شهرهای اروپایی این روزها بیش از هر زمان دیگری با پیامدهای تغییرات اقلیمی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ موج‌های گرمای شدید، طولانی و مکرر، معضل مشترکی است که مدیران شهری را وادار کرده به سراغ راهکارهای تازه بروند. یکی از ابتکارات جالب توجه در قلب وین، پروژه‌ای هنری است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان با رنگ، دمای زمین را مهار کرد.
تلفیق هنر، علم و محیط زیست
یوناس گریسلر (Jonas Griessler)، هنرمند اتریشی و عضو گروه هنری Holla Hoop، با یک دماسنج مادون قرمز نشان داد که پوشاندن آسفالت سیاه با طیفی از رنگ‌های روشن می‌تواند دمای سطح را از ۳۱ درجه به حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد کاهش دهد. این ایده در حیاط مرکزی موزه‌ای که مجموعه خصوصی هیدی هورتن (Heidi Horten)، میلیاردر فقید اتریشی، را به نمایش گذاشته، اجرا شد و توانست توجه گردشگران و متخصصان را جلب کند.
روایت تصویری از تغییرات اقلیمی
گریسلر در توضیح این اقدام می‌گوید: «رنگ‌های شاد و کودکانه، در واقع بازتابی از نحوه سبک‌انگارانه جامعه نسبت به بحران اقلیمی است.» او که سابقه فعالیت در هنر گرافیتی دارد، اضافه می‌کند: «سطوح رنگی هر یک نمادی از یک سال هستند. روی هر سطح، نقاطی کوچک دیده می‌شود که هر کدام بیانگر انتشار یک میلیارد تن دی‌اکسیدکربن است. با گذشت زمان تعداد این نقاط چند برابر می‌شود و تصویری روشن از رشد نگران‌کننده انتشار جهانی بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۲۰۰۰ ارائه می‌دهد.»
استقبال عمومی و پیام فرهنگی
از نگاه کارشناسان محیط‌زیست، چنین پروژه‌هایی تنها جنبه هنری ندارند. هانس-پیتر هاتر، متخصص سلامت محیطی در دانشگاه پزشکی وین، این طرح را بخشی از راهکارهای سازگاری با گرمایش شهری می‌داند. به گفته او، خنک‌تر شدن آسفالت به این معناست که ساختمان‌های اطراف برای تعدیل دما به انرژی کمتری نیاز دارند و استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع کاهش می‌یابد.
ورونیک آب‌پورگ، کیوریتور موزه، نیز استقبال بازدیدکنندگان را نشانه موفقیت پروژه می‌داند: «هدف ما هم بهبود کیفیت تجربه گردشگران بود و هم افزایش آگاهی عمومی درباره تغییرات اقلیمی.»
این تجربه نشان می‌دهد که معماری شهری می‌تواند با ترکیب خلاقیت و علم، نه تنها فضاهای شهری را زیباتر کند، بلکه در کاهش اثرات گرمایش جهانی نیز نقشی عملی ایفا کند.