آمارهای رسمی صنعت سیمان نشان میدهد رکود بازار ساختوساز و تشدید بحران انرژی، تولید و مصرف سیمان را بهطور همزمان کاهش داده است؛ موضوعی که فعالان صنعت از آن بهعنوان زنگ خطری جدی برای آینده صنعت ساختمان یاد میکنند. در این میان، الزام صادرات سیمان و کلینکر از مسیر بورس کالا، گامی در مسیر شفافیت و ساماندهی بازار صادراتی این محصول استراتژیک تلقی میشود.
افت همزمان تولید و مصرف سیمان
باتوجه به تشدید چالش انرژی و ادامه رکود در بازار ساختوساز، آمارهای هشتماهه امسال از کاهش حدود ۱۰ درصدی تولید و مصرف سیمان نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد؛ روندی که پیشبینی میشود تا پایان سال نیز ادامه پیدا کند و فشار مضاعفی بر صنعت ساختمان وارد سازد.
علیاکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به این آمارها اعلام کرد که تولید و مصرف سیمان در کشور طی هشتماهه نخست امسال کاهش معناداری را تجربه کرده است؛ کاهشی که ریشه آن در افت تقاضای بازار و محدودیتهای تامین انرژی نهفته است.
کاهش ۱۰ درصدی تولید؛ آمارها چه میگویند؟
الوندیان با ارائه گزارشی از وضعیت این صنعت، گفت: در هشتماهه نخست امسال، ۴۳/۸ میلیون تن سیمان در کشور تولید شده، درحالیکه این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۴۸/۳ میلیون تن بوده و این حدودا نشاندهنده کاهش ۱۰ درصدی تولید است.
او افزود: در همین بازه زمانی، ۳۶/۹ میلیون تن سیمان در بازار داخلی مصرف شده، درحالیکه میزان مصرف داخلی در هشتماهه سال گذشته ۴۳/۹ میلیون تن بوده که این آمار نیز کاهش حدود ۱۰ درصدی مصرف سیمان را تایید میکند.
به گفته الوندیان، کاهش نیاز بازار بهطور طبیعی بر روند تولید اثر گذاشته و ادامه این وضعیت میتواند پیامدهای جدی برای صنعت ساختمان بهدنبال داشته باشد. وی تاکید کرد: این شرایط موجب کاهش ساختوساز شده و در صورت تداوم، تا پایان سال همین روند ادامه خواهد داشت.
صادرات سیمان؛ حرکت بهسوی شفافیت
در کنار چالشهای داخلی، وضعیت صادرات سیمان نیز مورد توجه فعالان این صنعت قرار دارد. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به آمارهای گمرک اعلام کرد: در هشتماهه امسال ۹/۶ میلیون تن سیمان صادر شده، درحالیکه این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۹/۱ میلیون تن بوده است؛ موضوعی که نشان میدهد حجم صادرات تغییر محسوسی نداشته و بازارهای صادراتی حفظ شدهاند.
الوندیان با اشاره به الزام صادرات سیمان و کلینکر از طریق بورس کالا از ۲۲ شهریورماه تصریح کرد: تمامی فرآیند صادرات اکنون از طریق رینگ معاملاتی بورس کالا و در همه مرزهای کشور انجام میشود؛ اقدامی که نقش مهمی در ساماندهی و شفافسازی بازار صادرات ایفا کرده است.
بورس کالا؛ تضمین دوطرفه برای خریدار و فروشنده
به گفته این مقام صنفی، ثبت همه معاملات صادراتی در بورس کالا امکان رصد دقیق آمار، قیمتها و سهم هر کارخانه را فراهم کرده است. او ادامه داد: امروز میتوان بهصورت شفاف مشاهده کرد که هر کارخانه چه میزان صادرات دارد و این موضوع به شفافیت قیمتها منجر میشود.
الوندیان با تاکید بر اینکه حضور در بورس کالا یک ضمانت دوطرفه محسوب میشود، اظهار داشت: این سازوکار هم برای خریدار و هم برای فروشنده ایجاد اطمینان میکند و امکان ورود تجار جدید به بازار سیمان را تسهیل کرده است. البته این مدل مخالفانی نیز دارد، چراکه فعالان سیمانی ملزم به رعایت قواعد مشخص شدهاند و افرادی که کارت بازرگانی ندارند با محدودیت مواجه میشوند.
ناترازی انرژی؛ تهدید اصلی صنعت سیمان
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در بخش دیگری از سخنان خود به تشدید ناترازی انرژی اشاره کرد و گفت: از هفته پایانی پاییز، صنعت سیمان با کاهش شدید تامین برق روبهرو شده و در حال حاضر با کاهش ۴۰ درصدی برق، میزان انرژی دریافتی به حدود ۶۰۰ مگاوات ساعت رسیده است.
به گفته او، دیماند برق صنعت سیمان حدود ۱۷۶۰ مگاوات است و حداقل ۱۲۰۰ مگاوات مصرفی نیاز دارد. کاهش سهمیه برق باعث شده بسیاری از کارخانهها به استفاده از سوخت مازوت روی بیاورند؛ سوختی پرهزینه که هزینه حملونقل آن گاهی معادل قیمت خود سوخت میشود.
محدودیت گاز و خطر توقف تولید
الوندیان با اشاره به محدودیتهای گاز اظهار کرد: در حال حاضر محدودیت کامل در تامین گاز وجود دارد و تنها بخش محدودی از نیاز کارخانهها تامین میشود. از سوی دیگر، برخی کارخانهها ازجمله سیمان تهران حتی با محدودیت مصرف مازوت نیز مواجه هستند؛ شرایطی که تولید را کاهش داده و کارخانهها را بهسمت توقف سوق میدهد.
وی تاکید کرد: ادامه این وضعیت تنها به صنعت سیمان محدود نمیشود و صنایع بالادستی و پاییندستی، از جمله حملونقل، را نیز تحتتاثیر قرار میدهد و اشتغال غیرمستقیم را با چالش مواجه میسازد.
انرژیهای جایگزین؛ راهکار بلندمدت
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به استفاده از سوخت گازوئیل در معادن و مصرف گاز در خط تولید گفت: به دلیل کمبودها، استفاده از سوخت جایگزین یعنی مازوت اجتنابناپذیر شده، اما هزینه بالای حملونقل آن، این گزینه را غیراقتصادی کرده است.
او خاطرنشان کرد: بسیاری از کارخانههای سیمان از ابتدا براساس ویژگیهای فنی پخت سیمان برای استفاده از مازوت طراحی شدهاند و سولفات موجود در این سوخت در فرآیند تولید جذب میشود و آلایندگی زیستمحیطی ایجاد نمیکند. الوندیان در پایان گفت: در حال حاضر ۶۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی درحال بهرهبرداری است و توسعه نیروگاههای مازاد حرارتی نیز بهعنوان یکی از راهکارهای تامین انرژی در دستور کار قرار دارد.
source