در هفته دولت، خبر سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰۰ میلیون دلار در حوزه هوش مصنوعی و میکروالکترونیک بازتاب گسترده‌ای یافت؛ اقدامی که دولت چهاردهم آن را گامی سرنوشت‌ساز برای تبدیل ایران به قطب فناوری منطقه معرفی می‌کند. ایجاد مرکز ملی پیشران طراحی تراشه، توسعه سکوی ملی هوش مصنوعی، حمایت از نخبگان و گسترش زیرساخت‌های فناورانه در استان‌ها، مهم‌ترین بخش‌های این برنامه ملی هستند. اما پرسش اصلی اینجاست: این سرمایه‌گذاری‌ها تا چه حد می‌توانند در عمل، شکاف فناوری ایران با رقبا را کاهش دهند؟
حمایت از نخبگان؛ از مسکن تا پژوهش‌های مسئله‌محور
یکی از نخستین محورهای دولت چهاردهم، تامین مسکن نخبگان در ۱۹ استان کشور بود. به گفته سعید خدایگان، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان، تاکنون بیش از ۲۸۰۰ واحد زمین برای این منظور آماده تخصیص شده است. استان‌هایی چون اصفهان، خراسان رضوی، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و غربی در صدر این فهرست قرار دارند.
در کنار این اقدامات، دولت پرداخت حقوق ماهانه ۱۵ میلیون تومانی به دانشجویان دکتری برای انجام پژوهش‌های اصیل و حل مسائل استانی را در دستور کار قرار داده است؛ رویکردی که می‌تواند به نظام‌مند شدن تحقیقات دانشگاهی و ارتباط مستقیم پژوهش با نیازهای واقعی کشور کمک کند.
هوش مصنوعی؛ از حکمرانی داده‌محور تا الگوریتم‌های ملی
برنامه جامع هوش مصنوعی که توسط معاونت علمی ریاست‌جمهوری اجرایی شد، بر سه محور اصلی استوار است:
- ایجاد سکوی ملی هوش مصنوعی برای تجمیع داده‌ها و الگوریتم‌ها
- حکمرانی داده‌محور در تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی، اجتماعی و صنعتی
- توسعه الگوریتم‌های ملی در حوزه‌هایی چون پردازش تصویر، یادگیری عمیق و زبان فارسی طبیعی
به عنوان نمونه، پروژه هوش تجاری در چاه نفت سپهر و نیروگاه شریعتی مشهد از دستاوردهای کاربردی‌سازی هوش مصنوعی در صنعت به شمار می‌رود.
مرکز ملی پیشران طراحی تراشه؛ حرکت به سوی استقلال فناورانه
یکی از مهم‌ترین گام‌های دولت، تاسیس مرکز ملی پیشران طراحی تراشه است. این مرکز با هدف ایجاد شبکه ضدتحریمی طراحی تراشه، راه‌اندازی بانک دارایی‌های فکری و آزمایشگاه‌های تایید تراشه‌های بومی فعالیت می‌کند.
دانشگاه‌های صنعتی شریف، امیرکبیر و علم و صنعت به همراه شرکت‌های دانش‌بنیان در این پروژه مشارکت دارند تا نیاز کشور در حوزه تراشه‌های مخابراتی، نظامی، هوافضا و هوش مصنوعی را برطرف کنند و وابستگی به نرم‌افزارهای تحریمی کاهش یابد.
عدالت فناورانه و توسعه زیرساخت‌ها در استان‌ها
یکی از انتقادهای همیشگی در حوزه علم و فناوری، تمرکز امکانات در تهران و چند کلان‌شهر بوده است. دولت چهاردهم با تجهیز آزمایشگاه‌های تخصصی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان منطقه‌ای تلاش کرده تا عدالت فناورانه را در سراسر کشور گسترش دهد و شرایط برای بازگشت نخبگان به استان‌های خود را فراهم کند.
از اقتصاد دیجیتال تا زیست‌بوم نوآوری
در حوزه زیست‌بوم نوآوری، دولت چهاردهم با حمایت از طرح‌های پژوهشی و فناورانه، تصویب صدها پروژه ملی و توسعه شبکه آزمایشگاه‌های فناوری‌های راهبردی تلاش می‌کند تا پیوند میان دانشگاه، صنعت و دولت را تقویت کند و اقتصاد دیجیتال کشور را گسترش دهد.
source