بازار املاک دبی در سالهای اخیر، به صحنه‌ای پرتحرک برای سرمایه‌گذاران ایرانی تبدیل شده است؛ بازاری که روزگاری مقصد تجار و گردشگران بود، اما اکنون به مامن سرمایه‌های کلانی بدل شده که از تورم و نوسان اقتصادی ایران گریزانند. گزارش‌های جدید نشان می‌دهد حجم سرمایه‌گذاری ایرانیان در دبی از مرز ۷ میلیارد دلار گذشته و این شهر را به یکی از جذاب‌ترین بازارهای منطقه برای خریداران ایرانی بدل کرده است.
جهش سرمایه‌گذاری ایرانیان در دبی
بر اساس آمارهای رسمی منتشرشده در سال ۲۰۲۲، ارزش سرمایه‌گذاری ایرانیان در بازار املاک دبی به ۷.۲ میلیارد دلار رسیده است؛ رقمی که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۱۰ درصد افزایش نشان می‌دهد و ایران را در میان پنج کشور اصلی سرمایه‌گذار در دبی قرار داده است.
با این حال، نکته جالب توجه این است که تعداد مالکان ایرانی در این سال کاهش یافته است؛ از ۷۰۹۶ نفر در سال ۲۰۲۰ به ۶۸۲۶ نفر در سال ۲۰۲۲. اما در مقابل، میانگین ارزش هر ملک از ۵۱۰ هزار دلار به ۷۶۵ هزار دلار افزایش یافته است.
به‌عبارتی دیگر، سرمایه‌گذاران ایرانی از خرید املاک معمولی به سمت پروژه‌های لوکس و مناطق بالادستی دبی حرکت کرده‌اند.
از مالکیت شخصی تا حضور در پروژه‌های ساختمانی
کارشناسان اقتصادی می‌گویند روند سرمایه‌گذاری ایرانیان در دبی صرفا به خرید ملک برای اقامت یا اجاره محدود نمی‌شود. بسیاری از شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه ساخت‌وساز، در سالهای اخیر به‌عنوان سرمایه‌گذار و مجری پروژه‌های ساختمانی در این شهر حضور یافته‌اند.
این موضوع نشان‌دهنده تغییر رویکرد از «خرید مصرفی» به سرمایه‌گذاری توسعه‌ای است؛ تغییری که به‌گفته تحلیلگران، سطح مشارکت ایرانیان در اقتصاد دبی را به شکل محسوسی افزایش داده است.
جذابیت‌های بی‌پایان بازار دبی
دلایل اقبال سرمایه‌گذاران ایرانی به بازار املاک دبی متعدد است. از سیاست‌های تشویقی دولت امارات همچون اقامت بلندمدت برای خریداران ملک گرفته تا ثبات اقتصادی، نبود مالیات بر درآمد و سود سرمایه و نزدیکی جغرافیایی با ایران، همه دست به دست هم داده‌اند تا این شهر به مقصدی امن برای انتقال سرمایه تبدیل شود.
کارشناسان تاکید می‌کنند، وجود پروازهای مستقیم متعدد و زیرساخت‌های مالی بین‌المللی نیز نقش مهمی در تسهیل این روند داشته است.
سهم ایرانی‌ها در میان غول‌های بازار
داده‌های بین‌المللی نشان می‌دهد، ۴۳ درصد از کل ارزش املاک مسکونی دبی در اختیار اتباع خارجی است. در میان آن‌ها، هند، بریتانیا، عربستان سعودی، پاکستان و ایران به‌ترتیب پنج ملیت اصلی سرمایه‌گذار به شمار می‌روند.
ایرانیان در سال ۲۰۲۰ مالک ۴.۹ میلیارد دلار از املاک دبی بوده‌اند و این رقم در سال ۲۰۲۲ با رشد ۱۰ درصدی به ۵.۴ میلیارد دلار رسیده است.
تعداد واحدهای مسکونی متعلق به ایرانیان از ۹۶۱۷ واحد در سال ۲۰۲۰ به ۹۴۰۲ واحد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته، اما ارزش کل دارایی‌ها افزایش یافته است، نشانه‌ای روشن از حرکت به سمت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گران‌تر و لوکس‌تر.
تاثیر سیاست‌های امارات بر جریان سرمایه ایرانی
بازار مسکن دبی از اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی و پس از تصویب قانون مالکیت اتباع غیراماراتی، جهش کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد. سیاست‌های باز دولت امارات برای جذب سرمایه خارجی، به‌ویژه از سال ۲۰۱۹، با طرح‌هایی همچون اقامت طلایی از طریق خرید ملک و کاهش محدودیت‌های مالیاتی، موجب شد سرمایه‌گذاران از سراسر جهان به‌ویژه از ایران، به این بازار روی آورند. از نگاه تحلیلگران، ثبات نسبی نرخ ارز در امارات و امکان جابه‌جایی آسان سرمایه، انگیزه مهمی برای ایرانی‌ها در شرایط اقتصادی بی‌ثبات داخل کشور بوده است.
خروج سرمایه یا فرصت هوشمندانه؟
درحالی‌که گروهی از اقتصاددانان نسبت به خروج سرمایه از ایران و تاثیر آن بر رکود داخلی هشدار می‌دهند، گروه دیگری معتقدند بخشی از این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند در قالب تجربه، ارتباطات و بازگشت سود ارزی، به نفع اقتصاد کشور نیز عمل کند.
با این حال، پرسش اصلی همچنان باقی است: آیا رشد حضور ایرانیان در بازار دبی به معنای از دست رفتن ظرفیت سرمایه‌گذاری داخلی است، یا نشانه‌ای از تغییر مسیر طبیعی سرمایه در جست‌وجوی امنیت اقتصادی؟
آینده بازار؛ مقصد بعدی کجاست؟
با توجه به پیش‌بینی موسسات بین‌المللی مبنی بر تداوم رشد قیمت املاک در دبی، به نظر می‌رسد موج سرمایه‌گذاری ایرانیان در این بازار ادامه‌دار باشد. با این حال، در صورت بروز تغییر در سیاست‌های مالیاتی یا مهاجرتی امارات، ممکن است مسیر سرمایه به سمت شهرهای دیگری چون دوحه، استانبول یا قبرس تغییر کند.
برای اقتصاد ایران، مهم‌تر از مقصد سرمایه‌ها، ایجاد محیطی امن، شفاف و قابل پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاری داخلی است؛ محیطی که بتواند انگیزه خروج سرمایه را کاهش دهد و نقدینگی سرگردان را به سمت تولید و ساخت‌وساز داخلی هدایت کند.
جمع‌بندی
آمارهای رسمی و روندهای میدانی، از تثبیت جایگاه دبی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد سرمایه‌گذاری ایرانیان حکایت دارد. چه از منظر خرید ملک، چه از منظر مشارکت شرکت‌های ساختمانی، دبی اکنون آینه‌ای از دغدغه‌های اقتصادی و جست‌وجوی امنیت مالی ایرانیان است.
اینکه این روند در آینده به فرصت تبدیل می‌شود یا تهدید، بستگی به تصمیم‌هایی دارد که در داخل کشور برای ساماندهی بازار مسکن و سرمایه گرفته خواهد شد.
source