در نشستی تخصصی با حضور فعالان بخش خصوصی، انبوه‌سازان، مشاوران و مسئولان ارشد شرکت عمران شهرهای جدید، مسیر کلی شهرک‌سازی و نظام مدیریتی حاکم بر آن مورد بررسی قرار گرفت.
بازخوانی ریشه‌ها و تحول‌های قانونی
مهدی امیدی، معاون توسعه مسکن و شهرسازی شرکت عمران شهرهای جدید، در این نشست به سیر تاریخی شهرک‌سازی در ایران اشاره کرد و گفت: ایده احداث شهرک‌ها برای نخستین بار در سال ۱۳۵۳ در فضای رسمی کشور مطرح شد. تصویب آیین‌نامه استفاده از اراضی خارج محدوده شهرها در سال ۱۳۵۵ نیز زمینه قانونی‌سازی این فعالیت‌ها را فراهم کرد.
وی با یادآوری تجارب اولیه ساخت شهرک‌ها در مناطق ساحلی شمال کشور و حاشیه پایتخت افزود: بازنگری جدی در رویکردها از سال ۱۳۹۹ آغاز شد و با تدوین دستورالعمل‌هایی جامع، به ویژه همزمان با آغاز طرح نهضت ملی مسکن، امکان حضور دولت در ساخت شهرک‌های جدید نیز فراهم شد.
شهرک چیست؟ نگاهی فراتر از سکونت
امیدی در تعریف ماهیت شهرک‌ها گفت: یک شهرک، تنها مجموعه‌ای از واحدهای مسکونی نیست، بلکه محیطی ترکیبی از فضاهای سکونتی، خدماتی، و فعالیتی است که در محدوده‌ای مشخص و خارج از مرزهای رسمی شهرها شکل می‌گیرد. این ساختار، بر اساس طرح‌های مصوب و مجوزهای قانونی، با هدف تامین اقامت دائم یا موقت، توسعه خدمات تخصصی یا حتی تولیدی ایجاد می‌شود و زیر نظر هیات امنا مدیریت می‌گردد.
نقش و ماموریت ستاد مدیریت شهرک‌سازی
این مقام مسئول در تشریح هدف تشکیل ستاد مدیریت شهرک سازی در کشور بیان کرد: این ستاد به منظور تنسیق، تشویق و ترویج شهرک سازی و استفاده از ظرفیت و امکانات سرزمینی برای دستیابی به اهداف و سیاست های دولت و ایجاد محیط زیست بهتر، تامین مسکن و به طور کلی ساماندهی امر شهرک سازی از یک سو و مدیریت و راهبری مناسب آن از سوی دیگر با مدیریت شرکت مادرتخصصی عمران شهرهای جدید تشکیل و به امور مربوط به شهرک سازی در کشور رسیدگی می کند.
امیدی اموری ازجمله بررسی و تصویب طرح آماده سازی و طراحی شهری شهرک، موافقت با صدور پروانه تاسیس و پروانه بهره برداری شهرک، بررسی و تصویب دستورالعمل‌ها و شیوه نامه‌ها و سایر موارد مورد نیاز در چارچوب مقررات مصوب، رسیدگی به تخلفات مربوط به اجرای تعهدات شهرک ساز، نظارت و تطبیق شهرک ها، مراکز و مجتمع‌ها، پیشنهاد سیاست‌های تشویق و ترویج شهرک‌سازی در کشور را به عنوان اهم وظایف و اختیارات ستاد مدیریت شهرک سازی در کشور اعلام کرد و افزود: برای اجرای دستورالعمل‌های ترویج شهرک‌سازی، شیوه‌نامه‌های متعددی تنظیم و به تصویب رسیده است که شیوه‌نامه نحوه محاسبه و اخذ بهای خدمات صدور پروانه ساختمانی در شهرک و هزینه‌کرد آن، محاسبه حق‌النظاره عملیات اجرایی شهرک سازی، شیوه نامه صدور و تمدید پروانه ساختمانی و دستورالعمل اجرایی کمیسیون ماده (۹۹) برای شهرک‌ها و شهرهای جدید از جمله آن به شمار می‌رود.
از مکان‌یابی تا بهره‌برداری و ضرورت استعلام‌های قانونی برای ثبت پروژه
وی در تشریح فرآیند کلی شهرک‌سازی بیان کرد: سازندگان باید پس از شناسایی و مکان‌یابی نواحی مناسب برای ساخت شهرک، ضمن برنامه‌ریزی، طراحی و انتقال مالکیت اراضی باید نسبت به اخذ پروانه تاسیس و شروع عملیات اجرایی و همچنین پروانه بهره‌برداری، واگذاری و استقرار مدیریت شهرک اقدام کنند.
طبق گزارش ارائه شده در این نشست طرح توجیهی شهرک، نقشه ثبتی زمین با مختصات UTM، ارائه موافقت قطعی یا مشروط به تصویب طرح شهرک در شورای عالی، ارائه مستندات نوعیت زمین مورد نظر، مستندات لازم برای اثبات صلاحیت اجرایی و توان مالی متقاضی، موافقت اصولی دستگاه ذیربط برای شهرک تخصصی، اقرارنامه از سوی متقاضی مبنی بر پذیرش مسئولیت و هزینه‌های مربوطه به عنوان مدارک اولیه مورد نیاز برای ثبت درخواست شهرک سازی محسوب می‌شوند.
گفتنی است استعلام از شرکت‌های سهامی آب و برق، اداره کل محیط زیست استان، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و سایر موافقت‌های لازم برای وفق مقررات موضوعی مانند حریم جاده، خطوط انتقال انرژی و… برای ثبت درخواست ضروری خواهد بود.