همشهری – سعیده مرادی: بعضی از این مساجد معماری چشم‌نوازی دارند و می‌توانند مقصدی متفاوت برای شرکت در مراسم ماه محرم باشند.
نام مقصد: مسجد ارگ
نشانی: چهارراه گلوبندک، خیابان پانزده خرداد، خیابان داور
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: گلوبندک
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: پانزده خرداد
معرفی: مسجد ارگ در دوره قاجار به‌خواسته مهدعلیا، مادر ناصرالدین شاه بنا شد و به مسجد «مادرشاه» نیز معروف است. این مسجد را می‌توان از سیاسی‌ترین مساجد کشور دانست.
عزاداری در سیاسی‌ترین مسجد تهران
مسجد ارگ، معماری ویژه‌ای ندارد. این مکان نخستین مسجد تک شبستانی بود که بعدها در سال ۱۳۴۰کمی توسعه یافت و شکل امروزی خود را گرفت. اهمیت مسجد ارگ به موقعیت جغرافیایی آن برمی‌گردد که در مرکز شهر و در کنار بازار قرار دارد و از گذشته تاکنون، پایگاهی مهم برای فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی بوده است. با گذشت سالیان هنوز هم برنامه‌های مسجد ارگ به‌ویژه در ایام محرم برقرار است و برخی از برنامه‌های این مسجد زنده و مستقیم از صداوسیمای کشور پخش می‌شود.
نام مقصد: مسجد لرزاده
نشانی: خاوران، ۱۷شهریور، کاظمی، بین لرزاده و توکلی
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: لرزاده
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: میدان قیام
معرفی: مسجد لرزاده از مساجد معروف تهران است که توسط علی‌اکبر برهان در دهه ۲۰شمسی تأسیس شد. معماری این مسجد را حسین لرزاده بر عهده داشت.
معماری قاجاری
مسجد لرزاده براساس معماری قاجاریه با طاق‌های هفت‌کاسه، ستون‌های متعدد و محراب کوچک با کاشی‌کاری فیروزه‌ای‌رنگ ساخته شده است. مساحت این مسجد هزار و صد مترمربع بوده و چیزی درحدود ۶۰۰مترمربع آن به فضای شبستان شامل صحن سابق، شبستان زنانه و مردانه اختصاص دارد. این مسجد هنوز هم بعد از ۸۰سال حال و هوای سنتی‌اش را حفظ کرده است. مراسم عزاداری در این مسجد هنوز شکل سنتی دارد و دور از هر نوع تجملات برگزار می‌شود.
نام مقصد: مسجد امام خمینی(ره)
نشانی: خیابان پانزده خرداد، روبه‌روی خیابان ناصرخسرو
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: گلوبندک
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: پانزده خرداد
معرفی: مسجد امام خمینی(ره) یا همان مسجد شاه دومین مسجد تاریخی تهران در بازار بزرگ است. این مسجد در سال ۱۳۷۵در زمره آثار ملی کشور قرار گرفت.
عزاداری در دومین مسجد تاریخی شهر
وسعت مسجد امام ۱۱هزار مترمربع بوده و ۳سردر در بخش‌های شمالی، شرقی و غربی دارد. در ساخت این مسجد ۴ ایوانه از مساجد قزوین و اصفهان الگوبرداری شده است. صحن مسجد یکی از جذابیت‌های اصلی مسجد بوده و در حیاط زیبای آن نیز حوض و سقاخانه‌ای سنتی قرار دارد. منبر مسجد نیز از ۱۲پله مرمرین ساخته شده است. این مسجد یکی از پاتوق‌های اصلی عزادارن حسینی در ایام محرم است؛ به‌ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا که جمعیت زیادی در آن حضور پیدا می‌کنند.
نام مقصد: مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری
نشانی: ضلع جنوب شرقی میدان بهارستان، جنب ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی ایران
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: بهارستان
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: بهارستان
معرفی: از پیشروترین مساجد و مدارس علوم دینی در تهران است. این مجموعه توسط محمدحسین‌خان سپهسالار، صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار در محدوده باغ بهارستان بنا شد.
