به گزارش اخبار ساختمان، بیشترین فقرای مسکن، در استان تهران سکونت دارند و بعد از آن، در چهار استانی که طی سال های اخیر شدیدترین جهش قیمت خانه در مراکز آنها رخ داده است. نرخ فقر اجاره نشین ها در نیمه دهه۹۰ (مقطع قبل از عصر جهش قیمت ها) درسطح ۲۷ درصد قرار داشت.

فقر اقتصادی در بین مستاجران چقدر رشد داشته است؟

جمعیت مستاجران دچار به فقر اقتصادی در فاصله سال 85 تا 1402، با جهش تاریخی به سطح بی سابقه رسید به طوری که تعداد این خانوارها در کشور 2.3 برابر و سهمشان از کل اجاره نشین ها نیز 40 درصد شد؛ هر دو رقم طی این سال ها سابقه نداشته است.

گزارش ها از یافته های جدید مرکز پژوهش های مجلس درباره تبعات رشد بی سابقه مستاجران فقیر در کشور حاکی است، در حال حاضر ابعاد بحران این سطح از فقر مسکن به ناتوانی مستاجرهای دچار به فقر در پس انداز برای خرید مسکن یا ناتوانی از حتی ورود به طرح مسکن ملی خلاصه نمی شود، بلکه بحران جدید، رشد ممتد این گروه از جمعیت اجاره نشین است.

هر چند در گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اشاره ای به علت رشد 226 درصدی جمعیت مستاجران فقیر طی 17 سال گذشته، نشده است اما بررسی های به عمل آمده در این باره مشخص می کند، جهش قیمت مسکن، جهش اجاره بها، افزایش نرخ تورم عمومی و عدم تعادل بین این نرخ های رشد هزینه ای با رشد درآمد خانوارها در سال های اخیر باعث شد در سال 1402 به میزان 40 درصد از کل پنج میلیون خانوار اجاره نشین در کشور، یعنی 2‌ میلیون خانوار از آنها، نتوانند از پس حداقل هزینه های زندگی شان بربیایند و در نتیجه به زیر خط فقر سقوط کنند.

چند درصد خانوارهای ایرانی مستاجر هستند؟

مستاجران فقیر آن دسته از خانوارهایی هستند که به خاطر فقر درآمدی یا فقر ناشی از هزینه‌ اجاره مسکن، نمی توانند ماهانه و سالانه، سبد معیشتی حداقلی مورد نیاز خانواده را تامین کنند. در حال حاضر و البته بر اساس آخرین آمار رسمی که توسط مرکز پژوهش های مجلس درباره جمعیت ایران منتشر شده، 26‌ میلیون و 400 هزار خانوار در کشور سکونت دارند که 73 درصد آنها مالک و 19 درصد نیز مستاجر هستند و مابقی انواع دیگر سکونت (زندگی در خانه سازمانی یا…) را دارند.

کدام استان ها بیشترین نرخ فقر ناشی از اجاره را دارند؟

بر اساس این گزارش، استان تهران محل اصلی تجمع مستاجران فقیر است؛ به این معنا که بیشترین تعداد این گروه جمعیتی یعنی 620 هزار خانوار در این استان سکونت دارند. با این حال نرخ فقر مستاجران در این استان 43 درصد است که از برخی استان های دیگر از جمله مثلا استان اصفهان که 46 درصد اعلام شده، کمتر است. این نرخ می گوید، چند درصد از کل مستاجران استان، درگیر فقر اقتصادی هستند.

نصف کل مستاجران فقیر ایران در چهار استان تهران، خراسان رضوی، اصفهان و فارس سکونت دارند؛ استان هایی که طی سال های اخیر بزرگترین جهش قیمت مسکن در مراکز آنها (کلانشهرهای تهران،‌ مشهد، اصفهان و شیراز) رخ داد.

این پژوهش از سیاستگذاران خواسته است بر سیاست هایی که در بلندمدت مسکن استطاعت پذیر را افزایش می دهد، تمرکز کرده و در کوتاه مدت به فکر حمایت از مستاجران فقیر در قالب کمک های نقدی بلاعوض باشند. همچنین از سیاستگذاران خواسته شده است از اصابت درست حمایت ها به هدف برای جلوگیری از اتلاف منابع یا فساد در اجرا، اطمینان حاصل کنند.

طی سال های اخیر و از جمله در همین چهار سال گذشته، بخش قابل توجهی از منابعی که برای ساخت مسکن ملی اختصاص پیدا کرد، نصیب سه دهک بالای جامعه شد. این به معنای آن است که منابع محدود که می توانست جمعیت بیشتری از فقرای مسکن را در ریل خانه دار شدن قرار دهد، محدودتر شد و گروه بیشتری از فقرای مسکن از این مسیر باز ماندند.

دنیای اقتصاد