بازار مسکن ایران در سالهای اخیر با رکود عمیقی روبهرو بوده است. مهدی کرباسیان، عضو هیاتمدیره اتحادیه مشاوران املاک، این رکود را نتیجه عوامل متعددی همچون دخالتهای مستقیم دولت در حوزه مسکن و کاهش قدرت خرید مردم دانسته و تاکید کرده است که بدون حمایت موثر و فراهم کردن شرایط برای بخش خصوصی، خروج از این وضعیت امکانپذیر نخواهد بود.
وی با اشاره به وعده دولت مبنی بر ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال گفت: «با وجود این وعدهها، طی سه سال گذشته، تنها حدود ۲۰۰ هزار واحد در سال ساخته شده است.» کرباسیان این آمار را نشاندهنده عدم تحقق اهداف کلان در حوزه مسکن دانست و افزود: «باید از ظرفیتهای بخش خصوصی برای رفع این بحران بهره برد.»
عضو هیات مدیره اتحادیه مشاوران املاک همچنین به مشکلات گسترده مشاوران املاک پرداخت و گفت: «افزایش هزینهها، اجاره مغازهها و نبود حمایت کافی باعث تعطیلی بسیاری از دفاتر املاک و ابطال جوازهای فعالیت شده است.» به گفته او، نبود برنامهریزی دقیق برای مشارکت مشاوران املاک در مسیر توسعه بازار مسکن، یکی دیگر از عواملی است که به رکود دامن زده است.
این کارشناس بازار مسکن همچنین به افزایش قیمت ارز، طلا و نهادههای ساختمانی اشاره کرد و افزود: «این افزایشها تاثیر مستقیمی بر بازار مسکن گذاشته، اما رکود موجود باعث شده تا قیمتها بهصورت نسبی ثابت بمانند. در عین حال، خریداران بهدلیل شرایط کنونی وارد بازار شدهاند، اما فروشندگان بهدلیل نگرانی از آینده، از فروش امتناع میکنند.»
وی خواستار فراهم کردن زیرساختها برای تسهیل فعالیت بخش خصوصی و رفع موانع ساخت و ساز شد و تاکید کرد که تحقق نیازهای روزافزون بازار مسکن، مستلزم برنامهریزی دقیق و اقدامات عملی است.
از نگاه «صما»، بازار مسکن ایران در نقطهای حساس قرار گرفته است. کاهش ساخت و ساز، رکود شدید و چالشهای اقتصادی، فعالان این صنعت را با پرسشهای اساسی روبهرو کرده است. «صما» بهعنوان رسانهای تخصصی در صنعت ساختمان، بر این باور است که حل مشکلات کنونی، مستلزم نگاهی جامع و همکاری همهجانبه میان دولت، بخش خصوصی و فعالان این حوزه است.
حال چند سوال مطرح میشود: چگونه میتوان نقش بخش خصوصی را در توسعه بازار مسکن پر رنگتر کرد؟ این پرسش کلیدی باید محور برنامهریزیهای آینده باشد؛ نبود حمایت کافی از سرمایهگذاران و تولیدکنندگان مسکن، به تعطیلی پروژههای عمرانی و کاهش عرضه واحدهای مسکونی انجامیده است. از سوی دیگر، چگونه میتوان انگیزه فروشندگان را برای بازگشت به بازار افزایش داد؟ ترس از نوسانات اقتصادی و آینده نامطمئن، موجب کاهش معاملات در این حوزه شده است.
آیا امکان ایجاد تعادل میان حمایت از تولیدکنندگان مسکن و تسهیل شرایط برای خریداران وجود دارد؟ واقعیت این است که بدون مشارکت بخش خصوصی و مشاوران املاک، تحقق این هدف دشوار خواهد بود. مشاوران املاک بهعنوان یکی از بازیگران اصلی بازار، نیازمند بازتعریف نقش خود و حمایتهای عملیاتی هستند تا بتوانند بهطور موثر در رونق بازار مشارکت کنند.
شاید باید نگاه جامعی به زنجیره مسکن داشت؛ از تولید مصالح ساختمانی گرفته تا عرضه واحدهای مسکونی. تنها با این رویکرد میتوان مسیری پایدار برای عبور از بحران مسکن ترسیم کرد.