به گزارش ساختمان آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، معضل فرونشست زمین یکی از بزرگترین آسیب های زیست محیطی به شمار می رود که در شرایط کنونی باعث ایجاد مشکلات زیادی برای زندگی بسیاری از مردم در شهر‌های مختلف شده به طوری که در برخی از شهرها زمینه ساز کوچ مردم از آن منطقه شده است.

به تازگی آمار‌های مختلفی از فرونشست زمین در شهر‌های مختلف به گوش می رسد که همین امر خود یک زنگ خطری برای شهر‌های مختلف به شمار می رود که باعث شده بسیاری از مردم در شهر‌های مختلف را نگران کند. به طوری که مار و جزئیات تازه ای از وضعیت فرونشست در دشت ها و مناطق دیگر ایران منتشر شده که نگران کننده است. کاهش چشم گیر بارندگی در شهر‌های مختلف و از سوی دیگر مصرف بی رویه آب های زیر زمینی باعث شده که سریال فرونشست ها در مناطق و شهر‌های مختلف همچنان ادامه داشته باشد. به طوری که طبق آخرین آمار‌های اعلام شده از سوی عیسی بزرگ زاده سخنگوی صنعت آب کشور اکنون ۴۲۲ دشت کشور به دلیل برداشت های بی‌رویه در فهرست ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار گرفته و ۳۵۹ دشت نیز در خطر فرونشست قراردارند.

۳۶۰ منطقه در کشور دچار فرونشست شده است

بر اساس این گزارش آمار‌ها نشان می دهند مساحتی معادل پنج درصد از خاک ایران (حدود ۸۰ هزار کیلومتر مربع) با ۳۶۰ منطقه دچار فرونشست است. نتایج یک تحقیق جدید نشان می دهد که ایران، دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است! اتحادیه اروپا چهار میلیمتر فرونشست زمین در سال را طبیعی اعلام کرده است؛ اما میانگین فرونشست در ایران ۱۵ برابر نرخ اعلام شده از سوی اتحادیه اروپا است. این فرونشست، در برخی از دشت ها حتی به ۳۶ سانتیمتر رسیده است. با مقایسه این آمار‌ها به عمق فاجعه فرونشست زمین در ایران پی می بریم؛ فاجعه ای که از دهه ۸۰ آغاز شد.

۱۴۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب زیرزمینی کشور از دست رفته است

علی بیت اللهی رئیس بخش زلزله نگاری مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از استان های کشور به دلیل کمبود بارش و افزایش اضافه برداشت درگیر معضل فرو نشست شده اند، گفت: در صورتی که دولت مانع اضافه برداشت از آب های زیر زمینی نشود در آینده بسیاری از شهر‌های شمالی هم درگیر این معضل خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه تاکنون نزدیک به ۱۴۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب زیرزمینی کشور از دست رفته است، افزود: کاهش سطح آب زیرزمینی باعث فشرده شدن لایه های خاک و نشست زمین شده است، این مسئله به دلیل افزایش تعداد چاه های آب، که تعداد آنها به حدود یک میلیون حلقه برآورد می شود، تشدید شده است.

رئیس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به گستردگی بحران فرونشست زمین، گفت: بر اساس داده های پردازش شده، تمامی استان های کشور با این بحران روبه‌رو هستند. بیشترین وسعت فرونشست در استان کرمان گزارش شده است و استان های البرز، تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و حتی استان های پربارشی مانند گلستان و مازندران نیز از این پدیده در امان نبودند، تنها استان گیلان شدت کمتری از فرونشست را تجربه کرده است.

بیت‌اللهی توضیح داد: بیش از ۴۰۰ شهر ایران، از جمله کلانشهر‌هایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز، در پهنه های پرخطر فرونشست زمین قرار دارند، همچنین علاوه بر این، خطوط جاده ای و ریلی، خطوط انتقال نفت و گاز، شریان های حیاتی برق و همچنین آثار تاریخی و فرهنگی کشور نیز در معرض آسیب جدی هستند.

دولت با اجرای طرح های آبخیزداری می تواند فرونشست را به صفر برساند

همچنین سلطانی کارشناس مسکن با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از مناطق و شهر‌های کشور به پدیده فرونشت مبتلا شده اند، گفت: در شرایط کنونی دولت باید راهکار‌های را برای این معضل در دستور کار خود قرار دهد که یکی از این راهکار اجرای طرح آبخیزداری است که در صورت اجرای کامل آن ما شاهد بهبود و روند کاهشی فرونشست خواهیم بود.

وی ادامه داد: اصلاح روش های آبیاری و همچنین استفاده از تکنیک های مدرن برای کاهش هدر رفت آب، مدیریت کشت محصولات کشاورزی از جمله جایگزینی محصولات پرآب‌بر با محصولات کم‌آب‌بر، هدایت آب بارندگی ها به لایه های زیرزمینی در فصول غیر کشاورزی و جلوگیری از برداشت غیرقانونی آب زیرزمینی. جلوگیری از احداث صنایع پرمصرف در مناطق کم آب از مهم ترین راهکار‌ها در حوزه جلوگیری از افزایش فرونشست های زمین است.

سلطانی با اشاره به اینکه بحران فرونشست زمین در ایران با عزم و مدیریت جدی قابل کنترل است، کشور‌های دیگری که با این مشکل روبه‌رو بودند، توانسته اند نرخ فرونشست زمین را به صفر برسانند، گفت: اجرای سیاست های مؤثر در زمینه کاهش مصرف آب و نظارت بر برداشت ها، می تواند ایران را نیز از این بحران نجات دهد؛ با این حال، نبود اقدامات ملموس و پیگیری های مسئولانه، این پدیده را به یکی از چالش های مداوم و نگران کننده کشور تبدیل کرده است.

بر اساس این گزارش بر اساس برخی پژوهش ها، کرمان با بیشتر از ۳۰ سانتیمتر فرونشست در سال، در رتبه نخست این پدیده در کشور قرار دارد. نام خراسان رضوی، فارس و اصفهان نیز در میان ۱۵ استان اول درگیر با فرونشست دیده می شود؛ به گونه ای که اولی با حدود ۲۳ سانتیمتر فرونشست در سال، پنجمین استان درگیر با این پدیده در کشور است. بیشترین وسعت پهنه های فرونشستی در استان های خراسان رضوی، فارس، کرمان، اصفهان و تهران قرار دارد.