به گزارش ساختمان‌آنلاین، کارشناسان معتقدند اجرای مبحث بیست‌ویکم مقررات ملی ساختمان که به «پدافند غیرعامل» اختصاص دارد، می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌پذیری سازه‌ها در برابر تهدیدات نظامی از جمله انفجار ایفا کند.
در این مبحث، ضوابط و الزامات فنی مشخصی برای طراحی و اجرای ساختمان‌ها، محوطه‌ها، تأسیسات مکانیکی و برقی تعریف شده تا در صورت وقوع انفجار، اجزای ساختمان عملکردی ایمن و قابل قبول داشته باشند. مهندسان و سازندگان قانوناً موظف به رعایت این ضوابط هستند و شهرداری‌ها نیز باید از طریق فرآیندهای نظارتی خود، بر اجرای این موارد نظارت دقیق داشته باشند.
البته در ادامه ناظران تاکید دارند که این مبحث صرفاً به ساختمان‌های معمولی شهری با کاربری‌هایی نظیر مسکونی، تجاری، اداری، فرهنگی و تفریحی مربوط می‌شود؛ آن‌هم با تفکیک درجه اهمیت در پنج گروه مختلف. طبیعی است که هرچه درجه اهمیت یک سازه بالاتر باشد، ضوابط فنی آن نیز سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود.
در مقابل، ساختمان‌های خاص با کاربری نظامی و امنیتی مشمول دستورالعمل‌های اختصاصی خود هستند که خارج از دایره این مقررات قرار می‌گیرند. همچنین، مبحث ۲۱ تنها به مقابله با انفجارهایی با دامنه اثر محدود می‌پردازد و در برابر تهدیداتی نظیر اصابت مستقیم یا سایر تکنیک‌های تخریب، فاقد راهکار اجرایی مشخص است.
بنا بر تاکید ناظران در خصوص شریان‌های حیاتی و زیرساختی همچون راه‌ها، پل‌ها، نیروگاه‌ها، سدها و پالایشگاه‌ها نیز ضوابط مستقلی در این مبحث وجود ندارد و مسئولیت ایمن‌سازی این تأسیسات به‌عهده دستگاه اجرایی مربوطه گذاشته شده است.
از سوی دیگر، کارشناسان تاکید دارند که شهرداری‌ها در پروژه‌های معمولی شهری، مسئول اصلی نظارت بر اجرای ضوابط پدافند غیرعامل هستند. در پروژه‌های دولتی نیز، دستگاه اجرایی مربوطه موظف است در قالب نظام فنی و اجرایی کشور و با بهره‌گیری از دستگاه‌های نظارتی، اجرای الزامات فنی پایداری را تضمین کند. با این حال، میزان پایبندی و کیفیت اجرای این ضوابط در بسیاری از موارد، هنوز با استانداردهای مطلوب فاصله قابل توجهی دارد.
نکته قابل‌تأمل دیگر اینکه، در رشته‌های دانشگاهی غیرنظامی تا سطح کارشناسی ارشد، واحد مستقلی برای آموزش ضوابط پایداری سازه‌ای ارائه نمی‌شود. با این حال، تدوین ضوابط مبحث ۲۱ به گونه‌ای انجام شده که فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط همچنان بتوانند با رعایت آن‌ها، پایداری مورد انتظار را تأمین کنند.
به گزارش خبرنگار ما بازخوانی تجربه جنگ ۱۲روزه اخیر و ارزیابی خسارت‌ها، یک هشدار روشن برای نظام فنی و شهرسازی کشور است؛ هشدار درباره لزوم ارتقاء جدی استانداردهای ایمنی و بازبینی سازوکارهای نظارتی بر اجرای پدافند غیرعامل چرا که تهدیدات نوین، دیگر محدود به جبهه‌های نظامی نیستند؛ شهرها خط مقدم‌اند، و ساختمان‌ها باید سربازانی مقاوم باشند.
source