درحالی‌که بحران ناترازی انرژی در کشور روز به روز جدی‌تر می‌شود، همچنان تسهیلات و مشوق‌های وعده‌داده‌شده برای ارتقای بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها، تاثیر ملموسی در بازار نگذاشته‌اند. سید امین یوسفی، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران، با تاکید بر ریشه‌های فرهنگی این بحران، از ناکارآمدی مشوق‌ها و بی‌توجهی به اقدامات زیرساختی در حوزه ساخت‌وساز انتقاد کرد.
فرهنگ مصرف بی‌ضابطه؛ عامل پنهان ناترازی انرژی
یوسفی با اشاره به اینکه مصرف بی‌رویه انرژی در کشور ریشه‌ای فرهنگی دارد، گفت: «از دیرباز مردم به انرژی ارزان و یارانه‌ای عادت کرده‌اند و این الگوی مصرف در حوزه مسکن نمود بیشتری دارد». به گفته او، این باور نهادینه‌شده باعث شده که بسیاری از ساختمان‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و بدون رعایت الزامات عایق‌بندی ساخته شوند؛ نتیجه آن، پرت بالای انرژی و بی‌توجهی به بهره‌وری است.
قوانین خوب، اجرا ضعیف
یوسفی در ادامه تصریح کرد: «آیین‌نامه‌های طراحی و ساخت در کشور بر اساس استانداردهای جهانی و متناسب با اقلیم ایران تدوین شده‌اند، اما مشکل اصلی در بخش اجراست». به گفته او، نبود بودجه، ضعف نظارت و ساختارهای ناکارآمد باعث شده اجرای قوانین صرفه‌جویی در مصرف انرژی، عملا ناکام بماند.
پاک کردن صورت‌مسئله به‌جای حل آن
عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان، با انتقاد از سیاست‌های مقطعی و غیرسیستمی در حوزه انرژی گفت: «در مواجهه با بحران انرژی، به‌جای اصلاح ساختارها، راه‌حل‌هایی سطحی ارائه می‌شود. مثلا محدود کردن فعالیت صنایع بدون توجه به تبعات آن برای تولید و اشتغال». او معتقد است این نگاه باعث بروز شوک‌های پیاپی به تولیدکنندگان شده است.
قیمت انرژی و صادرات پنهان منابع ملی
او با اشاره به یارانه‌های پنهان انرژی در کشور گفت: «درحالی‌که به صادرات مصالح ساختمانی افتخار می‌کنیم، در واقع انرژی ارزان را صادر می‌کنیم؛ محصولی مانند سیمان به‌شدت آلاینده و انرژی‌بر است و تنها به دلیل انرژی رایگان، مزیت صادراتی دارد. در صورت واقعی‌سازی قیمت انرژی، صادرات این نوع مصالح از نظر زیست‌محیطی و اقتصادی توجیه نخواهد داشت».
جامعه سنتی، تغییر سخت
به اعتقاد یوسفی، یکی دیگر از موانع مهم در ارتقای بهره‌وری انرژی، مقاومت فرهنگی جامعه در برابر تغییر است. او تاکید کرد: «برای ترویج استفاده از مصالح کم‌مصرف و اصلاح الگوی مصرف انرژی، باید از رسانه‌ها برای ایجاد یک جریان فرهنگی مستمر بهره گرفت».
مشوق‌هایی که به مقصد نمی‌رسند
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، یوسفی با انتقاد از عدم تخصیص بودجه کافی برای حمایت از ساختمان‌های بهینه‌ساز گفت: «اگرچه آیین‌نامه‌هایی برای پرداخت تسهیلات به ساختمان‌های دارای استاندارد انرژی وجود دارد، اما در عمل این منابع یا اختصاص نیافته‌اند، یا به مصرف‌کننده نهایی نرسیده‌اند». او همچنین اشاره کرد که بسیاری از سازندگان به دلیل افزایش قیمت مصالح بهینه، عملا انگیزه‌ای برای استفاده از این تسهیلات ندارند.
بازنگری در سیاست‌های حمایتی، یک ضرورت
یوسفی در پایان تاکید کرد که سیاست‌های حمایتی باید به‌گونه‌ای بازنگری شوند که به‌جای ساختمان‌های استاندارد، صرفا به پروژه‌هایی اختصاص یابند که دچار پرت انرژی هستند؛ چراکه این رویکرد می‌تواند تاثیر واقعی در کاهش ناترازی انرژی و حرکت به‌سوی توسعه پایدار ایجاد کند.
source