به گزارش ایسنا، لقمه حلال همیشه مهم‌ترین و باارزش‌ترین ویژگی فرهنگ کار در بین ما مسلمانان بوده است. لقمه حلال در کیش ما به دنبال خود برکت می‌آورد. لقمه حلال فرزند نیک به ما هدیه می‌دهد. این نوع نگاهِ بخصوص، که امروزه در نسل جدید در حال دگرگونی‌ست، باعث می‌شد، نان‌آور خانواده، کار را به مثابه عبادت بداند ازاینرو نمود این تلقی در زندگی به غایت با امید و خوشبختی همراه بود که البته همچنان در بین قشر عظیمی از جامعه ایران اسلامی جاریست.

درست کارکردن، رعایت وجدان و تعهد کاری و به نوعی فرهنگ کار در کشور ما از جمله مفاهیمی است که امروزه شاید توجه زیادی به آن نمی‌شود. نگاه به کار اغلب سازنده نیست چرا که هیچ گونه ارزش افزوده‌ای ایجاد نمی‌کند و بسیاری به صورت روزمره فقط آن را انجام می‌دهند.  البته نمی‌توان این قضیه را به همه افراد تعمیم داد اما آنچه که از سوی اکثریت افراد در مشاغل و  مراکز مختلف شغلی می‌بینیم گویای این است که دیدگاه غالب امروزی درباره شغل فقط حضور در محل کار و گذران وقت است تا زمانی که ساعات کاری‌شان تمام شود بدون این که راندمان بالایی داشته باشند، موضوعی که بیشتر در مراکز و سازمان‌های دولتی بسیار به چشم می‌آید.

افرادی که تا زمانی که مدیر یا کارفرما در کنار یا بالای سرشان است خود را چنان مشغول کار نشان می‌دهند که انگار کوهی از کارها بر روی دوش آن هاست اما به محض خروج مدیر یا مسئول مربوطه به راحتی وظیفه خود را فراموش می‌کنند و مشغول کارهای شخصی خود می‌شوند و این همان حلقه‌ مفقوده نگاه درستِ سنتی به معنویت کارو  لقمه حلال است که مواهب فردی و اجتماعی فراوان دارد.

حال برخلاف آنچه که ما در کشور خود می‌بینیم، فرهنگ کار در کشورهای توسعه یافته بسیار متفاوت است چراکه آنجا عموما معنویت و فرهنگ کار به معنای قداست و حرمت و تلقی ما وجود ندارد و بیشتر فضای کاری برگرفته از نگاهی پراگماتیسمی(عمل‌گرایانه) است. افراد به شدت نسبت به کار خود مقید هستند و تمام تلاش خود را برای انجام آن انجام می‌دهند چون هم قانون به شدت با اهمال و کم‌کاری برخورد می‌کند هم فرد به تدریج در آن جامعه صنعتی در کار متمرکز نهادینه شده است.

مفهموم فرهنگ کار

اصطلاح فرهنگ کار از دو واژه فرهنگ و کار تشکیل شده است. اگر بخواهیم معانی آنها را در کنار هم قرار دهیم یعنی فرهنگ را با معنی مجموعه ارزش‌ها، باورها و دانش‌های مشترک و پذیرفته شده یک گروه و کار را فعالیت‌ اقتصادی منتهی به ارزش افزوده در نظر بگیریم می‌توان فرهنگ کار را با ترکیب این دو تعریف این گونه بیان کرد: مجموعه ارزش‌ها، باورها و دانش‌های مشترک و پذیرفته شده یک گروه کاری در انجام فعالیت‌های معطوف به تولید و یا ایجاد ارزش افزوده(معیدفر، 1380).

فرهنگ کار در پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشورها اهمیت بالایی دارد. اگر فرهنگ کار در جامعه‌ای ضعیف باشد و افراد شاغل در آن به انجام کارهای مفید و مولد تمایلی نداشته باشند این روند باعث کاهش راندمان کاری و هدر رفت منابع  می‌شود و می‌تواند جامعه را دچار مشکلات اقتصادی، اجتماعی و … کند. به بیان دیگر فقر اقتصادی منجر به فقر فرهنگی و فقر فرهنگی نیز فقر اقتصادی را بیشتر می‌کند.

جایگاه فرهنگ کار در اسلام

کار و تلاش از جمله مفاهیمی است که هم در قرآن و هم در  سیره اهل بیت تاکید فراوانی  درباره ارزش و اهمیت آن شده است. از جمله در آیه 39 تا 40 سوره نجم می فرماید: و اینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست.
همچنین رسول اکرم(ص) درباره تاثیر کار کردن بر انسان می فرمایند: اگر تو خودت را متوجه کاری نکنی، نفس تو را مشغول به خودش می‌کند. در حدیثی دیگر پیامبر اکرم(ص) کار را برترین عبادت دانسته است. ایشان کار را بهترین راه رسیدن به سعادت معرفی می‌کند و می‌فرماید: «نود درصد راه تقرب، به کار منتهی می‌شود.» از نظر اسلام همه مسلمانان باید به کار و حرفه‌ای بپردازند.

البته تعداد آیات و روایاتی که در زمینه های گونان مرتبط با کار بیان شده است بسیار فراوان است که هر یک از آن‌ها به گونه ای اهمیت کار و تلاش را مورد بررسی قرار می دهند. بنابراین از نظر مبنایی، ما آموزه‌هایی  بارارزشی درباره کار و تلاش داریم این که تا چه اندازه به آن عمل می کنیم بسیار مهم است.

لازم به ذکر است، شاید تعمیم این موضوع به همه افراد جامعه از انصاف به دور باشد. هنوز سهم قابل توجهی از نیروی کار به دلیل وجدان کاری بالا در هر صنف و رده شغلی تمام تلاش خود را برای انجام احسن کار خود انجام می‌دهند. 

کارشناسان بر این باورند باید فرهنگ کار را از خانواده شروع کرد سپس از طریق آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها آن را در سطح جامعه نهادینه کرد.

انتهای پیام