شهرها با وجود خلاقیت معماران روزبه‌روز زیباتر شده‌اند و به سمت ظاهری پیشرفته با ساختمان‌هایی در ابعاد آسمان خراش با شکل‌های دفرمه، خارج از عرف معمول، کج، صاف و منحصربه‌فرد طراحی شده و به روح شهر جلوه خوب و زیبایی بخشیده‌اند. کنگو کوما، Kengo Kuma، معمار ژاپنی آثار بسیار خاصی دارد که هر کدام فلسفه فکری او را به نمایش می‌گذارند.

درست مثل ساختمان مکعبی شکلی پر پنجره شاهکار کازیو سجیما، دومین بانوی برنده جایزه Pritzker Prize که اثری متفاوت، فکر شده و منحصربه‌فرد را در کنار آثار دیگرش خلق کرده است و به زیباتر شدن فضای شهری منجر شده است.

 یا به‌طور مثال، آثار متفاوت فرانک گری، معمار کانادایی-امریکایی در خلق خانه رقصان و کلینیک مرکز مغز و اعصاب Lou Ruvo Center در کلولند امریکا زیبایی شهری را بیشتر کرده است و فضایی متفاوت برای بیماران فراهم کرده است.

به این طریق هر کدام در مقام یک معمار با اشراف و ارتباط قوی با محیط پیرامون خود توانسته‌اند بیشترین کمک را به افراد جامعه کنند و از هنر خود برای ارتقا سطح جامعه جهانی وام بگیرند.

کنگو کوما به عنوان معماری از سرزمین باستانی آفتاب، ژاپن، فردی است که رویایی دارد و آن بازگرداندن چشم انداز توکیو به شکوه سابق خود است. او در سال 2021 به عنوان یکی از تاثیرگذارترین معماران جهان در مجله تایمز برشمرده شد.

فلسفه فکری کنگو کوما در معماری و آثار هنری وی

کِنگو کوما، Kengo Kuma معمار ژاپنی و پروفسور بازنشسته دپارتمان معماری و دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه توکیو در سال 1954 در یوکوهاما ژاپن متولد شد. کنگو کوما به عنوان معمار مشهور جهانی بیش از اینکه ساختمانی را طراحی کند، در واقع تاریخ ژاپن را در آثارش به اشتراک می‌گذارد.

او سعی می‌کند مکانی را طراحی کند که با اتصال گذشته به حال، فرهنگ و تاریخ ژاپن را از دریچه معماری برای بازدیدکنندگان به نمایش بگذارد. به همین جهت، هر کدام از آثارش داستانی جذاب در قلب خود دارد که سعی می‌کنیم با توصیفی درباره هر کدام، داستان آن را نیز توضیح دهیم.

کنگو کوما معتقد است که توکیو شهری مملو از ساختمان‌های چوبی بوده که بعد از جنگ و بازسازی فضای شهر، سبک خانه‌ها در توکیو از چوب به بتن، فولاد و سیمان تغییر داده شده است.

به همین دلیل، بتن‌های سخت زیبایی فرهنگ ژاپن را در خود بلعیدند و آن حس نزدیکی به طبیعت را که خانه‌های چوبی القا می‌کردند را از دست دادند.

به همین جهت، فلسفه فکری او در معماری، از اصالت توکیو سرچشمه گرفته است تا بتواند آینده‌ای زیبا را به تصویر بکشد. کنگو کوما به دلیل استفاده از مصالح طبیعی برای ایجاد فضایی با معماری معاصر مشهور است که سعی می‌کند بین معماری، طبیعت و فرهنگ محلی مردم منطقه تعادل برقرار کند.

هر کدام از آثار کوما هویت مخصوص به خود داشته و برطبق باور و اعتقادش، هر بنا هویت زنده‌ای دارد که گذشته را به حال متصل می‌کند. او سعی می‌کند سنت ژاپن را از طریق آثارش زنده کند و در واقع این آثار گذشته را با زبان قرن 21 توصیف کند. از مجموعه آثار او که باهمراهی همکارانش خلق کرده است، سعی می‌کنیم دو مورد را بررسی کنیم.

تحلیلی بر خوابگاه دانشجویی Grand Morillon اثر کنگو کوما

خوابگاه دانشجویی گرند موریلون در ژنو سوئیس تحت نظر شرکت کنگو کوما طراحی و در سال 2021 آماده استفاده شد. این بنا در ابعادی به اندازه 30،767 متر مربع بنا شده است و در واقع یک خوابگاه، آپارتمان و بنایی آموزشی به حساب می‌آید.

در سال 2007 مزایده‌ای برای طراحی خوابگاه دانشجویی Grand Morillon در ژنو سوئیس برگزار شد که بتواند گنجایش 700 تخت را داشته باشد و در کنار اتاق‌ها فضاهای عمومی مانند آشپزخانه، لاندری، تجهیزات ورزشی، کتابخانه، سالن مطالعه، کافه و مانند آن نیز داشته باشد که توسط شرکت کنگو کوما اجرا شد.