معماری چشم‌نواز حوزه علمیه
ساختمان این مسجد تحت‌تأثیر معماری مذهبی و درباری امپراتوری عثمانی به‌ویژه در گنبدسازی و تعداد مناره‌های آجری قرار دارد. مسجد شهید مطهری در تاریخ ۱۳۱۵به ثبت ملی رسید. جلوخان، سردر، دهلیز، حجره‌های دو طبقه، چهار ایوان، گنبد عظیم، شبستان، هشت گلدسته، مناره کاشی‌کاری شده و کتابخانه از بخش‌های مختلف این مسجد هستند. مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری، میزبان بسیاری از مراسم مهم مذهبی کشوری است. در ماه محرم ویژه‌برنامه‌های عزاداری متنوعی در این مسجد برگزار می‌شود.
نام مقصد: مسجد افضلیه
نشانی: محله ابن‌بابویه، خیابان فدائیان اسلام، مسجد افضلیه
معرفی: مسجد افضلیه در تاریخ ۱۳۲۸ساخته شده و نام آن برگرفته از اسم بانی ساخت مسجد یعنی مرحوم حاج علی‌اکبر افضلی است. این مسجد در فهرست آثار ملی قرار دارد.
شکوه معماری مینیاتوری
این مسجد درست روبه‌روی بقعه بی‌بی زبیده(س) قرار دارد و معماری این مسجد ۵گنبده زیبا و مینیاتوری در اصطلاح معماران، از نوع پلان دو ایوانی است و یک حیاط و ۲۲ایوان در طرفین آن قرار گرفته که با تزیینات کاشی‌کاری و استفاده از کتیبه‌های آجری، آذین شده‌اند. از همان ورودی در مسجد، شیوه معماری پر از رسمی‌سازی، مقرنس، کاسه‌سازی و گره‌سازی استاد لرزاده خودنمایی می‌کند. فضای داخل مسجد هم از هنر او بی‌بهره نیست و در کاشی‌کاری‌ها و ساخت قسمت‌های مختلف بنا ظرایف استادانه‌ای به‌کار رفته است. شبستان در ضلع غربی مسجد قرار دارد و وجود آرامگاه خانوادگی و قرائت‌خانه استاد لرزاده هم بر جذابیت‌های این مسجد افزوده است.
پایگاه مذهبی محله
مسجد افضلیه نه‌تنها جزو مساجد فعال استان تهران است و به لحاظ ماهیت تاریخی مورد توجه قرار دارد، بلکه جزو بناهایی محسوب می‌شود که با ساخت آن بافت محله حسین‌آباد تغییر شکل داد. بعد از ساخت این مسجد، کم‌کم شکل معماری محله و محدوده‌های اطراف مسجد به‌ویژه بعد از پیروزی انقلاب تغییر کرد و این محله شکلی نو به‌خود گرفت. شهرک جدیدی به اسم شهرک جوادالائمه(ع) در کنار مسجد ساخته شده و بر تعداد جمعیت محله افزوده شده است؛ با افزایش جمعیت، به تبع آن تعداد نمازگزاران مسجد افضلیه هم روزبه‌روز بیشتر و بیشتر و فعالیت‌های این مسجد نیز گسترده‌تر شده و در چند سال اخیر مرمت و بازسازی آن هم توسط هیأت امنا پیگیری و اجرا شده است.
این مسجد از ابتدای شکل‌گیری تاکنون مانند خیلی از مساجد دیگر در موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دخیل بوده و پایگاهی برای رفع مشکلات اهالی محله محسوب می‌شود. این مسجد در ایام مختلف به‌ویژه محرم رنگ‌وبوی خاصی به‌خود گرفته و برنامه‌های ویژه‌ای در آن برگزار می‌شود. برنامه ویژه‌ای که اهالی این مسجد درماه محرم به شکل جدی دنبال می‌کنند، اطعام نیازمندان و تهیه بسته‌های اقلام برای استفاده گروه‌های نیازمند است. مردم هم نذورات خود را در این‌ماه معنوی به این موضوع اختصاص می‌دهند و مسجد افضلیه به پایگاهی برای انجام کار خیر درماه محرم تبدیل می‌شود.