باز هم دولت جدیدی آغاز به کار کرد و دوباره موضوع داغ تفکیک وزارت راه و ترابری از مسکن و شهرسازی مطرح شد. سوال اینجاست که آیا چنین کاری به نفع حوزه های مربوطه است یا خیر؟

به گزارش پرشین سازه ، از سال ۱۳۹۰ این دو وزارتخانه با هم ادغام شدند و وزارت راه و شهرسازی فعلی تشکیل گردید. در همان زمان قرار بر این شد تا تمام امکانات، تعهدات، اعتبارات و نیروی انسانی وزارتخانه های قبلی، به وزارت راه و شهرسازی انتقال داده شود.

سوال اینجاست که اساساً چرا این دو وزارتخانه ادغام شدند؟ قرار بر این بود که تصمیم گیری های منسجم تری در خصوص مدیریت این حوزه ها صورت بگیرد اما متاسفانه در بیش از ۱۳ سالی که این دو وزارتخانه ادغام شدند، چنین اتفاقی رخ نداد و بلکه مشکلات بیشتری نیز در این دو حوزه رخ داد.

حالا که دولت چهاردهم روی کار آمده، دوباره صحبت از تفکیک این وزارتخانه ها می شود. نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس می گوید که در دولت سیزدهم نیز طرح تفکیک این دو وزارتخانه مطرح بوده و مجلس نیز آن را در دستور کار خود قرار داده است اما انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری باعث شد که این طرح به دولت بعد منتقل شود.

این نماینده مجلس تاکید کرد که در خصوص این موضوع، رئیس جمهور و وزیر جدید راه و شهرسازی وعده هایی داده اند و در نهایت، طرح بررسی تفکیک این دو وزارتخانه، اکنون در کمیسیون عمران مجلس قرار گرفته است.

در این میان، مخالفان و موافقان این تفکیک، حرف و نظرات خاص خود را دارند. مثلاً منصور غیبی، یکی از موافقان طرح تفکیک وزارتخانه ها، می گوید که حوزه مسکن باید جدا شود، حتی اگر وزیر مربوطه کاملاً متخصص و توانمند باشد. علاوه بر این، موضوعاتی مثل راه، گمرکات و دیگر وظایف راه و شهرسازی، خود به سازمانی عریض و طویل نیاز دارد تا بتواند این مسائل را مدیریت کنند.

در حال حاضر، مسائل مربوط به حوزه مسکن با موضوعات راه و ترابری قاطی شده و به هیچ یک از این دو حوزه، رسیدگی کافی نمی شود.

منصور غیبی در ادامه خاطرنشان ساخت که وزارت مسکن نیاز به عملکرد مستقل دارد تا بتواند نیاز به مسکن را برطرف کرده و کسری موجود در این حوزه را پوشش دهد. وزیر مسکن باید کارشناسی باشد که دغدغه های مربوطه را به خوبی درک کرده و بتواند از عهده ی مدیریت فضا برآید.

این کارشناس مسکن در ادامه اعلام کرد: اگر وزیر مسکن بتواند به شکل مستقل عمل کند، علاوه بر پوشش کسری های موجود، می تواند معماری ایرانی- اسلامی را نیز در شأن کشور پیش ببرد و شهرها را از ساخت و سازهای قوطی کبریت‌وار برهاند.

بر اساس گفته های ایشان، در حال حاضر تمام اقداماتی که در حوزه مسکن سازی انجام می شود، در واقع کاملاً پراکنده هستند و به همین دلیل، نتیجه خاصی از آن ها حاصل نمی شود. تفکیک وزارتخانه ها می تواند به کسب نتایج بهتر بیانجامد.

البته این موضوع، مخالفانی هم دارد که استدلال های خاص خود را دارند. فردین یزدانی، یکی دیگر از کارشناس های حوزه مسکن می گوید که گرچه از ابتدا با ادغام این وزارتخانه ها مخالف بوده اما جداسازی و تفکیک آن ها هم، دردی را مداوا نخواهد کرد.

این کارشناس مسکن می گوید که دلیل اصلی ادغام این دو وزارتخانه در ابتدای دهه ۹۰ این بود که برخی از موافقان این طرح، وزارت زیرساخت های ژاپن را به عنوان نمونه مطرح می کردند اما مقایسه ایران و ژاپن از همان اول هم اشتباه بود، چرا که مختصات و ویژگی های این دو کشور کاملاً با هم مخالف است.

حالا که با وجود تمام اما و اگرها، این دو وزارتخانه بیش از ۱۲ سال است که ادغام شده اند، جداسازی آن ها بی فایده خواهد بود و یک مشکل دیگر نیز برای هر دو حوزه به وجود می آورد. علاوه بر این، مراحل بوروکراتیک با دو وزیر، می تواند به هزینه تراشی فراوان منجر شود.

تا زمانی که دو وزارتخانه بخواهند به سردرگمی خود فائق آیند و جا بیفتند، مدت زمان زیادی طول خواهد کشید و هزینه های زیادی صرف می شود. به همین دلیل است که در شرایط فعلی، ایده جداسازی وزارتخانه ها چندان جالب نیست.

گودرزی، یکی دیگر از کارشناسان حوزه مسکن نیز که مخالف جداسازی وزارتخانه هاست، می گوید که مشکل اصلی به کارایی وزارتخانه ها برمی گردد. زمانی که مدیران و مسئولین یک وزارتخانه نخواهند کاری را انجام دهند، تفکیک شدن یا نشدن آن ها، نمی تواند اثری در تصمیم گیری شان داشته باشد.

مثلاً در دولت های قبلی شاهد بوده ایم که مسئولین و مدیران، تمایلی به حل چالش مسکن نداشتند. در دولت سیزدهم گام های مثبتی برای حل این معضل برداشته شد و حالا امید می رود که همین روند ادامه پیدا کند.

بنابراین نباید تصور کرد که مشکل از ساختار وزارتخانه هاست که معضلات مسکن حل نشده! بلکه ریشه اصلی مشکلات در سیاست های غلط و عدم تمایل برخی از مدیران به تغییر و تحول در این عرصه است.