طراحی داخلی بنا به گونه‌ای انجام شده است که امکان پیاده روی بیشتری را برای اعضای خوابگاه فراهم می‌کند و همین موضوع باعث تعامل بیشتر ساکنین آن با هم می‌شود.  ساختمان از دو بخش تشکیل شده که توسط پل عابر پیاده به هم متصل می‌شوند.

بلندترین طبقه آن طوری طراحی شده که چشم‌انداز نفس گیر پانارومیکی به محیط اطرافش دارد و در واقع یک فضای چند منظوره است. در این ارتفاع که  مشرف به بندر ژنو و واتر جت‌ها و کوه‌های آلپ است، تجربه و منظره بسیار جذابی را تجربه خواهید کرد.

در نمای ساختمان از جانب بیرون، شما راهرویی را مشاهده خواهید کرد که ساختمان را از پایین به بالا پیوند می‌دهد و همچون ویترینی در وسط ساختمان بنا شده است.

این راهرو با چوب تزیین شده است و نمای آن ترکیبی از آلومینیوم  متالیک و شیشه است. در این فضا، مکانی برای سرگرمی، رستوران، مرکز تناسب اندام، اتاق استراحت و سالن بزرگی تعبیه شده است.

نمای داخلی که با چوب تزیین شده است، حسی دلنشین و گرمابخش در فضا ایجاد کرده است که با رنگ خاکستری و سفید استفاده شده در تضاد زیبایی است. کنگو کوما با الهام از معماری ژاپن این خوابگاه در سوئیس را طراحی کرده کرده است.

تحلیلی بر طراحی پارک Hangzhou Xiaohe park اثر دیگری از کنگو کوما

کنگو کوما معمار معروف در سطح جهان است که آثار منحصربه‌فردی را تاکنون خلق کرده است. در بین تمامی آثارش، سعی کردیم این بار طراحی پارکی که در هانگژو انجام داده است را بررسی و تحلیل کنیم تا نگاه او به ساخت پارک به عنوان المانی اصلی در اتصال به طبیعت را بیشتر بشناسیم.

پارک Hangzhou Xiaohe park در مساحتی به ابعاد 51،000 مترمربع در سال 2023 بنا شده است. این پارک در شهر هانگژو چین و در امتداد رودخانه گرند یان Grand Yun، واقع شده و به فضایی برای گردهمایی‌هایی فرهنگی و تاریخی مردم این شهر تبدیل شده است.

پارک ژیاهو در واقع محوطه متروکه کارخانه نفتی که دیگر استفاده نمی‌شد را به یک پارک چند منظوره تبدیل کرد و به این طریق توانست استفاده مناسب از فضای پرت شهری؛ ایده‌ی نوین در شهرسازی را در این مکان نیز به اجرا درآورد. به‌طوری‌که، فضای بالا استفاده و متروکه را تبدیل به فضایی برای گردهمایی شهری و مردم منطقه فراهم کرد.

این بنا شبیه به یک شبکه یا خانه عنکبوت است که بخش‌های مختلف آن به هم مرتبط هستند. به‌طوری‌که، از هر طرف که وارد این پارک شوید، با معماری و فضای دلپذیر آن روبرو خواهید شد.

در این منطقه متروکه، چهار انبار تاریخی و قدیمی و هفت مخزن نفت وجود داشت که آن‌ها را حفظ کردند و با نوسازی فضا، این فضاها را به سالن تئاتر، فضایی برای برپایی رویدادها و فروشگاه تبدیل کردند.

برای حفظ ساختمان‌ها و بخش‌های نامبرده از فولاد کورتن برای تطبیق پذیری با بتن و آجرهای قرمز استفاده کردند. به این طریق توانستند در کنار ایجاد فضای سبز، هویت تاریخی بنا را نیز حفظ کنند.

کلام آخر

کنگو کوما یکی دیگر از معماران مطرح ژاپنی است که در کنار خانم کازیو سجیما، خانم لی ژانگ و کنزو تانگ و بسیاری افراد مشهور دیگر، آثار خاصی از خود به جای گذاشته است. او سعی کرده در هر اثر، معماری و اصالت معماری ژاپنی را به نحوی در کار خود به اجرا درآورد و شهرهای مختلف را بیش از پیش به طبیعت گره بزند تا انسان بیش از این درگیر دنیای مدرن و صنعتی نشود.

کنگو کوما آثار ویژه‌ای دارد که در این میان تنها به بررسی دو اثر از او پرداختیم. اما، آنچه در آثارش مشخص است، توجه به طبیعت و به خدمت گرفتن معماری برای طبیعت است. او سعی می‌کند معماری را با محیط سازگار کند و این ایده‌ای است که مهندسان معمار ما نیز می‌توانند از آن الهام بگیرند و بدون آسیب به طبیعت، بنایی سازگار با آن بسازند.