آیا می‌توان معماری آینده را موجودی زنده دانست؟ دکتر نفیسه افشاری بصیر، استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد تهران، بر این باور است که خانه‌های هوشمند و فناوری‌های نو، اگر در کنار سنت‌های غنی معماری ایرانی قرار گیرند، می‌توانند چهره‌ای تازه و پویا از معماری فردا بسازند؛ جایی که دیوارها نفس می‌کشند و فضاها با نیاز انسان تغییر می‌کنند.

به اعتقاد افشاری بصیر، معماری سنتی هیچ‌گاه به‌طور کامل از بین نرفته، بلکه تحت فشار مدرنیته و نیازهای جدید، به حاشیه رانده شده است. افزایش جمعیت، مهاجرت به شهرها و نیاز به ساخت‌وساز سریع، جایگزین ارزش‌های سنتی مانند حیاط مرکزی، ایوان و اندرونی شد. ورود مصالح صنعتی همچون بتن، فولاد و شیشه نیز سرعت ساخت را بالا برد، اما در مقابل، هویت بومی و فرهنگی معماری ایرانی کم‌رنگ شد.

خانه‌های هوشمند؛ معماری به مثابه موجود زنده

به گفته افشاری بصیر، خانه‌های هوشمند انقلابی در تجربه زیست انسان رقم خواهند زد. در این خانه‌ها، پنجره‌ها، نورپردازی، تهویه و حتی مبلمان با هوش مصنوعی هماهنگ می‌شوند. فضاها متناسب با نیاز کاربر تغییر می‌کنند و معماری از یک سازه ثابت به «موجودی زنده» و تعاملی تبدیل خواهد شد.

ترکیب سنت و فناوری؛ مسیر معماری آینده

آیا با ظهور فناوری‌های دیجیتال، معماری سنتی محکوم به فراموشی است؟ پاسخ افشاری بصیر روشن است: «به هیچ‌وجه.» او تاکید می‌کند که معماری سنتی حامل هویت فرهنگی، خاطره جمعی و ارزش‌های پایدار است که می‌توانند با فناوری‌های نوین مانند اینترنت اشیا و خانه‌های هوشمند همزیستی خلاقانه‌ای پیدا کنند. تهویه طبیعی، سایه‌اندازی و مصرف کم‌انرژی از جمله ویژگی‌هایی هستند که فناوری می‌تواند آنها را تقویت کند.

معماری هیبریدی؛ واقعیت و مجاز در کنار هم

با گسترش فضای مجازی در زندگی روزمره، از کار و آموزش گرفته تا خرید، معماری آینده ناگزیر به پاسخگویی به نیازهای دیجیتال است. با این حال، افشاری بصیر معتقد است فضای فیزیکی همچنان عنصر اصلی معماری باقی خواهد ماند. انسان نیاز غریزی به حضور جسمی و تجربه حسی دارد و هیچ واقعیت مجازی نمی‌تواند جای خالی لمس خاک یا نور طبیعی را پر کند. آینده، معماری هیبریدی خواهد بود: ترکیبی هوشمندانه از فضای واقعی و مجازی، سنت و فناوری.

جمع‌بندی؛ معماری زنده و تعاملی

به اعتقاد نفیسه افشاری بصیر، معماری آینده نه صرفا فیزیکی است و نه کاملا مجازی. خانه‌های هوشمند، اینترنت اشیا و سنت‌های کهن می‌توانند با هم ادغام شوند و معماری را به موجودی زنده، تعاملی و سازگار با انسان تبدیل کنند؛ مسیری که هم هویت گذشته را حفظ می‌کند و هم با تحولات آینده همراه می‌شود.

URL را کپی کنید URL کپی شد