بازار مسکن تهران در هفته‌های اخیر وارد فضایی پرابهام و دو قطبی شده است. نبود آمارهای رسمی و شفاف از معاملات، به‌ویژه در ماه‌های اخیر، باعث شده روایت‌های متضادی از وضعیت قیمت‌ها به گوش برسد. برخی مشاوران املاک از کاهش قیمت‌ها سخن می‌گویند، درحالی‌که فعالان ساختمانی با تکیه بر رشد هزینه‌های ساخت، این ادعا را غیرواقعی می‌دانند.
روایت اول؛ کاهش قیمت و رکود سنگین
طبق اعلام رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران، قیمت‌های پیشنهادی فروشندگان در دو ماه اخیر کاهشی بوده و حتی در برخی مناطق شمالی تهران تا ۵۰ میلیون تومان در هر مترمربع پایین آمده است. برای نمونه، قیمت هر متر آپارتمان در منطقه ۲ از حدود ۳۸۰ میلیون تومان به ۳۰۰ میلیون تومان رسید.
این مقام صنفی تاکید کرده است که رکود معاملات، بنگاه‌های املاک را به شدت تحت فشار گذاشته و باعث تعطیلی تعداد قابل‌توجهی از دفاتر شده است. آمارها نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۳ کمتر از ۴۰۰ جواز جدید صادر شد، درحالی‌که حدود ۱۰۰۰ پروانه فعالیت لغو گردید؛ نشانه‌ای آشکار از تعمیق رکود.
روایت دوم؛ هزینه ساخت اجازه کاهش قیمت نمی‌دهد
در مقابل، سازندگان و فعالان ساختمانی معتقدند که کاهش قیمت ملک منطقی نیست. آنها به افزایش ۸ درصدی قیمت زمین مسکونی و تورم ۳۰ تا ۴۰ درصدی مصالح ساختمانی طی یک سال اخیر اشاره می‌کنند و می‌گویند هزینه تمام‌شده ساخت اجازه افت قیمت را نمی‌دهد. به باور این گروه، معاملات محدود اخیر بیشتر ناشی از فروش اضطراری مالکان بوده است؛ کسانی که به‌دلیل نیاز به نقدینگی، مهاجرت یا تبدیل دارایی، مجبور به فروش با قیمت پایین شده‌اند.
ریشه بحران؛ نبود آمار رسمی
یکی از عوامل اصلی سردرگمی بازار، توقف انتشار داده‌های رسمی از معاملات مسکن طی یک سال گذشته است. از مرداد سال گذشته، به دلیل محدودیت دسترسی بانک مرکزی و مرکز آمار به سامانه‌های معاملاتی وزارت راه و شهرسازی، گزارش رسمی از قیمت‌های قطعی منتشر نشد و بازار تنها بر پایه روایت‌های غیررسمی پیش رفت.
با این حال، خبرهای جدید نشان می‌دهد که بانک مرکزی به‌زودی دوباره به داده‌های سامانه‌های «خودنویس» و «کاتب» دسترسی پیدا خواهد کرد. انتشار دوباره آمار رسمی می‌تواند بخشی از فضای مبهم و دو قطبی فعلی را پایان دهد و مبنای واقعی‌تری برای تصمیم‌گیری فعالان بازار فراهم آورد.
چشم‌انداز
در شرایطی که حجم معاملات به یک‌سوم سال گذشته رسیده و بخش عمده خرید و فروش‌ها صرفا توسط فروشندگان اضطراری انجام می‌شود، بازار مسکن تهران در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد. حال باید دید با ورود داده‌های رسمی و روشن‌تر شدن واقعیت قیمت‌ها، سمت عرضه و تقاضا چه مسیری را در ماه‌های آینده انتخاب خواهند کرد.