همه‌ی ما تجربه‌ی شب‌بیداری را داشته‌ایم — چه برای کار، چه تماشای فیلم، یا شرکت در یک مهمانی که تا صبح طول کشیده است. اما آیا این شب‌های کم‌خواب واقعاً عامل ایجاد حلقه‌های تیره زیر چشم هستند؟ یا داستان فراتر از این حرف‌هاست؟ در ادامه همراه ما باشید تا پاسخ این پرسش را با نظر یک متخصص بشنوید.

به‌گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ ماجرا این‌گونه شروع می‌شود: یک شبِ طولانی پشت میز کار یا غرق در یک ماراتن سریال، یا شاید هم در یک مهمانی تا سحر، و صبح روز بعد، نگاهی گذرا به آینه همان کابوس را پیش چشم‌مان می‌آورد — بله، حلقه‌های تیره زیر چشم. اما آیا موضوع واقعاً به این سادگی است؟ برای یافتن پاسخ، با دکتر «بومش تیاغی»، پزشک عمومی و مشاور درمان در Shardacare Health City، واقع در نُوَیدا، گفتگو کردیم و او نکات قابل توجهی را با ما در میان گذاشت.

گرچه کم‌خوابی قطعاً با شکل‌گیری حلقه‌های تیره زیر چشم در ارتباط است، اما این رابطه به‌اندازه‌ای که تصور می‌کنیم ساده و مستقیم نیست. در ادامه ببینید چه عواملی واقعاً پشت این سایه‌های مزاحم زیر چشم هستند و آیا چند شب بیداری کافی است تا آن‌ها را به وجود بیاورد یا نه.

ارتباط میان خواب و حلقه‌های تیره زیر چشم

دکتر تیاغی تأیید می‌کند که کم‌خوابی به‌طور قابل توجهی می‌تواند حلقه‌های تیره را تشدید کند. دلایل آن به شرح زیر است:

۱. گشاد شدن رگ‌های خونی

وقتی خواب کافی ندارید، رگ‌های خونی شما گشاد می‌شوند. از آنجا که پوست زیر چشم بسیار نازک است، این رگ‌های خونی متورم به‌راحتی نمایان شده و ناحیه‌ی زیر چشم را تیره‌تر و کبودتر جلوه می‌دهند.

۲. احتباس مایع

کم‌خوابی می‌تواند باعث تجمع مایعات به‌ویژه در ناحیه‌ی زیر چشم شود. این پُف‌کردگی حاصل از احتباس مایع، باعث می‌شود تیرگی‌ها پررنگ‌تر و قابل مشاهده‌تر به نظر برسند.

۳. رنگ‌پریدگی

پوست خسته معمولاً رنگ‌پریده می‌شود، چون گردش خون کاهش پیدا می‌کند. این رنگ‌پریدگی باعث می‌شود رگ‌های خونی عمیق‌تر و هرگونه تغییر رنگ پوست بیشتر خود را نشان دهد.

بنابراین، شب‌بیداری به‌تنهایی عامل ایجاد حلقه‌های تیره نیست، بلکه نقش پررنگ‌ساز و تشدیدکننده دارد — بیشتر شبیه یک تقویت‌کننده است تا یک عامل اصلی.

فراتر از زمان خواب: مظنون‌های دیگر

دکتر تیاغی می‌گوید: «واقعیت این است که حلقه‌های تیره اغلب نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل مختلف‌اند. مقصر دانستن شب‌های بیداری به‌تنهایی، بسیاری از علل مهم دیگر را نادیده می‌گیرد.»

در ادامه به برخی دیگر از عوامل تأثیرگذار اشاره می‌کنیم:

۱. عوامل ژنتیکی

یکی از دلایل رایج و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده، وراثت است. اگر والدین یا افراد نزدیک خانواده‌تان حلقه‌های تیره زیر چشم دارند، احتمالاً شما هم این ویژگی را به ارث برده‌اید — مانند پوست نازک زیر چشم، رگ‌های خونی مشهودتر یا تجمع بیشتر رنگ‌دانه در آن ناحیه.

۲. هایپرپیگمانتاسیون (افزایش رنگ‌دانه)

برخی افراد به‌طور طبیعی ملانین بیشتری در ناحیه‌ی زیر چشم تولید می‌کنند که باعث تیرگی مایل به قهوه‌ای می‌شود. این پدیده در افراد دارای پوست تیره شایع‌تر است و قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند آن را تشدید کند.

۳. کم‌آبی بدن

زمانی که بدن دچار کم‌آبی می‌شود، پوست ممکن است رنگ‌پریده به نظر برسد و رگ‌های زیر چشم بیشتر نمایان شوند.

۴. آلرژی‌ها

واکنش‌های آلرژیک می‌توانند موجب التهاب و احتقان رگ‌های خونی اطراف چشم شوند و در نتیجه پف‌کردگی و تیرگی ایجاد کنند. همچنین خاراندن مداوم چشم‌ها در اثر خارش آلرژیک می‌تواند مشکل را بدتر کند.

۵. افزایش سن

با بالا رفتن سن، پوست به‌طور طبیعی نازک‌تر شده و کلاژن و الاستین خود را از دست می‌دهد. این کاهش حجم و خاصیت ارتجاعی باعث می‌شود رگ‌های خونی زیر چشم بیشتر نمایان شوند و فرورفتگی ناحیه‌ی اشکی (tear trough) باعث ایجاد سایه گردد.

۶. کمبودهای تغذیه‌ای

هرچند نادرتر است، اما کمبودهایی مثل کم‌خونی (فقر آهن) می‌توانند باعث رنگ‌پریدگی پوست شده و تیرگی زیر چشم را مشهودتر کنند.

جمع‌بندی

پس آیا شب‌بیداری واقعاً باعث حلقه‌های تیره می‌شود؟ پاسخ این است: بله — اما نه همیشه و نه به‌تنهایی. کم‌خوابی می‌تواند آن‌ها را تشدید کند، اما معمولاً عامل اصلی نیست. حلقه‌های تیره زیر چشم معمولاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی هستند. با شناخت این عوامل مختلف، می‌توان رویکردی جامع‌تر برای مقابله با آن‌ها در پیش گرفت، به‌جای سرزنش یک شب بی‌خوابی! راه‌حل روشن‌تر کردن ناحیه‌ی زیر چشم، نه فقط خواب بیشتر، بلکه نگاهی جامع‌تر به وضعیت کلی سلامت و سبک زندگی‌تان است.