درحالی‌که بازار مسکن در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ همچنان در رکود قرار دارد، برخی کارشناسان از جمله مجید گودرزی می‌گویند دولت با پنهان کردن آمار واقعی قیمت مسکن، در عمل به محافظت از منافع سرمایه‌گذاران بزرگ می‌پردازد، نه خریداران واقعی.
بازار مسکن ایران در ماه‌های اخیر چنان در رکود فرو رفته که حتی نشانه‌ای از بازگشت رونق دیده نمی‌شود. با گذشت بیش از یک سال از آغاز دوره جدید سیاست‌گذاری‌ها، معاملات به پایین‌ترین سطح خود رسیده و سرمایه‌ها در مسیر خروج از بازار ملک و حرکت به سمت طلا، ارز و بورس قرار گرفته‌اند.
به گفته مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن، هیچ‌یک از شاخص‌های موثر بر رونق بازار تقویت نشده است: نه قدرت خرید افزایش یافته، نه تسهیلات بانکی کارآمد شده، نه سیاست حمایتی تازه‌ای از سوی دولت به اجرا درآمده است. او می‌گوید: «در شش ماه آینده هم اتفاق خاصی در بازار نمی‌افتد. رکود ادامه دارد و حتی در برخی مناطق، قیمت‌ها نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. با این حال خریداری در بازار نیست، چون هم سرمایه‌گذاران جذب بازارهای دیگر شده‌اند و هم خریداران مصرفی توان ورود ندارند.»
بازار در چنگ احتکار نهادی
بخش قابل توجهی از رکود فعلی، به گفته کارشناسان، ناشی از سیاست سکوت دولت در برابر واقعیت‌های آماری است. گودرزی در این‌باره معتقد است دولت با خودداری از اعلام رسمی قیمت‌ها و تعداد واقعی معاملات، «بازار را عمدا در ابهام نگه داشته تا از دارایی بانک‌ها و نهادهای بزرگ محافظت کند.»
او هشدار می‌دهد که اگر قیمت‌ها بر اساس معاملات واقعی و نه نرخ‌های پیشنهادی سایت‌هایی چون دیوار اعلام شود، «ارقام رسمی بسیار پایین‌تر از اعداد فعلی خواهند بود» و همین می‌تواند بازار را به سمت تعادل ببرد. با این حال، به گفته او، گروه‌هایی در داخل دولت و مراکز آماری مانع از انتشار این داده‌ها می‌شوند، چون کاهش قیمت، منافع سرمایه‌گذاران بزرگ را تهدید می‌کند.
دولت در سمت خریدار نیست
این کارشناس با اشاره به تجربه دولت‌های گذشته می‌گوید: «عملکرد دولت‌های اصلاح‌طلب در بخش مسکن معمولا موفق نبوده است. اگر دولت فعلی هم با همین سیاست‌ها و همین مسیر ادامه دهد، در سال ۱۴۰۵ هم تغییری نخواهیم دید. به نظر می‌رسد دولت بیشتر در سمت سرمایه‌گذاران ایستاده تا در کنار مردم و خریداران.»
وفور خانه‌های خالی؛ کمبود دروغین مسکن
گودرزی با اشاره به طرح‌های بزرگ مسکنی از جمله «نهضت ملی مسکن» می‌گوید پیش از هرگونه ساخت‌وساز تازه، باید آمار واقعی از وضعیت موجود منتشر شود. او تاکید می‌کند: «ما به اندازه کافی خانه داریم، حتی بیش از نیاز کشور. بسیاری از خانه‌ها در اختیار اتباع بیگانه یا مالکان غایب قرار گرفته و در بازار عرضه نمی‌شود. اگر دولت قانون مالیات بر خانه‌های خالی و لوکس را جدی اجرا کند، شاید اصلا نیازی به ساخت مسکن جدید نباشد.»
او می‌افزاید بخشی از واحدهای مسکن مهر نیز در اختیار اتباع بیگانه قرار گرفته و همین مسئله باعث خروج آن‌ها از چرخه عرضه به شهروندان ایرانی شده است. در تهران نیز به‌ویژه در مناطق ۱، ۲ و ۵، هزاران خانه خالی وجود دارد که صرفا با انگیزه سرمایه‌گذاری خریداری شده‌اند.
بانک‌ها، بزرگ‌ترین مالکان خاموش
یکی از موضوعات محوری تحلیل گودرزی، نقش بانک‌ها در تعمیق رکود بازار است. به گفته او، بانک‌ها بخش زیادی از دارایی خود را به املاک و مستغلات تبدیل کرده‌اند و حاضر به فروش نیستند. این احتکار ساختاری، در کنار نبود آمار شفاف و نبود قوانین الزام‌آور برای عرضه واحدهای خالی، باعث شده بازار در چرخه‌ای معیوب از رکود و گرانی گرفتار شود.
در نهایت، گودرزی بر این باور است که تا زمانی که دولت با انتشار آمار واقعی، از شفافیت استقبال نکند و از سیاست‌گذاری برای حمایت از تقاضای مصرفی به‌جای سرمایه‌گذاری رانتی روی نیاورد، «بازار مسکن در ایران به خواب زمستانی طولانی فرو خواهد رفت.»
source