این مقاله به بررسی و مقایسه دو سیستم رایج اطفا حریق، یعنی سیستمهای آبی و گازی میپردازد. هر دو سیستم با مکانیزمهای متفاوتی عمل میکنند و برای کاربردهای مختلفی مناسب هستند.
به گزارش اخبار ساختمان،سیستمهای اطفا حریق به عنوان یکی از ارکان اصلی ایمنی ساختمانها، نقش حیاتی در جلوگیری از گسترش حریق و کاهش خسارات جانی و مالی ایفا میکنند. با توجه به تنوع بالای این سیستمها، انتخاب نوع مناسب آن برای هر ساختمان، چالشی مهم برای طراحان و مالکان است. در میان انواع مختلف سیستم اطفا حریق، سیستمهای آبی و گازی به دلیل کارایی و کاربرد گسترده خود، از اهمیت ویژهای برخوردارند. در این مقاله، به مقایسه عملکرد این دو سیستم پرداخته و مزایا، معایب و کاربردهای هر یک را بررسی خواهیم کرد تا بتوان بهترین گزینه را برای شرایط مختلف انتخاب نمود.
سیستم اطفا حریق آبی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است ؟
سیستم اطفا حریق آبی یکی از قدیمیترین و رایجترین روشها برای مهار آتش است. این سیستمها از آب به عنوان ماده اصلی اطفا حریق استفاده میکنند که به روشهای مختلفی برای مهار آتش به کار گرفته میشود.
سیستمهای آبی با تشخیص حرارت یا دود، به طور خودکار یا دستی فعال شده و آب را به سمت کانون آتش پاشش میکنند. آب با کاهش دمای آتش، قطع کردن زنجیره واکنشهای شیمیایی و رقیق کردن اکسیژن، باعث خاموش شدن آتش میشود.
سیستمهای آبی در طیف گستردهای از ساختمانها و صنایع، از جمله ساختمانهای مسکونی، ساختمانهای تجاری، کارخانهها، انبارها، مراکز خرید قابل استفاده هستند.
انواع سیستمهای اطفا حریق آبی
سیستمهای آبی به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
-
سیستمهای اسپرینکلر: این سیستمها پرکاربردترین نوع سیستمهای آبی هستند. در این سیستمها، نازلهایی به نام اسپرینکلر در سقف یا دیوارها نصب میشوند که با افزایش دما، فعال شده و آب را به صورت پاشش ریز پخش میکنند.
-
سیستمهای آب پاش: در این سیستمها، آب از طریق لولههای ثابت و نازلهای بزرگتر به سمت آتش هدایت میشود. این سیستمها معمولاً برای فضاهای بزرگ و صنعتی استفاده میشوند.
مزایای سیستمهای اطفا حریق آبی
-
هزینه پایین: آب به عنوان ماده اطفا حریق، ارزان و در دسترس است.
-
کارایی بالا: آب به طور موثر دمای آتش را کاهش داده و زنجیره واکنشهای شیمیایی را قطع میکند.
-
ایمنی بالا: آب مادهای غیر سمی و سازگار با محیط زیست است.
-
سادگی نگهداری: سیستمهای آبی به نگهداری پیچیدهای نیاز ندارند.
معایب سیستمهای اطفا حریق آبی
-
آسیب به تجهیزات: آب میتواند به تجهیزات الکترونیکی و برخی از مواد آسیب برساند.
-
محدودیت در برخی فضاها: در فضاهایی که تجهیزات حساس به آب وجود دارد، نمیتوان از سیستمهای آبی استفاده کرد.
-
نیاز به فشار آب کافی: عملکرد صحیح سیستمهای آبی به فشار آب کافی نیاز دارد.
سیستمهای اطفا حریق آبی به دلیل مزایایی همچون هزینه پایین، کارایی بالا و ایمنی، یکی از محبوبترین گزینهها برای مهار آتش هستند. با این حال، محدودیتهایی نیز در استفاده از این سیستمها وجود دارد که باید در هنگام انتخاب سیستم مناسب در نظر گرفته شوند. توجه داشته باشید که طراحی و نصب سیستمهای آبی باید توسط افراد متخصص و با رعایت استانداردهای ایمنی انجام شود.
سیستم اطفا حریق گازی چیست و عملکرد آن چگونه است ؟
در سیستم اطفا حریق گازی، به جای آب از گازهای خاصی برای خاموش کردن آتش استفاده میشود. سیستمهای گازی با تشخیص حریق، به طور خودکار گاز اطفا حریق را به محیط منتشر میکنند. این گازها با کاهش غلظت اکسیژن، کاهش دمای آتش و یا ایجاد یک لایه محافظتی بر روی سطح مواد قابل احتراق، باعث خاموش شدن آتش میشوند.
انواع گازهای اطفا حریق
گازهای مختلفی برای اطفا حریق استفاده میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. برخی از مهمترین انواع گازهای اطفا حریق عبارتند از:
-
گازهای بیاثر: گازهایی مانند آرگون، نیتروژن و کربن دیاکسید با کاهش غلظت اکسیژن در محیط، باعث خفگی آتش میشوند.
-
گازهای هالوکربن: گازهایی مانند FM-200 و Novec 1230 با جذب حرارت و ایجاد یک لایه محافظتی بر روی سطح مواد قابل احتراق، آتش را خاموش میکنند.
