این معمار و معمار منظر معتقد است صنعت ساختمان ایران همزمان با رکود اقتصادی، ابهام در سیاستگذاری و تخریب گسترده محیطزیست، وارد یکی از شکنندهترین دورههای خود شده و بدون برنامهریزی کلان، آینده روشنی پیش رو ندارد.
مرتضی ادیب، معمار و معمار منظر، میگوید اگرچه بعد از دورههای بحرانی اخیر تمایل به شروع پروژههای جدید افزایش یافته، اما بحران تأمین منابع مالی، نبود چشمانداز روشن در ساختوساز و فشارهای اقتصادی، صنعت ساختمان و دفاتر معماری را در وضعیت ناپایدار و پرریسکی قرار داده است.
بهگفته وی، پس از دورهای پیچیده که صنعت ساختمان پشت سر گذاشته، از یکسو پروژههای متعددی تمایل به آغاز دارند و مراجعه به دفاتر معماری همچنان جریان دارد، اما از سوی دیگر، مشکل جدی در تأمین منابع مالی حتی در سطح طراحی دیده میشود. او معتقد است رکود موجود، نهفقط در قراردادها بلکه در کل بازار ساختوساز قابل لمس است و این وضعیت با فشار تحریمها و شرایط اقتصادی تشدید شده است.
ادیب یکی از چالشهای اصلی امروز صنعت ساختمان را نبود چشمانداز مشخص در سیاستگذاری میداند و تأکید میکند که روشن نیست ساختوساز در کشور با چه هدفی و در چه مسیری پیش میرود. بهگفته او، نه ساختوسازهای تجاری توان پاسخگویی به نیاز واقعی بازار را دارند، نه در حوزه گردشگری افق روشنی برای توسعه تعریف شده و نه در بخش مسکن، اراده و برنامهریزی مؤثری برای تأمین پایدار مسکن دیده میشود. پروژههای شکستخوردهای مانند مسکن مهر، مسکن ملی و برخی برجهای نیمهتمام، بهزعم او بار سنگینی بر دوش آینده صنعت ساختمان گذاشتهاند.
او در ادامه، وضعیت اکوسیستم ساختوساز را بسیار شکننده توصیف میکند و میگوید تغییرات اقلیمی، تخریب زیستگاهها و گسترش بیرویه ساختوساز بهویژه در اطراف تهران، از منطقه ۲۲ تا پردیس، به نابودی منابع طبیعی انجامیده است. او معتقد است توسعه مسکن در این مناطق بدون درک درست از الگوی سکونت، اشتغال و ارتباط با مرکز شهر، نهتنها مسئلهای را حل نمیکند بلکه بحرانهای تازهای ایجاد میکند.
ادیب با اشاره به فشار ساختوساز بر شمال کشور، بهویژه مازندران و گیلان، هشدار میدهد که این روند اکنون حتی به سواحل دریای خزر نیز آسیب زده و ادامه آن، پیامدهای جبرانناپذیری خواهد داشت. بهنظر او، اگر قرار است مسیر تازهای برای توسعه تعریف شود، باید با نگاهی آمایشی، بهویژه به سواحل جنوبی کشور و مناطقی مانند سواحل مکران اندیشید؛ البته با تأکید بر حفظ زیستگاههای حساس، منابع آب زیرزمینی و تعادل اکولوژیک.
او همچنین نسبت به آینده دفاتر معماری هشدار میدهد و میگوید پس از سقوط مهندسین مشاور در دهه گذشته و رشد دفاتر معماری، اکنون نشانههایی از بحران جدید در دفاتر معماری دیده میشود؛ بحرانی که ریشه آن در مشکلات تأمین مالی، نبود پروژههای پایدار و بیهدفی در ساختوساز است. ادیب تأکید میکند بدون سرمایهگذاری جدی در فناوری، انرژیهای نو، بازیافت آب، و رویکردهای نوین معماری، نمیتوان به آیندهای روشن امیدوار بود.
بهگفته وی، اگر برای ده سال آینده صنعت ساختمان تصویر و برنامهای مشخص ترسیم نشود، نه معماری بهعنوان یک حرفه پایدار باقی خواهد ماند و نه ساختوساز میتواند نقشی مؤثر در ایجاد اشتغال و توسعه ایفا کند.
source