در روزهای اخیر شایعه‌ای در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر این‌که در جریان حملات اسراییل به ایران، بیش از ۱۵۰۰ زمین‌لرزه در کشور رخ داده است. این ادعا به مهدی زارع، رییس مرکز پیش‌بینی زلزله نسبت داده شد و موجب نگرانی عمومی شد.
زارع در واکنش به این مطلب، در گفت‌وگویی تفصیلی توضیح داد: «این آمار درست نیست و هیچ زلزله طبیعی ناشی از حملات نظامی در ایران رخ نداده است. بمباران‌ها و موشک‌باران‌های دشمن، هیچ‌کدام از گسل‌های ایران را تحریک نکرده‌اند.»
پس این ۱۵۰۰ زلزله چه بوده‌اند؟
زارع توضیح می‌دهد که اگر بخواهیم هر لرزش ناشی از انفجار را «زلزله» بنامیم، ممکن است عدد بزرگی به دست آید، زیرا انفجارهای بزرگ هم امواج لرزه‌ای تولید می‌کنند. اما این‌ها زلزله طبیعی یا زمین‌ساختی نیستند، بلکه لرزه‌هایی ناشی از انرژی خارجی‌اند که در اثر انفجار در سطح یا نزدیکی سطح زمین رخ داده‌اند. به گفته او، در تعریف علمی زلزله، این نوع لرزش‌ها در دسته «رویدادهای لرزه‌ای انسان‌ساخت» قرار می‌گیرند و منبع آن‌ها با زلزله‌های طبیعی تفاوت دارد.
زمین‌لرزه طبیعی و انفجار؛ شباهت‌ها و تفاوت‌ها
زارع با اشاره به تفاوت‌های فنی این دو نوع لرزه گفت: در هر دو حالت زمین می‌لرزد و امواج لرزه‌ای ثبت می‌شوند، اما منشا لرزش در زلزله‌های طبیعی در اعماق پوسته زمین و در اثر آزاد شدن انرژی کرنش در گسل‌هاست؛ درحالی‌که انفجارها انرژی خود را در سطح زمین و از منابع خارجی آزاد می‌کنند.
او مثال زد که در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا هم سقوط برج‌های دوقلو امواج لرزه‌ای معادل زلزله‌هایی با بزرگی ۲.۱ تا ۲.۳ تولید کرد، اما این‌ها زلزله طبیعی نبودند.
آیا حملات اسراییل گسل‌های تهران و تبریز را تحریک کرده‌اند؟
پاسخ زارع واضح است: خیر. او تاکید می‌کند که گسل‌های تهران و تبریز فعلا در وضعیت قفل‌شدگی هستند و هرگونه زلزله احتمالی در این مناطق ناشی از فرآیندهای طبیعی در اعماق بیش از ۵ کیلومتری زمین خواهد بود، نه به دلیل انفجارهای سطحی.
زارع هشدار داد که اگرچه حملات نظامی اخیر گسل‌ها را تحریک نکرده‌اند، اما خطر زلزله به دلیل استرس انباشته در این مناطق همچنان وجود دارد و نباید از آن غافل شد.
بزرگ‌ترین زلزله‌های انسان‌ساخت تاریخ
در بخشی دیگر از این گفت‌وگو، زارع بزرگ‌ترین زلزله‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی را آزمایش‌های هسته‌ای شوروی و کره شمالی با بزرگی بیش از ۶ ریشتر معرفی کرده و گفت حتی این لرزش‌ها نیز از نظر علمی زلزله زمین‌ساختی به شمار نمی‌آیند.
source