بازار مسکن ایران، با چالش‌های ساختاری و اقتصادی روبه‌رو است که خرید خانه را به رؤیایی دوردست تبدیل کرده است. افزایش قیمت مسکن، تورم مصالح ساختمانی و کاهش ساخت‌وساز، این حوزه را به یکی از بحرانی‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور تبدیل کرده‌اند. سیدمحمد مرتضوی، رئیس انجمن انبوه‌سازان استان گلستان، تصویر واقع‌گرایانه‌ای از این بحران ارائه داده و تأکید کرده است که تورم ۴۰ درصدی و سیاست‌های ناکارآمد، انگیزه ساخت مسکن را به‌شدت کاهش داده‌اند.
شکاف عمیق میان خریداران و سازندگان
مرتضوی با اشاره به شرایط فعلی بازار مسکن اظهار داشت که معاملات مسکن تقریباً متوقف شده و قیمت تمام‌شده واحدهای مسکونی و تجاری بسیار بالاست. او این شرایط را نتیجه افزایش شدید قیمت نهاده‌های ساختمانی مانند سیمان، بتن و میلگرد، و همچنین تورم در بخش صدور مجوزها و هزینه‌های شهرداری دانست.
وی افزود: «شکاف بین خریداران و فروشندگان به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است و این وضعیت، شرایط مطلوبی برای بازار معاملات مسکن ایجاد نمی‌کند.»
تورم؛ عامل اصلی کاهش ساخت‌وساز
به گفته مرتضوی، تورم پی‌درپی در سال‌های اخیر موجب افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز شده و جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار مسکن را به‌شدت کاهش داده است. او توضیح داد: «بانک‌ها همکاری لازم را برای تأمین مالی پروژه‌های ساختمانی ندارند و تسهیلات مسکن به میزان کافی در اختیار سازندگان قرار نمی‌گیرد. این عوامل باعث شده‌اند که تعداد پروانه‌های ساخت‌وساز هرساله کاهش یابد و انگیزه سازندگان برای ورود به بازار مسکن کمتر شود.»
وعده‌های محقق‌نشده دولت در تولید مسکن
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان گلستان به وعده دولت سیزدهم برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی اشاره کرد و گفت: «تا کنون تنها ۲۰ هزار واحد آماده شده است و کمتر از ۱۰ درصد از این وعده در دست ساخت است. این آمار نشان می‌دهد که دولت در حوزه تولید مسکن با بن‌بست روبه‌رو شده است.»
او تأکید کرد که دولت باید نقش بیشتری به بخش خصوصی بدهد و سیاست‌های حمایتی خود را برای متقاضیان مسکن بهبود بخشد. به گفته او، الگوهای قبلی کاهش قیمت زمین دیگر کارآمد نیستند و تسهیلات مسکن باید از نظر کمی و کیفی بازبینی شوند.
بحران استطاعت مالی خریداران
مرتضوی با اشاره به توان محدود مالی مردم، اظهار داشت: «درآمدهای کنونی با اقساط تسهیلات مسکن تناسب ندارند. برای مثال، در تهران متوسط قیمت یک واحد مسکونی ۸۰ متری حدود ۶ میلیارد تومان است، اما وام‌های ۵۰۰ یا ۸۰۰ میلیون تومانی نمی‌توانند کمکی به خریداران کنند.»
وی تأکید کرد که سیاست‌گذاران باید تسهیلات مسکن را به‌گونه‌ای طراحی کنند که از نظر کمیت و کیفیت، پاسخگوی نیاز خریداران باشد.
مدت‌زمان انتظار برای خانه‌دار شدن؛ یک قرن!
مرتضوی هشدار داد که با شرایط فعلی، خانواده‌ها باید حداقل ۱۰۰ سال پس‌انداز کنند تا بتوانند خانه‌ای خریداری کنند. این مدت‌زمان، بسیار فراتر از استانداردهای جهانی است که بازه‌ای ۳۰ ساله را برای پس‌انداز خرید مسکن تعیین کرده‌اند.
کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در مسکن
تورم ۴۰ درصدی و هزینه‌های بالای ساخت‌وساز، جذابیت سرمایه‌گذاری در مسکن را به‌شدت کاهش داده است. مرتضوی توضیح داد: «انبوه‌سازان با افزایش ریسک در بازار مسکن روبه‌رو هستند و سرمایه‌گذاری در این حوزه، دیگر صرفه اقتصادی ندارد.»
راه‌حل بحران مسکن
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان گلستان تأکید کرد که برای حل بحران مسکن، باید سیاست‌های راهبردی تغییر کنند. او گفت: «دولت باید با حمایت از متقاضیان و سازندگان، شرایطی را ایجاد کند که سرمایه‌گذاران بار دیگر به بازار مسکن بازگردند. بدون تغییرات جدی در سیاست‌های موجود، سال آینده نیز شرایط بهتری از امسال نخواهیم داشت.»
نتیجه‌گیری
بحران مسکن در ایران، نتیجه تورم‌های مداوم، ناکارآمدی سیاست‌های حمایتی و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت است. اصلاح سیاست‌های تسهیلاتی، تقویت نقش بخش خصوصی و بازنگری در قوانین تولید مسکن، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به کاهش این بحران کمک کنند. اما بدون این اصلاحات، شرایط پیچیده‌تر شده و رؤیای خانه‌دار شدن برای بسیاری از خانواده‌ها، همچنان دور از دسترس باقی خواهد ماند.
source