بازار مسکن ایران در یکی از سخت‌ترین دوره‌های رکودی خود به سر می‌برد؛ رکودی که نه‌تنها معاملات را قفل کرده، بلکه زنجیره تولید و اشتغال مرتبط با این بخش را نیز تحت‌فشار قرار داده است. این بار، کارشناسان علت اصلی را نااطمینانی اقتصادی و سیاسی می‌دانند؛ عاملی که هم خریداران مصرفی و هم سرمایه‌گذاران ملکی را به عقب‌نشینی واداشته است.
رکودی که از چشم سیاست‌گذاران پنهان مانده
به گفته حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، مسکن کالایی سرمایه‌بر، کم‌نقدشونده و بلندمدت است. در فضای بی‌ثبات سیاسی و اقتصادی، خانوارها و سرمایه‌گذاران اعتماد خود را از دست می‌دهند. او تاکید کرد: «نااطمینانی درباره آینده، ترس از سرکوب قیمتی یا مالیات‌های جدید و نگرانی از تخریب دارایی‌ها باعث می‌شود هر دو گروه متقاضیان اصلی از بازار خارج شوند.»
عبده تبریزی این وضعیت را «تقاضای معلق» توصیف کرد؛ شرایطی که منجر به قفل‌شدن معاملات و رکود فرسایشی در کل چرخه تولید و عرضه مسکن می‌شود. او هشدار داد: «برخلاف بازار سرمایه که داده‌های روزانه دارد، در بازار مسکن اطلاعات به‌روز وجود ندارد و همین امر باعث می‌شود عمق رکود حتی از نگاه سیاست‌گذاران پنهان بماند.»
اثر دومینویی بر صنایع و اشتغال
این رکود مزمن، به گفته کارشناسان، تنها به بازار معاملات محدود نیست. کاهش ساخت‌وساز، ده‌ها صنعت وابسته و صدها فرصت شغلی را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است.
حسن محتشم، عضو هیات رئیسه انجمن انبوه‌سازان مسکن، با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش مسکن به شدت آسیب دیده، گفت: «اگر پروژه‌ای به انبوه‌سازان واگذار شود، همچنان می‌تواند مورد استقبال قرار گیرد، به شرطی که اصول فنی و ضوابط ساخت رعایت شود.» وی خاطر نشان کرد: «سرمایه‌گذار در وهله اول به بازگشت سرمایه توجه دارد.» و ساخت واحدهای کوچک‌متراژ و سرمایه‌گذاری در بافت‌های فرسوده را از جمله فرصت‌های قابل‌توجه دانست، البته در مناطقی که جذابیت اقتصادی دارند.
توصیه به سرمایه‌گذاران و صندوق‌های مسکن
عبده تبریزی به سرمایه‌گذاران ملکی هشدار داد که در شرایط فعلی، فروش ملک بسیار دشوار است و حتی تخفیف‌های سنگین نیز تضمینی برای نقدشوندگی نیست. او گفت: «این رکود ممکن است ماه‌ها و حتی یک تا دو سال ادامه یابد، اما این به معنای کاهش دائمی ارزش دارایی‌ها نیست.»
وی تاکید کرد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری حوزه مسکن که هنوز در ایران محدود هستند، باید با نگاه بلندمدت و به دور از تصمیم‌های هیجانی اداره شوند. به گفته او، دارندگان واحدهای این صندوق‌ها باید از فروش شتاب‌زده خودداری کنند و استراتژی سرمایه‌گذاری را برای دوره‌های طولانی‌تر تنظیم کنند.
آینده‌ای با سایه رکود
با وجود امید به اصلاح سیاست‌های اقتصادی، کارشناسان بعید می‌دانند که بازار مسکن در کوتاه‌مدت از رکود خارج شود. بدون برنامه‌ریزی دقیق و حمایت‌های هدفمند دولت، این وضعیت می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌تری به همراه داشته باشد.
source