بر اساس برنامه هفتم توسعه، دولت موظف است سالانه چهار درصد از مساحت بافت‌های ناکارآمد شهری را نوسازی کند؛ هدفی که در پایان دوره پنج‌ساله، باید به بازآفرینی ۲۰ درصد از این بافت‌ها منتهی شود. با این حال، شواهد میدانی و آماری نشان می‌دهد تحقق این هدف با چالش‌های جدی روبه‌روست. به گفته عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر راه و شهرسازی، این هدف قانونی به دلیل عدم همکاری موثر بانک‌ها در پرداخت تسهیلات، در آستانه شکست قرار دارد.
گلپایگانی در جریان بازدید از پروژه‌های بازآفرینی شهری در آمل، با اشاره به مصوبه مجلس مبنی بر کاهش ۲۰ درصدی بافت‌های فرسوده اظهار داشت: برای تحقق این هدف نیازمند توازن در تخصیص تسهیلات هستیم؛ اما اولویت یافتن پرداخت وام‌های نهضت ملی مسکن باعث شده پروژه‌های نوسازی در بافت‌های فرسوده عملا در صف انتظار قرار گیرند. وی تاکید کرد: متقاضیان نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری با تاخیرهای مکرر در دریافت منابع بانکی روبه‌رو هستند، زیرا بانک‌ها منابع خود را عمدتا به سمت طرح نهضت ملی مسکن سوق داده‌اند.
پیش از این نیزمعاون وزیر راه، طولانی بودن فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی و بی‌رمقی نظام بانکی در پرداخت تسهیلات را دو مانع اصلی در مسیر نوسازی عنوان کرده بود. به گفته وی، روند پیچیده صدور مجوز ساخت که گاه در کلان‌شهرهایی مانند تهران بیش از یک سال به طول می‌انجامد، سازندگان را فرسوده و سرمایه‌گذاران را بی‌انگیزه می‌کند.
از سوی دیگر، در حالی‌که قانون، بانک‌ها را موظف به تخصیص ۲۵ درصد از تسهیلات حوزه مسکن به بافت‌های فرسوده می‌داند، در سال ۱۴۰۳ تنها حدود چهار هزار فقره وام برای این منظور ثبت شده که عمدتا از محل تسهیلات تولید و نه نوسازی مستقیم بوده‌اند. این در حالیست که بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال‌هایی که نظام بانکی همکاری بهتری داشته، صدور پروانه‌های ساخت در این بافت‌ها رشد محسوسی داشته است.
به گفته گلپایگانی بازآفرینی شهری نباید صرفا به معنای تخریب و نوسازی کالبدی تلقی شود. این فرآیند باید به گونه‌ای طراحی شود که در کنار تامین مسکن مقاوم و ایمن، به ارتقای کیفیت زندگی، حفظ ساختار اجتماعی و افزایش حس تعلق ساکنان محلات منجر شود. از این منظر، مشارکت مردم، بهره‌گیری از ظرفیت مشاوران املاک، و نیز اجرای بسته‌های تشویقی نظیر کاهش الزام تامین پارکینگ یا افزایش تراکم ساختمانی، از جمله ابزارهایی است که می‌تواند به تحقق هدف نوسازی کمک کند.
به گفته مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، در حال حاضر در بیش از ۹۲ هزار نقطه از کشور، مردم خود اقدام به نوسازی بافت‌های فرسوده کرده‌اند. رویکرد دولت نیز باید تقویت همین جریان طبیعی باشد، نه رقابت با آن. در همین راستا، تدوین نظام‌نامه‌ای برای خروج رسمی محلات بهسازی‌شده از فهرست بافت‌های ناکارآمد در دستور کار قرار گرفته و قرار است با بهبود زیرساخت‌ها، ارتقای سرانه خدماتی و حفظ هویت محله‌ای، فرآیند بازآفرینی به نقطه‌ای ملموس برای شهروندان برسد.