-
گازهای پاک: گازهایی مانند آرگون و نیتروژن که هیچ اثر مخربی بر روی لایه اوزون و محیط زیست ندارند.
مزایای سیستمهای اطفا حریق گازی
-
سرعت عمل بالا: گازها به سرعت در محیط پخش شده و آتش را مهار میکنند.
-
بدون آسیب به تجهیزات: گازهای اطفا حریق به تجهیزات الکترونیکی و مواد حساس به آب آسیبی نمیرسانند.
-
مناسب برای فضاهای حساس: این سیستمها برای فضاهایی مانند اتاقهای سرور، موزهها و کتابخانهها که تجهیزات حساس در آنها وجود دارد، بسیار مناسب هستند.
-
تمیزی و عدم ایجاد آلودگی: پس از اطفا حریق، نیازی به تمیزکاری محیط نیست.
معایب سیستمهای اطفا حریق گازی
-
هزینه بالا: گازهای اطفا حریق و تجهیزات مربوطه نسبت به سیستمهای آبی گرانتر هستند.
-
نیاز به سیستم تهویه: پس از اطفا حریق، نیاز به تهویه محیط برای خارج کردن گازهای اطفا حریق وجود دارد.
-
محدودیت در استفاده: برخی از گازهای اطفا حریق برای استفاده در فضاهایی که افراد در آن حضور دارند، محدودیت دارند.
کاربردهای سیستمهای اطفا حریق گازی
سیستمهای گازی در مکانهایی که تجهیزات حساس، مواد قابل اشتعال و یا افراد حضور ندارند، به طور گسترده استفاده میشوند. برخی از کاربردهای این سیستمها عبارتند از: اتاقهای سرور، اتاقهای برق، موزهها، کتابخانهها، آزمایشگاهها، صنایع الکترونیک، صنایع هوافضا
سیستمهای اطفا حریق گازی با مزایای فراوان خود، جایگزین مناسبی برای سیستمهای آبی در بسیاری از موارد هستند. انتخاب نوع گاز اطفا حریق و طراحی سیستم مناسب، به عوامل مختلفی مانند نوع تجهیزات، اندازه فضا و میزان ریسک آتشسوزی بستگی دارد.
مقایسه سیستم های اطفا حریق آبی و سیستم های اطفا حریق گازی
سیستمهای اطفا حریق آبی برای فضاهای بزرگ و عمومی مناسبتر هستند، هزینه کمتری دارند اما ممکن است به تجهیزات به خصوص تجهیزات الکترونیکی آسیب برسانند. در مقابل، سیستمهای اطفا حریق گازی برای فضاهایی که تجهیزات حساس وجود دارد و سرعت عمل بالا مورد نیاز است، مناسبتر هستند اما هزینه بیشتری دارند. در اینجا ویژگی های این دو نوع سیستم در یک جدول خلاصه شده اند:
سیستم اطفا حریق آبی |
سیستم اطفا حریق گازی |
ویژگی |
خنکسازی آتش، قطع زنجیره احتراق، رقیق کردن اکسیژن |
کاهش غلظت اکسیژن، کاهش دمای آتش، ایجاد لایه محافظ |
اصل عملکرد |
آب |
گازهای مختلف مانند CO2، FM-200، Novec 1230 |
ماده اطفا حریق |
متوسط |
بسیار بالا |
سرعت عمل |
ممکن است به تجهیزات الکترونیکی و برخی مواد آسیب برساند |
معمولاً به تجهیزات آسیبی نمیرساند |
آسیب به تجهیزات |
در فضاهایی که تجهیزات حساس به آب وجود دارد قابل استفاده نیست |
در فضاهایی که افراد حضور دارند، با محدودیتهایی همراه است |
محدودیت در استفاده |
پایین |
بالا |
هزینه |
آسانتر |
پیچیدهتر |
نگهداری |
سازگار با محیط زیست |
برخی گازها سازگار با محیط زیست هستند، برخی دیگر ممکن است اثرات مخرب داشته باشند |
سازگاری با محیط زیست |
ساختمانهای مسکونی، تجاری، صنعتی |
اتاقهای سرور، موزهها، کتابخانهها، صنایع الکترونیک |
کاربرد |
ممکن است نیاز به تمیزکاری باشد |
نیازی به تمیزکاری نیست |
تمیزکاری پس از اطفا حریق |
سخن پایانی
سیستمهای اطفا حریق آبی و گازی هر دو نقش مهمی در ایمنی ساختمانها ایفا میکنند. انتخاب بین این دو سیستم، به عوامل مختلفی از جمله نوع ساختمان، تجهیزات موجود، میزان ریسک آتشسوزی و بودجه بستگی دارد. در حالی که سیستمهای آبی به دلیل هزینه پایین و کارایی بالا محبوب هستند، سیستمهای گازی برای فضاهای حساس و تجهیزات ارزشمند گزینه بهتری هستند. برای انتخاب بهترین سیستم، لازم است با توجه به استانداردهای ملی و بینالمللی و با مشورت با متخصصین شرکت آتشنشانی دومان، ارزیابی دقیقی انجام شود. به یاد داشته باشید که هر سیستمی نیاز به نگهداری و بازرسی دورهای دارد تا در زمان بروز حریق، عملکرد مطلوبی داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر به آدرس https://tihdoman.com/ مراجعه نمایید.
source