سند الکترونیکی هنوز نیمهراه مانده است و با وجود وعدههای مکرر برای دیجیتالی شدن کامل فرایندهای ملکی، هنوز هم شهروندان برای دریافت «سند تکبرگ» ناچارند به دفاتر اسناد رسمی یا ادارات ثبت مراجعه کنند. اعظم قویدل، سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور میگوید تا زمانی که زیرساخت پرداخت آنلاین و تحویل سند فیزیکی در سامانه «کاتب» فعال نشود، این مسیر تمامالکترونیک نخواهد شد.
درحالیکه خدمات الکترونیکی در کشور بهسرعت در حال گسترش است، بسیاری از شهروندان همچنان این پرسش را مطرح میکنند که چرا فرآیند صدور سند رسمی مالکیت املاک هنوز بهطور کامل آنلاین نشده است.
موضوع از آنجا آغاز میشود که با راهاندازی سامانههای «ثبت من» و «کاتب»، انتظار میرفت پس از انجام معامله در دفاتر اسناد رسمی، متقاضیان بتوانند درخواست صدور سند تکبرگ خود را بدون مراجعه حضوری در همین سامانهها ثبت کنند. اما در عمل، این امکان هنوز فراهم نشده است.
اعظم قویدل، در گفتوگویی توضیح داد: فرآیند صدور سند جدید همچنان نیازمند مراجعه حضوری است. او تاکید کرد:
«پس از انجام هر نوع نقلوانتقال ملکی، سند مالکیت فروشنده باطل و سند جدید برای خریدار صادر میشود. در صورتی هم که فقط بخشی از ملک منتقل شود، اسناد جدید برای طرفین به نسبت مالکیت صادر خواهد شد.»
به گفته قویدل، اگر در هنگام انجام معامله درخواست صدور سند جدید از سوی خریدار در دفترخانه ثبت نشده باشد، مالک ناچار است برای دریافت سند تکبرگ جدید، به دفترخانه یا اداره ثبت محل وقوع ملک مراجعه کند.
وی درباره دلیل فعالنشدن امکان درخواست مستقیم در سامانههای الکترونیکی گفت: «در سامانههای ثبت من و کاتب، زیرساخت فنی برای ثبت درخواست وجود دارد، اما هنوز امکان پرداخت وجوه دولتی و تحویل سند فیزیکی از طریق این سامانهها فعال نشده است. از آنجا که صدور سند مالکیت مستلزم ارسال سند قبلی به اداره ثبت است، متقاضی در هر حال باید یکبار به اداره ثبت محل مراجعه کند.»
به این ترتیب، بهرغم گسترش خدمات برخط در دستگاههای دولتی، صدور سند مالکیت همچنان نیمهدیجیتال باقی مانده و شهروندان باید مرحلهای از فرایند را بهصورت حضوری طی کنند. کارشناسان حوزه ثبت اسناد معتقدند تا زمانی که اتصال کامل میان سامانههای ثبتی، بانکی و پستی برقرار نشود، تحقق صدور «سند تمامالکترونیک» در کشور ممکن نخواهد بود.
              