رئیس شورای شهر تهران اخیراً اعلام کرده است که در عرض تنها یک هفته، چهار طبقه مسکن غیرمجاز در حاشیه شهر ساخته شده؛ ساختمانی که به گفته او «با قوطی و خال‌جوش» بالا رفته است.
مهدی چمران در یک برنامه تلویزیونی گفت:
در برخی مناطق حاشیه‌ای، ساختمان‌های چهارطبقه را ظرف تنها یک هفته می‌سازند؛ با قوطی و خال‌جوش! سازفروش‌های حرفه‌ای چنین ساختمان‌هایی را به مردمی می‌فروشند که از شهرستان‌ها آمده‌اند و جایی برای سکونت ندارند. اما وقتی شهرداری می‌خواهد ورود کند، چون در حریم تهران است، مانع می‌شوند و مسئولیت را به دهیاری‌ها نسبت می‌دهند.
به گزارش ساختمان آنلاین، اگر خبر ساخت چهار طبقه در یک هفته از کشورهای توسعه‌یافته می‌آمد، شاید نشانه‌ای از پیشرفت تکنولوژی ساخت تلقی می‌شد؛ اما در ایران، این پدیده بیشتر به نمادی از ضعف نظارت و آشفتگی در نظام ساخت‌وساز شباهت دارد.
به گزارش خبرنگار ما هر از گاهی در میان اخبار نوآوری‌های تکنولوژی صنعت ساختمان، شاهد رکوردشکنی‌هایی در سرعت ساخت هستیم؛ رکوردهایی که در جهان حاصل ترکیب فناوری‌های پیش‌ساخته، نظارت مستمر و رعایت دقیق مقررات فنی‌اند. اما در ایران، با وجود برخی پروژه‌های خاص، سرعت ساخت و ساز به‌دلیل بروکراسی پیچیده و سنتی سازی عملاً به فراموشی سپرده شده است.
حالا اما، پدیده‌ای عجیب رخ داده است: رکوردزنی در ساخت غیرمجاز!
برخی سازندگان بدون طی هیچ‌کدام از مراحل رسمی، با حذف نظارت و استفاده از مصالح بی‌کیفیت، در چند روز ساختمانی چندطبقه می‌سازند. هرچند معاون وزیر راه و شهرسازی پیش‌تر گفته بود که برخی سکونتگاه‌های غیررسمی با رعایت حداقلی از استانداردها ساخته می‌شوند، اما واقعیت این است که عمده این ساخت‌وسازها کاملاً خارج از ضابطه‌اند.
پیامد این بی‌نظمی گاه مرگبار است. دو سال پیش در شهرک احمدیه خلازیر، هنگام تخریب چند ساختمان غیرمجاز، ۵ ساختمان فروریخت و ۴ نفر جان باختند. همان حادثه باعث شد دستگاه قضایی بازپرسی ویژه تشکیل دهد، اما با وجود آن، روند تخلفات همچنان ادامه دارد و حالا رکورد تازه‌ای از جنس «چهار طبقه در یک هفته» ثبت شده است.
ساخت‌وساز صنعتی پرهزینه است؛ و هرگاه کنترل مؤثر و مداومی بر آن اعمال نشود، سازنده یا سرمایه‌گذار برای کاهش هزینه‌ها، ضوابط فنی و ایمنی را قربانی می‌کند.
در کشورهای توسعه‌یافته، کنترل ساخت‌وساز فرآیندی نهادی و شفاف است که از سوی شهرداری‌ها و تحت نظارت شوراهای شهری انجام می‌شود. اما در ایران، این نظام نظارتی تقریباً غایب است. شهرداری‌ها بخشی از مسئولیت ذاتی خود را به مالکان و سازمان نظام مهندسی واگذار کرده‌اند؛ در حالی‌که در هیچ کشور پیشرفته‌ای، نظام مهندسی چنین نقشی ندارد.
گفتنی است گلایه رئیس شورای شهر بجاست؛ اما جامعه امروز بیش از تأسف و هشدار، به قانونی جامع برای کنترل ساختمان نیاز دارد.
قانونی که نه فقط بر «ساخت»، بلکه بر فرهنگ ساختن نظارت کند — پیش از آنکه هر هفته، رکورد تازه‌ای از تخلف و فاجعه ثبت شود.
source