندسیستمی مغز باشد که پیش از بروز زوال عقل رخ می‌دهد.»
او افزود: «نیاز به تحقیقات بسیار بیشتری است تا مشخص شود آیا این یک مسیر رایج است… یا یکی از چندین مسیر منتهی به آلزایمر.»
«داده‌ها بسیار جالب هستند.»
source